به دنبال اظهارات جنگ طلبانه بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، علیه ایران، وزارت خارجه ایالات متحده از متحدان این کشور خواست برای متوقف کردن برنامه هسته ای ایران تنها به دیپلماسی تکیه کنند، نه اقدام نظامی یا تهدید.
ادامه مطلب
رحمن قهرمانپور در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی، ضمن تاکید بر این نکته که احیای برجام به موازات تعمیق مناسبات منطقه ای، بهترین سناریوی ممکن در حوزه دیپلماسی برای دولت سیزدهم است، پیرامون چالش های پیش روی سید ابراهیم رئیسی در عرصه سیاست خارجی تصریح کرد که سیاست گذاری و اجرای تئوری تعمیق مناسبات با همسایگان چندان کار ساده ای نیست، چون مجموعه همسایگان ما یک چارچوب معین و مشترک امنیتی، ژئوپلتیک و ژئواستراتژیکی ندارند. پس تنظیم یک سیاست خارجی مدون و هوشمندی که بتواند این سطح از تنوع امنیتی، ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک را در همسایگان ایران پوشش دهد کار بسیار سختی است و به یک اجماع نظر داخلی نیاز دارد که البته متاسفانه این اجماع نظر فعلا در کشور مشاهد نمی شود.
ادامه مطلب
فاطممه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وقوع چنین حادثه ای در آستانه شکل گیری دولت جدید در ایران و ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته ای در دولت دکتر سید ابراهیم رئیسی، می تواند از تلاش های رژیم صهیونیستی برای فضاسازی جدید علیه ایران به‌ویژه در ارتباط با توافق هسته ای نشان داشته باشد؛ زیرا مقامات صهیونیستی و حتی برخی نخبگان سیاسی و رسانه های داخلی آمریکا، از جو بایدن درخواست کردند مذاکرات احیای برجام را متوقف کند. به‌عبارت دیگر، پس از این حادثه تلاش ها برای گره زدن حادثه حمله به کشتی نفت کش به برجام آغاز شد.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن اذعان بر این نکته که با حضور احتمالی حسین امیرعبداللهیان یا هر فرد دیگری در قامت سکاندار جدید دیپلماسی، مسیر سیاست خارجی ایران تغییر نمی کند و در بهترین حالت این افراد کارگزار جزء دیپلماسی ایران خواهند بود، پیرامون آینده سیاست خارجی دولت سیزدهم این گونه عنوان داشت که در صورت عدم مذاکره با آمریکا، عدم احیای برجام، عدم لغو تحریم ها و عدم تعیین تکلیف لوایح مربوط به FATF باید از هم اکنون فاتحه دولت سیزدهم را خواند.
ادامه مطلب
ساموئل نردینگ، معاون سردبیر «فاتوم» در ۱۳ ژوئیه با هنری رم از «گروه اوراسیا» درباره وضعیت مذاکرات هسته ای بین ایالات متحده و ایران در وین و ارزیابی مسیر احتمالی که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری منتخب ایران، و همچنین روابط آتی ایران و غرب گفت و گو کرد.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که بعید به نظر می رسد طی روزها و هفته‌های آتی تنش نظامی پررنگی بین جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل روی دهد، پیرامون احتمال تشدید تنش تل آویو در آستانه روی کار آمدن دولت رئیسی بر این نکته تاکید دارد اینکه دولت رئیسی روی کار باشد یا هر دولت دیگری باعث نخواهد شد که اسرائیل نگاه خود را به جمهوری اسلامی تغییر دهد و به موازاتش هم اینکه نتانیاهو یا بنت، لاپید و ... سر کار باشند تغییری در نگاه اسرائیل به ایران نخواهد داشت. عکسش هم در ایران صدق می کند چون این یک تنش راهبردی است که حیات یکی در گرو نابودی دیگری است.
ادامه مطلب
عباس ملکی در بررسی و ارزیابی سیاست خارجی دولت یازدهم و دوازدهم با نگاهی به آینده عنوان داشت که اگر بخواهم کارنامه سیاست خارجی دولت حسن روحانی مورد ارزیابی قرار دهم قطعاً این کارنامه از انتظارات کارشناسان و حتی انتظارات مردم پایین‌تر است، اما در عین حال نمی توان گفت که این کارنامه کارنامه غیر قابل قبولی است.
