شی جین پینگ، کابوس واشنگتن در خاورمیانه

نویسنده: داود الفرحان

دیپلماسی ایرانی: جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا در سفر تابستان گذشته خود به عربستان سعودی در گفتن این سخن تردید نکرد که کشورش قصد ندارد از خاورمیانه خارج شود و خلأیی را بر جا بگذارد که چین یا روسیه یا ایران آن را پر کنند. بایدن می داند که چین در دوره ریاست جمهوری شی جینپینگ جایگاه ویژه ای در میان رقبای ایالات متحده آمریکا در زمینه همکاری اقتصادی و مبادلات تجاری به دست آورده چرا که دومین اقتصاد بزرگ جهان بعد از اقتصاد آمریکاست. 

آنچه جلب توجه می کند سخنان جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکاست که گفت واشنگتن می داند که چین درصدد گسترش نفوذ خود در خاورمیانه است. همچنین رادیو بی بی سی اعلام کرد همگرایی سیاسی و اقتصادی چین با کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی، موجب افزایش نگرانی و دغدغه آمریکا شده است. این در حالی است که عربستان کاری بیشتر از سایر کشورهایی که به دنبال توسعه همکاری مشترک و افزایش مبادلات تجاری عادی هستند، انجام نداده است. 

تقویت روابط عربستان سعودی با چین علل مختلفی دارد که جانبداری مطلق آمریکا از اسرائیل به رغم قتل مردم بی دفاع فلسطین و برخورد وحشیانه با آنها و با مقدسات اسلامی، یکی از آنهاست. علت دیگر نیز این است که واشنگتن فقط به منافع خودش اهمیت می دهد و به طرف مقابل صرفا وعده ها و قول هایی می دهد که فقط برای اسرائیل عملی می شود. 

عقربه قطب نمای خاورمیانه به سمت چین گرایش یافته است و از ژانویه امسال شاهد افزایش سفر وزیران امور خارجه کشورهای خاورمیانه به پکن هستیم. از آنجا که ماموریت وزیران امور خارجه، سیاسی است، سفر آنها بیش از سفر وزیران بازرگانی یا کشاورزی یا صنایع جلب توجه می کند که همکاری و توسعه روابط اقتصادی و بازرگانی را دنبال می کنند. 

میانجی گری توام با مهارت و خردمندی چین بین عربستان سعودی و ایران موجب شد نشریه آمریکایی نیویورک تایمز این میانجی گری را نشانه جاه طلبی رئیس جمهوری چین برای معرفی جایگزین برای نظم جهانی کنونی به ریاست آمریکا توصیف کند. موفقیت چین در این زمینه موجب شد شی جینپینگ به عنوان دولتمردی جهانی جلوه گر شود که در ردیف شخصیت های بزرگی مانند شارل دوگل، تیتو، جواهر لعل نهرو، احمد سوکارنو و نلسون ماندلا قرار می گیرد. این شخصیت های بزرگ که درصدد حل مشکلات بین المللی در دهه های 1950 تا 1970 بودند، همگی فوت کرده اند. 

موفقیت پکن در آشتی دادن عربستان سعودی و ایران همچنین موجب شد شی جینپینگ به عنوان میانجی بالقوه بین غرب و روسیه برای پایان دادن به جنگ در اوکراین و برقراری صلح در اروپا مطرح شود به خصوص که پکن روابطی نزدیک با روسیه دارد. این میانجی گری در سفر مقامات مختلف اروپایی به پکن از جمله امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه مطرح شد که قصد دارد در موضوع جنگ اوکراین، راه اروپا را از آمریکا جدا کند. این مسئله ای است که موجب نگرانی آمریکا شده است.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11