داستان این روزهای دربار سعودی

داستان غمناک این روزهای دربار سعودی تکرار پندها و اندرزهای قدیمی است که سالها دست مایه آموزش کودکان در اقصی نقاط جهان بوده است. داستان پادشاهانی ظالم و عیاش که سرانجامی جز خفت و خواری نداشتند. خاورمیانه به هم ریخته است. برخی از متحدین دیرین سعودی ها رفته اند و نظم نوینی در حال شکل گیری است. وسایل ارتباطی جدید باعث شده تا به قول برژینسکی دوران بیداری سیاسی جهانی فرا برسد. نظام های پادشاهی دیگر برای سال 2013 بسیار پوسیده است.

به نوشته خراسان، سعودی ها در تلاطم حوادث داخلی، منطقه ای و بین المللی غرق شدن خود را از همه چیز روشن تر می بینند.روز گذشته منابع اسرائیلی از سفر محرمانه هیئتی بلندپایه از عربستان به اراضی اشغالی و دیدار این هیئت با مقامات تل آویو خبر دادند. منابع اسرائیلی فاش کردند که اخیرا هیئتی بلندپایه  و نظامی از عربستان سفر محرمانه ای را به اراضی اشغالی انجام داده و طی این سفر با یکی از فرماندهان نظامی رژیم صهیونیستی در خصوص پرونده هسته ای ایران گفت وگو کرده است.

به گزارش رادیو "صدای اسرائیل" سلمان بن سلطان بن عبدالعزیز، معاون وزیر دفاع عربستان و برادر بندر بن سلطان، رئیس سازمان اطلاعات این کشور به همراه دو تن از نظامیان دیگر عربستانی طی سفری محرمانه به اسرائیل رفته با یکی از فرماندهان نظامی اسرائیل دیدار و گفت وگو کردند.

رادیو صدای اسرائیل در ادامه اعلام کرد: موضوع سفر هیئت عربستانی به اسرائیل و مذاکرات انجام شده پیرامون پرونده هسته ای ایران بود. البته این اولین باری نیست که سعودی ها برای حل مشکلاتشان به آغوش رژیم صهیونیستی پناه می برند. امری که پیش از این نیز مسبوق به سابقه است.

بروس ریدل مدیر «پروژه اطلاعات» موسسه بروکینگز آمریکا در یادداشتی برای سایت المانیتور در این رابطه می نویسد:" از زمان توافق موقت هسته ای میان ایران و ۱+۵ در ژنو، شدیدترین انتقادها به این توافق از سوی اسرائیل و عربستان سعودی ابراز شده است. برخی می گویند که این همخوانی منافع میان اسرائیل و عربستان سعودی بر سر مخالفت با سربرآوردن ایران در جامعه جهانی، حاکی از برقراری ارتباطی نزدیکتر میان تل آویو و ریاض است .

 رایدل تصریح می کند:" اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این کشور به شدت بر توافق هسته ای ژنو میان ایران و ۱+۵ تاخته است. سعودی ها دراین زمینه خویشتن داری بیشتری نشان داده اند. اگرچه رسانه های دولتی عربستان انتقادهای خود به این توافق را علنی ابراز کردند، پادشاهی عربستان از این توافق به عنوان گام نخست استقبال کرد. در خفا مقام های سعودی با هر توافقی که به تحریم ها علیه ایران پایان دهد، مخالف بودند. مقام های سعودی به ویژه از این که فهمیدند ایرانی ها و آمریکایی ها پیشتر به طور محرمانه با یکدیگر در ارتباط بودند، خشمگین شدند. یکی از مقام های سعودی گفته بود که دولت باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی دروغ گفته است.

فاصله گرفتن از آمریکا

البته مشکل سعودی ها در منطقه تنها به پرونده هسته ای ایران ختم نمی شود. آمریکا به تازگی اعلام کرده است که دیگر به نفت خاورمیانه احتیاجی ندارد و منابع نفتی که در سواحل خود یافته نه تنها کفاف نیاز انرژی این کشور را می کند بلکه درآینده ایالات متحده را به یکی از صادرکنندگان اصلی انرژی های فصیلی تبدیل خواهد کرد. کابوسی که ریاض را در مقابل واشنگتن خلع سلاح ساخته است. شاهزاده ها و امیران سعودی دیگر سودی برای آمریکایی ها ندارند. آنها به خوبی می دانند که تاریخ مصرفشان برای آمریکا به سر آمده است.

از جنجال رسانه ای تا ماجراجویی بین المللی

بی جهت نیست که این روزها شاهد جنجال بی سابقه سعودی ها و دیگر امیر نشین های حاشیه خلیج فارس هستیم. بندر بن سلطان وزیر اطلاعات دربار سعودی از تجدید نظر اساسی کشورش در رابطه با آمریکا خبر داده است، شاهزاده فیصل وزیر اطلاعات سابق و برادر وزیر خارجه عربستان نیز هشدارهای جدی را در رسانه علیه واشنگتن مطرح کرده است. اخیرا نیز شیخ سلمان بن حمد آل خلیفه، ولیعهد بحرین که موجودیت حکومتش را مدیون سعودی هاست در مصاحبه ای با روزنامه تلگراف هشدار داده که دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا اگر بر "سیاست خارجی واکنش پذیر، بی ثبات و موقتی" اصرار ورزد، تاثیر و نفوذ خود را در منطقه خاورمیانه از دست می دهد.