ادامه مطلب
الهه کولایی در نقد عملکرد سیاست خارجی دولت های یازدهم و دوازدهم عنوان داشت که به دلیل تحولات آمریکا و همچنین تاکید بر ایدئولوژی گرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و کم توجهی یا عدم توجه به تحولات منطقه‌ای و بین المللی، بدون در نظر گرفتن دگرگونی قواعد حاکم بر جهان، به خصوص قواعد حاکم بر بازیگران فعال در عرصه جهانی مانند روسیه فرصت ها از دست رفت، چرا که تمام این پارامترها متاسفانه از سوی دستگاه سیاست خارجی ما طی هشت سال گذشته یا به درستی رصد نشد و یا شنیده نشد. این رویه و نگاه همچنان در دولت های یازدهم و دوازدهم طی این سال ها پی گرفته شد و همچنان به این فضای متحول منطقه ای و بین المللی کم توجهی شد که نتیجه آن تداوم فرصت سوزی ها بود. لذا من به عملکرد سیاست خارجی دولت یازدهم و دوازدهم نمره خوب و قابل قبولی نمی دهم.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قرارداد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دستاورد دولت حسن روحانی به حساب می آمد. با این حال در شرایطی که به نظر می رسید احیای برجام در دوره آن رقم بخورد. با این حال به نظر می رسد قرار است او و کابینه اش دست خالی از پاستور خارج بشوند. از اردیبهشت ماه تیم های مذاکره کننده در گراند هتل وین بارها از تنظیم پیشنویس صحبت کرده اند، اما با تعویق ایران برای ادامه مذاکرات به نظر می رسد که تهران خواستار این است که دولت رئیسی احیای برجام را رقم بزند.
ادامه مطلب
مذاکرات برای بازگشت ایران و ایالات متحده به انطباق با برنامه جامع اقدام مشترک که در حال حاضر متوقف شده، یک سری مباحثات کهنه و تاریخ گذشته را به دنبال داشته است. بسیاری از این استدلال ها نه تنها منطقی نیستند، که نتیجه تجربی قابل توجه درباره شرایط با و بدون برجام را نادیده می گیرند.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: رئیس دولت سیزدهم با مجموعه‌ای از مشکلات تشدیدشده در بخش‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اعم از تحریم‌ها، کرونا، اشتغال، مسکن، فقدان سرمایه... و بحران بی‌اعتمادی عمومی دست به گریبان خواهد بود. اگر رئیسی و تیم او در کابینه سیزدهم، چاره فوری، منطقی و علمی برای آن نداشته باشند، بدون تعارف کف خیابان‌ها شلوغ‌تر از آن خواهد شد که هست. رئیسی لازم است به انتخاب‌های سخت با پرهیز کردن از طمع کاری طیف‌های سیاسی سهم‌خواه از کیک قدرت عمل کند. به همان اندازه که مشکلات تشدید شده مردم واقعی و غیر قابل انکار و توجیه ناپذیر شده، راه حل‌ها نیز باید به تناسب آن واقعی و به دور از نگرش‌هایی باشد که هر روز بیش از گذشته بازارش کساد شده است.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که احیای برجام نسخه فوری و در عین حال کم هزینه ای برای حل مشکلات کشور است، در خصوص تبعات به تعویق انداختن نشست وین تصریح کرد که احیای برجام تنها نسخه برای احیای توان کشور و بسیج نیروها و امکانات داخلی است، چرا که احیای برجام در مقام نخست امتیازات اقتصادی و تجاری فوری را برای کشور مهیا می کند و بعد از آن موجبات ارتقاء توان داخلی را شکل می دهد. آن هم در شرایطی که اکنون ما شاهد اوج‌گیری اعتراضات مردمی در کف خیابان هستیم و خواستار حل سریع مشکلاتند. از آن طرف هم که جیب دولت خالی است. اینجاست که به این نتیجه می رسیم به تعویق انداختن مذاکرات وین تا زمان روی کار امدن دولت رئیسی از سوی جمهوری اسلامی ایران تا چه اندازه اشتباه بوده است.
