این آشتی کار تهران است نه واشنگتن

دیپلماسی ایرانی: جوزف بایدن، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا با نوری مالکی، نخست وزیر عراق و مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق به طور جداگانه تماس گرفت و از آنها خواست که دیدارهایشان را با یکدیگر افزایش داده و روابط خود را به هم بیش از پیش نزدیک کنند. روابطی که به گفته یک مقام کردی بیش از همه مرهون تلاش های ایران است و امریکا هیچ نقشی در برقراری آن نداشته است.

به گزارش روزنامه الحیات، چاپ لبنان، این در حالی است که برگزاری کنفرانس بزرگ ملی برای حل بحران سیاسی چند ساله اربیل و بغداد در گرو برگزاری انتخابات سراسری است که پیش بینی می شود در صورتی که سنگ اندازی ای در برگزاری آن نشود، ابتدای سال آینده میلادی برگزار شود.

بایدن در این تماس ها به مالکی و بارزانی برای گسترش روابط میان بغداد و اربیل تبریک گفت و در عین حال مراتب خرسندی و تبریک خود را برای خروج عراق از بند 7 منشور سازمان ملل به نوری مالکی گفت. دولت عراق با صدور بیانیه ای در این زمینه اعلام کرد که خروج این کشور از بند 7 منشور سازمان ملل به معنای بازگشت عراق به جایگاه بین المللی و منطقه ای اش است و این کشور می خواهد با همه کشورهای عربی رابطه مستقیم و حسنه ای داشته باشد.  

در ادامه بیانیه دولت عراق همچنین به تماس بایدن با نوری مالکی اشاره شده و آمده است که در این تماس درباره نظرات موجود بر سر تحولات جاری در منطقه و بحران سوریه نیز بحث و تبادل نظر شد. بنا به آن چه در این بیانیه آمده، نوری مالکی در گفت وگو با بایدن به او یادآور شده که مواضع عراق در برابر بحران سوریه همچنان مبتنی بر حل سیاسی بحران سوریه است و بغداد اعتقاد دارد تنها از این طریق است که می توان ملت سوریه را از بحران جاری در این کشور نجات داد.

مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان یکشنبه گذشته در راس هیئتی سیاسی برای حل پرونده های اختلافی میان اربیل و بغداد به پایتخت عراق سفر کرد و با مقام های ارشد عراقی از جمله نوری مالکی، نخست وزیر، اسامه النجیفی، رئیس پارلمان و سید عمار حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق که این روزها به دلیل موفقیت چشمگیرش در کسب کرسی های استان های مختلف عراق در انتخابات استدانداری ها یکی از چهره های مطرح در بازی سیاسی این کشور شده است، دیدار و گفت وگو کرد.

در طول بحران های سیاسی عراق بایدن تلاش کرده است که دائما با مقام های عراق در تماس باشد و به نوعی خود را مسئول پرونده عراق در کاخ سفید نشان دهد. اگر چه عراقی ها، اعم از کردها و مسئولان سیاسی بغداد نشین، از رفتارهای امریکا در برابر تحولات سیاسی عراق ناخرسندند و معتقدند که امریکا تلاش دارد به هر نحوی شده پای خود را از بحران های سیاسی کشورشان بیرون کشیده و عراقی ها را با کش مکش های سیاسی شان به حال خود رها کنند. در حالی که عراقی ها معتقدند به دلیل حمله نظامی امریکا به عراق و اشغال آن نزدیک به 10 سال، امریکایی ها در برابر آن چه در این کشور می گذرد، مسئول هستند و نمی توانند به این راحتی از خود سلب مسئولیت کنند.

در همین رابطه محمود عثمان، یکی از رهبران کرد و از اعضای بارز پیمان کردستانی در پارلمان عراق به روزنامه الحیات می گوید: «آن چه باعث نزدیکی روابط کردستان با دولت مرکزی شده و شاهد گسترش روابط دو طرف هستیم تنها ماحصل تلاش های مستمر تهران است که نقشی اساسی در نزدیک کردن روابط دو طرف ایفا کرد. در حالی که واشنگتن هیچ نقشی در آن بازی نکرد.»

وی تاکید می کند، عراق دیگر در اولویت های ایالات متحده امریکا نیست و امریکایی ها به نوعی از پرونده عراق دست شسته اند.

دیگر طرف های سیاسی عراقی نیز نظری مشابه دارند. صالح المطلک، رهبر جبهه گفت وگوی ملی نیز می گوید با ادامه دیدارها و گفت وگوها میان رهبران عراقی امکان حل بحران سیاسی جاری در کشور وجود دارد. وی نیز نقش ایران را در حل بحران جاری در کشورش بسیار موثر می داند.

حیدر الملا، سخنگوی رسمی جبهه گفت وگوی ملی نیز در این باره می گوید: «ایران و امریکا بر روند سیاسی عراق تحکم می کنند. اراده این دو کشور امروزه بیش از همه در پیشبرد روند سیاسی کشور مشهود و قابل لمس است. نزدیک به 10 سال پیش این دو کشور در این مساله با یکدیگر اختلاف نظر شدید داشتند اما اکنون به نظر می رسد که عقب نشینی ای از سوی امریکا به سود ایران صورت گرفته است.»

در این میان عوامل دیگری نیز بر واقعیت های موجود در توافقات عراقی ها دخالت دارد، بارزترین آن تمایل طرف های مختلف سیاسی برای رسیدن به توافقی با یکدیگر و رسیدن به توازن تا قبل از برگزاری انتخابات سراسری عراق در سال 2014 است. موازنه ای که با اعلام نتایج انتخابات استانداری ها که در ماه آوریل برگزار شد، نشان داد که دچار تحولی شگرف شده و نخست وزیر دیگر آن توانایی لازم برای تشکیل دولت اکثریت سیاسی برای حفظ این سمت در دوره سوم نخست وزیری را ندارد. در این میان بحران های امنیتی و انفجارهای تروریستی که هر روز بر تعداد آنها افزوده می شود و روان و جان و مال مردم را به مخاطره انداخته نیز بر تغییر موازنه ها تاثیر مستقیم گذاشته است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: یکشنبه 23 تیر 1392/ باز انتشار: چهارشنبه 26 تیر 1392