وی افزود: رویکرد توهمی و هذیانی یا به عبارتی شیزوفرنیک آمریکا در قبال مسائل خاورمیانه می تواند به این مسئله منجر شود که بسیاری از کشورهای کلیدی عربی دست از ارتباط با آمریکا بردارند و خود را به روسیه نزدیک تر کنند." این در حالی است که تا پیش از این عربستان همیشه به عنوان نمونه کشوری معرفی می شد که ارزش های دیپلماسی مخفی را ستایش کرده است. در واقع عربستان استاد زبان دو لبه بود، یکی برای مصرف عموم و دیگری برای مذاکرات پشت پرده. حکام عربستان سعودی از پول خود حداکثر استفاده را می کردند و ترجیح می دادند به هوادارانشان رشوه بدهند؛ آنها به طور کلی نازلترین وجهه را برای خود اتخاذ کرده بودند. با این حال این روزها شاهد جنجال آفرینی رسانه ای و ماجراجویی بین المللی ریاض هستیم.

ایجاد یک اتحادیه مستقل

علاوه بر این ها یکی دیگر از سیاست های سعودی ها ایجاد یک اتحاد منطقه ای و تلاش برای یک اتحاد عربی است. ایده ای که به دنبال قیام های مردمی 2011 و سقوط دیکتاتوری های مصر، تونس و لیبی و عدم حمایت غرب به ویژه آمریکا از متحدانش توسط پادشاهی سعودی مطرح شد. این پیشنهاد شاه سعودی بار دیگر روز 15 می 2012 در نشست شورای همکاری خلیج فارس در ریاض مطرح شد و آل سعود خواستار افزایش سطح ارتباط اعضای شورای همکاری خلیج فارس ، از همکاری به اتحاد شد.

امارات متحده عربی و عمان، اما ، در نشست 15 می 2012 شرکت نکردند تا مخالفت خود را با پیشنهاد عربستان نشان دهند. کویت و قطر هم که در این نشست شرکت کرده بودند با این طرح مخالفت کردند. تنها مقامات بحرینی با طرح اتحاد با عربستان موافق هستند. پیچیدگی شرایط روز باعث شد تا سعودی ها بار دیگر بر لزوم شکل گیری این اتحادیه تاکید ورزند. نزار بن عبید مدنی، وزیر مشاور عربستان در امور خارجه دو روز پیش طی سخنانی در همایش گفت وگوهای منامه که با موضوع "امنیت در خاورمیانه" در بحرین اظهار داشت: با توجه به تهدیدات روزافزونی که در حال حاضر منطقه شاهد آن است مسئله اتحاد میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به صورت یک ضرورت فوری و اساسی درآمده است.

جایگزینی واشنگتن

از سوی دیگر سعودی ها در تلاش برای جایگزینی واشنگتن در خاورمیانه بر آمده اند. سیاستی که با نزدیکی توامان به اروپا و روسیه دنبال می شود. سفرهای اخیر دیپلمات های سعودی و شخص بندر بن سلطان به مسکو و پیشنهاد اخیر این کشور به روسیه برای ساخت نیروگاه هسته ای در عربستان از یک سو، و تشویق نظامیان مصری برای تحریک کردن جاه طلبی های منطقه ای کاخ کرملین از سوی دیگر در کنار میدان دادن به قدرت های اروپایی به ویژه فرانسه برای نقش آفرینی در خاورمیانه مجموعه اقداماتی است که به اعتقاد تحلیل گران به منظور پر کردن خلاء واشنگتن، توسط سعودی ها پی گیری شده است. البته این بدان معنی نیست که دربار سعودی از آمریکایی ها کاملا ناامید شده است. بلکه لابی های این کشور در آمریکا همچنان در کنگره فعالند.

سود هنگفتی که اخیرا از خرید جنگنده های فوق مدرن اف 35 نصیب وزارت دفاع و کارخانه های اسلحه سازی آمریکا شده است را در این چارچوب می توان تفسیر کرد. عربستان سرمایه گذاری سنگینی را در انتخابات میان دوره ای آمریکا کرده است تا مانع پیروزی هواداران اوباما در کنگره شود.خلاصه این که دربار سعودی به هم ریختگی توازن قوا و نظم منطقه ای را به خوبی درک کرده است. سعودی ها بهتر از هر کسی می دانند که، نظام سیاسی استبدادی در داخل و سیاست خارجی وابسته در عرصه بین المللی ، اجازه ایفای نقش را برای پادشاهی عربستان در مفصل بندی جدید خاورمیانه نمی دهد. مثال عربستان مثال غریقی است که برای نجات جان خود به هر خس و خاشاکی چنگ می زند. از حمایت از القاعده در سوریه گرفته تا هم پیمانی با رژیم صهیونیستی.