ادامه مطلب
یک مقام ارشد آمریکایی که به شرط فاش نشدن نامش سخن می‌گفت، نسبت به «اختلافات جدی» از جمله «گام‌های ضروری ایران برای بازگشت به تعهدات برجام، لغو تحریم‌ها توسط آمریکا و مجموعه اقداماتی که هر دو طرف باید انجام دهند»، هشدار داد.
ادامه مطلب
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران که کمتر از سه هفته در قدرت است، دیپلماسی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به جانشین خود یعنی ابراهیم رئیسی سپرده است که از ماه اوت کار خود را آغاز خواهد کرد. روحانی و جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، امیدوار بودند کار به اینجا نکشد و توافق هسته ای پیش از روی کار آمدن رئیس جمهوری جدید در تهران احیا شود. بدین ترتیب، رئیسی و مردم ایران می توانستند از منافع اقتصادی توافق بهره ببرند و روحانی می توانست اعتبار از دست رفته خود را بازیابد. این نتیجه برد-برد برای همه طرف ها بود.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: در این میان آنچه بیش از همه اهمیت دارد، زمان و فرصت‌هایی است که برای تهران از ارزش طلایی برخوردار است. روزگاری نه چندان دور ، خرید زمان و «صبر استراتژیک» در معادلات دیپلماسی تهران می‌توانست مفید باشد، حالا اما این رویکرد الزاما با فایده همراه نخواهد بود اگر تصور شود که طرف‌های گفت‌و‌گو کننده با تهران، مانند گذشته با این رویکرد همراه خواهند بود. بیرون کردن برجام از اغماء به اراده تهران بسته است.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر به هر دلیلی دور هفتم مذاکرات وین در دولت روحانی پی گرفته نشود و احیای برجام تا زمان روی کار آمدن دولت رئیسی به تعویق بیفتد بازنده اصلی آن جمهوری اسلامی است.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که حتی اگر وزیر امور خارجه ای در سطح محمد جواد ظریف هم سکاندار سیاست خارجی دولت سیزدهم باشد عاقبتی بهتر است ظریف در این هشت سال پیدا نخواهد کرد، در خصوص مصادیق وزرای امور خارجه دولت رئیسی بر این باور است که در عین حال تفاوت شخصیت ها، تفاوت نگاه‌های سیاسی، میزان تجربه، هوشمندی دیپلماتیک، توان چانه زنی، آگاهی و اشراف به مسائل منطقه‌ای و جهانی و نظایر آن می‌تواند به عنوان شاخصه های فردی هر کدام از این نامزدهای تصدی وزارت امور خارجه شرایط متفاوتی را برای سیاست خارجی ما را رقم بزند. لذا قطعاً تفاوت جدی میان عراقچی با سعید جلیلی وجود دارد.
ادامه مطلب
۴۴ صفحه از این گزارش ۲۶۲ صفحه ای در قالب ۱۴ بخش به ارائه گزارشی ار تحولات برجام در طول شش سال گذشته پرداخته است و مابقی به نامه نگاری ها و اسناد مربوط به برجام اختصاص دارد .
ادامه مطلب
زمان بندی همه چیز است. علی ماموری اخیرا در گزارشی نوشته نیروهای شبه نظامی نزدیک به ایران این هفته پنج حمله هواپیماهای بدون سرنشین و موشکی به پایگاه های ایالات متحده در عراق انجام داده اند که آخرین آنها دو زخمی بر جا گذاشته است. حملات اخیر گروه های نزدیک به ایران در حالی صورت می گیرد که هنوز برای دور هفتم و شاید آخرین دور از مذاکرات در وین بین طرف های برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یا همان توافق هسته ای ایران برنامه ریزی نشده است. این مذاکرات اگر به نتیجه برسند، احتمالا هم ایالات متحده به توافق بازخواهد گشت و هم نیاز فوریتی ایران به لغو تحریم ها برآورده می شود.
