واکنش مخالفین به توافق چه خواهد بود؟

دیپلماسی ایرانی: بعد از آن که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا کنگره را بر سر استفاده از دستورات اجرایی اش بر سر مسئله مهاجرت به چالش کشید، ممکن است دولت یک بار دیگر با رهبران کنگره در این زمینه درگیر شود و آن توافق جامع هسته ای یا تمدید مذاکرات هسته ای با ایران است. در حالی که وزرای خارجه شش قدرت جهانی و ایران در وین، مشغول کار بر مذاکرات در ساعت های پایانی منتهی به روز دوشنبه هستند، شواهد نشان می دهد که اتفاقی به جز شکست مذاکرات رخ خواهد داد. در هر صورت با رسیدن به یک توافق بر سر چارچوب های کلی، احتمالاً مذاکرات نیاز به زمانی اضافی برای رسیدن به توافق بر سر مسائل فنی دارد.

جان کری وزیر خارجه آمریکا که پیش از این قرار بود روز جمعه وین را به مقصد پاریس ترک کند، اعلام کرد که به خاطر دیدار مجدد با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران و دیگر مقامات رسمی در وین خواهد ماند. یکی از دلایل کلیدی که منجر به فشار به مذاکرات برای رسیدن به نتیجه می شود این است که مذاکره کنندگان می دانند در صورتی که مذاکرات به توافق منتهی نشود و یا به صورت مبهمی تمدید شود، مخالفین توافق در واشنگتن و تهران آماده ی حمله به آن هستند.

کلسی داونپورت، رئیس بخش سیاست های خلع سلاح انجمن کنترل تسلیحات، در این رابطه می گوید: «هر دو طرف می دانند که کار پس از رسیدن به توافق دشوارتر است. مخالفت های داخلی ای در تهران و واشنگتن وجود دارد که رسیدن به توافق تا 24 نوامبر را سخت تر می کند.» در تهران، مخالفین توافق تندروهایی هستند که مخالف هرگونه محدودیتی بر سر برنامه هسته ای هستند. در واشنگتن، کنگره بسیار نگران توافق است. قانون گذاران به طور ویژه ای به دنبال اقداماتی خرابکارانه از قبیل تصویب تحریم های جدید علیه ایران هستند.

روز پنجشنبه سناتورهای جمهوری خواه مارکو روبیو از فلوریدا و مارک کرک از ایلینوی نامه ای به آقای اوباما نوشتند و در آن نسبت به گزارش هایی که شنیده می شود دولت اوباما به دنبال دور زدن کنگره و انجام توافقی یک جانبه است، هشدار دادند. این سناتورها از این هراس دارند که کاخ سفید در ازای الزاماتی ضعیف و خطرناک، کمک های قابل توجهی به ایران در زمینه ی تحریم ها کند. این نامه به امضای 41 سناتور جمهوری خواه دیگر هم رسیده است.

اما اگر توافق ضعیف باشد، اوباما علاوه بر جمهوری خواهان از سوی دموکرات ها هم مورد انتقاد قرار خواهد گرفت. دموکرات برجسته ای همچون سناتور رابرت منندز، رئیس کمیته روابط خارجی سنا هم درباره ی توافق ضعیف هشدار داده است. یکی از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد این است که کنگره می تواند دست رئیس جمهور را برای رسیدن به توافق را ببندد، مثلا با تحمیل دور تازه ای از تحریم ها، جهان آمریکا را به عنوان مقصر شکست مذاکرات خواهد دانست و عواقب آن که می تواند شامل فروپاشی اجماع بین المللی علیه ایران و یا اقدام نظامی باشد، به پای آمریکا نوشته خواهد شد.

جورج پرکوویچ، کارشناس خلع سلاح و معاون موسسه کارنگی در این باره می گوید: «اگر اقدامات کنگره منجر به انجام عمل اجباری علیه ایران شود در آن صورت جهان چه کسی را سرزنش خواهد کرد؟» پرکوویچ در ادامه می گوید: «شکست مذاکرات پیامدی واقعی برای حفظ حمایت بین المللی در زمینه ی مهار برنامه هسته ای ایران دارد، این مسئله ای است که ایرانی ها به خوبی آن را درک کرده اند، اما بعید به نظر می رسد که در کنگره کسی این موضوع را فهمیده باشد.»

گزینه ای که کنگره در صورت توافق با ایران یا تمدید مذاکرات ممکن است انجام دهد، تصویب تحریم های جدید است، اما این مسئله باعث پسرفت در مذاکرات خواهد شد. سناتور باب کورکر (جمهوری خواه از تنسی) که در سنای جدید، رئیس کمیته روابط خارجی خواهد شد، در تابستان چنین چیزی را پیشنهاد داده بود. اما بعضی از اعضای کنگره اعتقاد دارند که این قبیل اقدامات کنگره در قبال ایران بیش از حد ملایم است. به قول دیلن ویلیامز هدف همه ی تندروها در آمریکا و گروه های حامی اسرائیل، شکست توافق است.

منبع: کریستین ساینس مانیتور/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/20