بحرانی که مالکی را خسته کرد

دیپلماسی ایرانی: عراق روزهای سختی را می گذراند. بحران سیاسی روز به روز تشدید می شود و معلوم نیست که ادامه آن عراق را به کجا خواهد کشاند. در این میان تظاهرات اهل تسنن در استان های سنی نشین نیز روزبه روز ابعاد تازه ای به خود می گیرد. در حالی که تا همین الآن دستگاه های امنیتی کشور تلاش داشتند تا امنیت مطلق این تظاهرات را تامین کنند و اجازه ندهند که گزندی از سوی تروریست ها متوجه آنها شود و بدین ترتیب نمایشی کامل از دموکراسی و حق آزادی بیان و برگزاری تظاهرات را به نمایش بگذارند، اکنون همین تظاهرکنندگان سقف مطالبات خود را به حد غیر منطقی ای بالا آورده اند و خواستار مسلح شدن برای رویارویی با دولت مرکزی شده اند. مساله ای که باعث ایجاد نگرانی نزد بسیاری از جریان های سیاسی شده است. تظاهرکنندگان در شهر موصل علنا شعارهایی مبنی بر لزوم مسلح شدنشان سر دادند که با واکنش صریح وزارت کشور عراق مواجه شد و آنها را متهم به خروج از قانون و تلاش برای طایفه ای کردن اعتراض هایشان خارج از عرف روند سیاسی کشور کرد. این در حالی است که برای نخستین بار از آغاز تظاهرات در عراق اعتراض های شهر موصل به خشونت کشیده شد که به گزارش روزنامه الحیات به مرگ یک نفر و زخمی شدن تعدادی دیگر انجامید.

از سوی دیگر دولت عراق می گوید که القاعده به میان تظاهرکنندگان نفوذ کرده و درصدد انجام عملیات خرابکارانه علیه ملت و حکومت عراق است. نیروهای نظامی روز شنبه میدان هایی که تظاهرکنندگان در استان الانبار تجمع کرده بودند را محاصره کردند با این توجیه که تظاهرکنندگان پرچم های القاعده را برافراشته اند. پس از آن نیروهای امنیتی از تظاهرکنندگان خواستند که محل را ترک کنند و اعلام منع آمد و شد کردند.

در این میان روز به روز حقایقی تازه از ابعاد تظاهرات استان های سنی نشین عراق افشا می شود که نشان می دهد این اعتراض ها بیش از پیش توسط جریان های خارجی هدایت می شوند. به ویژه از سوی ترکیه و قطر که روند تظاهرات را به سمت تظاهراتی اخوانی سوق داده اند و تلاش دارند تا پروسه اخوانی شدن منطقه را در عراق نیز کلید بزنند. بنا به گزارش ها همچنان در تظاهرات مختلف عکس های اردوغان و پرچم رژیم بعثی برافراشته می شود که در این میان در برخی مناطق پرچم های اخوان المسلمین نیز به چشم می خورند.

در عین حال یوسف القرضاوی، تئوریسین مشهور اخوان المسلمین که ساکن دوحه است در مصاحبه تلویزیونی مشهور خود، "الشریعة و الحیات" در شبکه الجزیره خواستار قتل نوری مالکی نخست وزیر عراق شد تا بدین ترتیب به روشنی وجود دست های قطر و اخوان المسلمین در تحولات جاری عراق افشا شود. اقدامی که باعث شد تا دولت عراق سفیر خود از قطر را فرا بخواند.

از سوی دیگر و در حالی که دولت نوری مالکی از تظاهرات تنش زای استان های سنی نشین رنج می برد و به دنبال راه حلی برای پایان دادن به آنها است، اختلافات شدیدش با کردها نیز بر شدت تنش های موجود افزوده است. در سایه این تنش ها بودجه جنجالی عراق در نبود رای کردها تصویب شد که باعث شد بحران عراق ابعاد تازه ای به خود بگیرد. بودجه ای که در سایه مخالفت شدید کردها که به سهم خود از بودجه اختصاصی به اقلیم کردستان شکایت داشتند، تصویب شد. اتفاقی که سبب شد تا پس از آن مسعود بارزانی، رهبر اقلیم کردستان با شرکت در جلسه ای با حضور نمایندگان و وزرای کرد در بغداد مالکی را به باد شدیدترین انتقادها بگیرد و ضمن متهم کردن او به فردگرایی و گماردن وفادارانش در پست های حساس کشوری نمایندگان مجلس و وزرای کردستان در دولت مرکزی را به اقلیم فرا بخواند تا بدین ترتیب اختلاف های کردها با بغداد بیش از پیش سیر صعودی به خود بگیرد. وی همچنین مالکی را متهم کرد که عواقب افزایش تنش ها متوجه او خواهد بود.

این در حالی است که منابع آگاه صحبت از رایزنی های ایران در بغداد و کردستان برای پایان دادن به تنش های موجود میان کردها با نوری مالکی داده بودند و حتی صحبت از سفر آشتی جویانه نوری مالکی به اقلیم کردستان برای دیدار با مسعود بارزانی با هدف پایان دادن به تنش موجود میان دو طرف شده بود.

از سوی دیگر منابع آگاه به دیپلماسی ایرانی گفتند که نوری مالکی اخیرا در جلسه ای که با برخی از اعضای مجلس اعلای اسلامی عراق داشته از اوضاع جاری در کشور گلایه کرده و گفته است که این وضعیت به ویژه در غیاب جلال طالبانی، رئیس جمهوری او را خسته کرده است و او از هر راه حلی که به پایان دادن به بحران کمک کند، استقبال می کند. مالکی همچنین از این که جریان های سیاسی با برگزاری انتخابات زودهنگام مخالفت می کنند، گلایه کرده و گفته است که ترس مخالفان از این است که در انتخابات زودهنگام هم باز من برنده انتخابات شوم. در حالی که من حاضرم به نتیجه انتخابات، هر چه باشد، تن دهم به شرطی که بحران جاری در کشور پایان یابد. وی تاکید کرده اکه پرونده های قضایی علیه مخالفانش دارد که صحت تک تک آنها مورد تایید دستگاه قضایی کشور است و در زمان مناسب آنها را افشا خواهد کرد.

لازم به یادآوری است که هیئت قضایی عراق هیئتی کاملا مستقل است که از قضا بیشتر اعضای هیئت رئیسه آن را حقوقدانانی از اهل تسنن تشکیل می دهند. این هیئت بر دست داشتن طارق الهاشمی، معاون تحت پیگرد رئیس جمهوری عراق که در حال حاضر به ترکیه گریخته و رافع العیساوی، وزیر دارایی مستعفی از دولت مالکی از فهرست العراقیه در فعالیت های مختلف تروریستی تاکید کرده است.

به این ترتیب با نزدیک شدن به انتخابات استانداری های عراق که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی نقشی تعیین کننده در عرصه سیاسی عراق دارد و نشان می دهد که برنده انتخابات آتی مجلس این کشور چه کسی خواهد بود، و علی رغم این که گفته می شود بسیاری از تحرکات جاری در عراق صرفا اهداف تبلیغاتی شب انتخاباتی دارند، پیش بینی می شود، همان طور که مالکی نیز گفته است، روزهای سخت تری در انتظار این کشور باشند و بحران در عراق باز هم پیچیده تر شود. اگر چه در این میان تلاش های موجود برای حل بحران عراق که امریکایی ها غایبان اصلی آن هستند را نمی توان نادیده گرفت.