ادامه مطلب
یوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که ایران اکنون در یک دوراهی بحران معیشتی و نگاه حیثیتی به توان هسته ای قرار دارد و نمی تواند یک توازن مناسب بین این دو مسئله پیدا کند، پیرامون کاهش همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی تصریح کرد که عدم همکاری با آژانس به دلیل نگاه امنیتی فرافکنی، فرار رو به جلو و نادیده گرفتن واقعیات داخلی است.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کاپلان، تحلیلگر مسایل بین الملل در آمریکا می گوید ایران در منطقه خاورمیانه تنها بازیگری است که می تواند به قدرتی بزرگ بدل شود چون فلات ایران از دیرباز به مفهوم واقعی یک کشور بوده است. بقیه کشورهای اطراف ایران، همگی بعد از جنگ های جهانی و فروپاشی عثمانی به وجود آمده اند اما ایران یک قدرت تاریخی است.
ادامه مطلب
تصمیم رئیس جمهوری بایدن به حمله به نیروهای شبه نظامی مورد حمایت ایران در عراق و سوریه در ساعات اولیه روز دوشنبه نشان دهنده درگیری او در برقراری تعادل در رویکرد در برابر ایران بین نشان دادن تمایل به استفاده از نیروی نظامی برای تامین منافع آمریکا و باز نگه داشتن خط شکننده دیپلماتیک برای احیای توافق سال ۲۰۱۵، است. مقامات دولت بایدن در اظهارات عمومی خود سعی کرده اند بگویند این دو موضوع از هم جدا هستند؛ آنها گفتند که بایدن از اختیارات خود طبق قانون اساسی برای دفاع از سربازان آمریکایی استفاده کرده و این مساله نباید در تلاش نهایی دو کشور در بازگشت به برجام تداخل ایجاد کند. اما در واقع، این مسائل عمیقا در هم تنیده شده اند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: فارغ از هر انتقاد و حب و بغضی، بهتر است یادداشت روزنامه کیهان را از وجه دیگری نیز ببینیم و آن را برداشتی فراجناحی قلمداد کنیم که مخاطب آن قبل از آنکه داخلی باشد، خارجی و طرف های بدعهد مذاکرات و هشدار به آنهاست که همچنان بر خواسته های غیرمنطقی خود پافشاری می کنند.
ادامه مطلب
اهمیتی ندارد که رئیس جمهوری ایران از کدام جناح است و اهمیتی ندارد که عمدتا از رئیسی تحت عنوان یک شخصیت «اصول گرای تند رو» یاد می شود. تصمیم گیری نهایی با رهبری است و ساختارهای دیگری هم در جمهوری اسلامی برای کسب اطمینان از تداوم سیاست ها فارغ از دولت، وجود دارد. حتی مجلس ایران که در حال حاضر تحت کنترل اصول گراهای تند رو است نیز نمی تواند تاثیرات قابل توجهی بر سیاست خارجی از جمله بر روند مذاکرات وین بگذارد.
ادامه مطلب
حمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: علی‌رغم مواضع تندی که جریان اصولگرا در طول سالیان اخیر نسبت به برجام داشته است اما در طول مناظرات شاهد مواضع متفاوتی از این جریان بودیم. فارغ از نگاه کاملاً مثبت جنابان همتی و مهر‌علی‌زاده نسبت به برجام که معمول بود چون از بدنه دولت مستقر بودند، رویکرد کاندیداهای پنجگانه اصول‌گرایان بسیار جالب توجه بود. آنچه سابقه اظهار‌نظر کاندیداهای پنجگانه در باب برجام بود، برداشت و ذهنیت منفی نسبت به این مساله بود که در هر کدام از آقایان دارای شدت و حدت متفاوتی بود. اما در طول مناظرات، جنابان رئیسی، قاضی‌زاده هاشمی، رضایی و حتی زاکانی تمایل به حفظ برجام نشان دادند و مواضع معتدلی را اتخاذ کردند. آقای جلیلی هم با توجه به سابقه مخالفت‌های شدیدی که داشتند اما برجام را سند طلبکاری ایران دانستند. این تغییر نگرش و یا حداقل ژست تغییر نگرش از سه منظر مردم، حکومت و جامعه بین‌المللی قابل تحلیل است.
