امیدی به مذاکرات عمان

نویسنده: اباصلت کبیری، سرهنگ ارتش و کارشناس ارشد علوم سیاسی

دیپلماسی ایرانی: بالاخره تصمیم سخت نظام برای مذاکره با آمریکا گرفته شد و راه حل دیپلماتیک به‌جای مقاومت و تنش، انتخاب شد. سیدعباس عراقچی، وزیر امورخارجه کشورمان در رأس هیئت دیپلماسی با داشتن "اختیارات کامل" در عمان حضور دارد تا در برابر استیو ویتکاف، از آمریکا بنشیند و چندین دهه تخاصم را با مذاکره، حل و فصل کند.

امیدواری برای برون رفت از بحران در روابط ایران و غرب، فزونی شده و به نظر می رسد با دست یابی به توافق در مذاکرات مسقط، تنش زدائی نیز در عرصه بین‌المللی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شود. کمااین‌که عادی سازی روابط کشور با دنیا در سرلوحه شعارهای رئیس جمهور پزشکیان، در ایام انتخابات بود. بنابراین مذاکرات عمان نه تنها می تواند به حل مناقشه هسته ای و رفع تحریم ها بینجامد بلکه مسیر تنش زدائی و توسعه روابط با کشورهای غربی و تعمیق تعامل با دنیا را نیز به همراه خواهد داشت.

سنگ بنای اختلافات غرب با ایران در سه دهه اخیر، موضوع پرونده هسته ای است که همانند گره کور، همه دولت های جمهوری اسلامی ایران را درگیر تنشی فرسایشی کرده و بالتبع با تحمیل تحریم های ظالمانه و سنگین، ملت را نیز آزرده است. لذا انجام مذاکرات برای رفع تحریم ها و حل اختلافات در دولت های مختلف از اوائل دهه ۸۰ شمسی آغاز شد. در این میان، دولت پزشکیان به طوع یا اکراه، مبتکر مذاکره با آمریکاست. گرچه مذاکرات ایران برای حل پرونده هسته‌ای با همتایان آمریکایی در برهه برجام انجام شد اما در آن دوره، کشورهای اروپایی نیز حضور داشتند.

جلوگیری از وقوع جنگ تمام عیار که با تهدید جنگی ترامپ همراه شد و کاستن از فشارهای اقتصادیِ هفته به هفته که موجودیت نظام و فروپاشی آن را هدف گرفته، مواردی است که دولت پزشکیان را متقاعد به مذاکره و ورود به معامله توافقی کرده است.

از طرفی اشتیاق و تعهد دولتِ اصلاح طلبِ پزشکیان برای بهبود اقتصادی و سهیم کردن غرب در سرمایه گذاری و روابط تجاری با ایران در راستای انجام اصلاحات و تقویت بنیان های اقتصادی کشور، حاکمیت را به این نتیجه رسانده که تصمیم سخت برای توافق بزرگ با آمریکا را بگیرد و مذاکرات عمان، نقطه عطفی در مسیر تنش زدائی و تعامل ایران با دنیا خواهد بود.

مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، مسیر توسعه و آبادانی کشور را از طریق اصلاحات اساسی در سیاست خارجی کشور و تنش زدائی با غرب و همسایگان دانست و توفیقاتی نیز در این راستا به‌ویژه در خصوص کشورهای عربی، حاصل کرد. 

سید محمد خاتمی نیز در تداوم مسیر ایجادشده، استراتژی دستگاه دیپلماسی را گفت‌وگو با غرب و پیشبرد مناسبات با اروپا تعریف کرد که ماحصل آن را در بهبود وضع معیشت و رشد اقتصادی کشور در دوران اصلاحات، شاهد بودیم.

به ثمر نشستن برجام نیز در دوره آقای روحانی با مذاکرات ایران با کشورهای ۵ + ۱ اوج مسیر تنش زدائی و موفقیت راهبرد دیپلماسی بود که تا سال‌ها سایه جنگ و تحریم را از سر کشور دور کرد.

برخلاف دولت های سازندگی و اصلاحات، دولت‌های اصولگرای احمدی نژاد و مرحوم رئیسی، استراتژیِ تنش و مقاومت را در برابر غرب، اتخاذ کردند و اختلافات با کشورهای غربی، به چالشی فرسایشی و کاهنده برای نظام، اما جذاب برای قشر سخت داخلی، تبدیل می شد.

حالا آقای پزشکیان درصدد است با دست یابی به توافقی شرافتمندانه با آمریکا، ضمن تنش زدائی، رفع تحریم‌ها، توسعه روابط و تعامل با دنیا، تقویت تولید داخلی و بهبود وضع اقتصادی کشور را ایجاد کند.

به امید توفیق هیئت مذاکره کننده کشورمان در عمان.