ادامه مطلب
ابراهیم رئیسی، یک وفادار سرسخت به جمهوری اسلامی، احتمالا مذاکرات احیای توافق هسته ای در وین را ادامه خواهد داد، اما بعید است به تلاش های طرف های برجام برای محدود کردن برنامه های تسلیحاتی و ترغیب به تغییر رفتارهای منطقه ای ایران واکنش مثبتی نشان دهد. ری تکیه، کارشناس شورای روابط خارجی، در این باره توضیح می دهد.
ادامه مطلب
پروفسور سیدحسن امین در گفت وگو با دیپلماسی ضمن تاکید بر این نکته که صرفا منافع ملی است که تعیین می کند مذاکره ایران با آمریکا یا هر کشور دیگری تا چه اندازه اخلاقی، منطقی، توجیه پذیر، درست و یا به صرفه است، پیرامون احتمال بسته شدن فضای دیپلماتیک کشور در دولت رئیسی، ذیل طرح مجلس یازدهم بر این باور است که اگر بخواهیم در مذاکره را ببندیم، خبرنگاران خارجی را به کشور راه ندهیم و اجازه ندهیم که رسانه های داخل هم فعالیتی آزاد داشته باشند، ضمن اینکه چهره ایران را در جهان مخدوش می‌کند، با بستن فضای رسانه‌ای کشور، محدود کردن گردش آزاد اطلاعات و آزادی بیان برای خبرنگاران چالش حقوق بشری برای خود را دو چندان می‌کنیم، آن هم در شرایطی که در داخل کشور و بر اساس آنچه که از نتیجه عدم مشارکت مردم و آرای باطله در انتخابات ۲۸ خرداد بر می آید بیش از نیمی از مردم اعتمادی به رسانه های داخلی ندارند و منبع اصلی کسب اطلاعات را رسانه های خارجی می‌دانند.
ادامه مطلب
به رغم حملات رئیسی به روحانی به دلیل نشان دادن ضعف در مذاکرات بین المللی و اظهارات او مبنی بر نیاز به وارد شدن به صحنه بین المللی از موضع قدرت، او هم با این مساله ناگفته در میان مقامات ایران موافق است که اقتصاد ایران به شدت به احیا احتیاج دارد. ابراهیم رئیسی که در سال های گذشته به طور مکرر از برجام انتقاد کرده بود، در کارازهای انتخاباتی و پس از پیروزی تعهد خود به توافق هسته ای (به شرط بازگشت آمریکا به تعهداتش) را اعلام کرد.
ادامه مطلب
اگر رئیس جمهور جو بایدن انتظار رئیس جمهوری اصلاح طلبی را می کشید که به آسانی در برابر فشارهای اقتصادی تسلیم شده و از درخواست لغو تمام تحریم ها کوتاه می آمد، او این بار اشتباه کرده است، زیرا رئیسی وفادار به ولی فقیه است و هرگز از تصمیم آیت الله خامنه ای به اندازه سرانگشتی عقب نشینی نخواهد کرد.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این که قطعا آرای پایین رئیسی و نیز تحریم بودن او آثار مخربی بر کاهش توان چانه زنی دیپلماتیک دولتش خواهد گذاشت، پیرامون چالش های هشتمین رئیس جمهور در حوزه سیاست خارجی عنوان داشت که دولت سیزدهم و شخص سید ابراهیم رئیسی برای آنکه توان چانه‌زنی دیپلماتیک خود را به منظور احیای برجام و لغو تحریم ها قوی کند و اثر مخرب کاهش مشارکت مردمی و سبد رای پایین خود را به حاشیه ببرد باید از یک تیم مجرب، کارکشته، غیرشعاری، منعطف و هوشمند در امر دیپلماسی استفاده کند. این نکته از آن جهت اهمیت مضاعفی پیدا می کند که رئیس جمهور هشتم سر رشته ای هم از امر سیاست خارجی ندارد. پس به قول برخی اکنون لزوم تشکیل این تیم سیاست خارجی از اوجب واجبات برای دولت سیزدهم و شخص رئیسی خواهد بود. چرا که از یک سو، هم باید نقیصه کاهش مشارکت و سبد رای خود پایین خود را که بر توان چانه‌زنی دیپلماتیک دولتش آثار زیانبار خواهد داشت را به محاق ببرد و هم نقیصه عدم شناخت رئیسی با عالم سیاست خارجی را پر کند.
ادامه مطلب