بررسی موانع گسترش روابط فرهنگی میان تهران و مسکو

تعامل با روسیه را دریابیم

۲۵ آذر ۱۳۹۹ | ۱۵:۰۰ کد : ۱۹۹۸۰۰۶ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
عارف بیژن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مصداق مورد انتظار برای این ایده می تواند برداشتن ویزا بین دو کشور، ایجاد پرواز مستقیم بین استان های مختلف ایران و روسیه، خصوصی سازی تجارت بین مردمان دو کشور و درآمدزایی از قبال این خصوصی سازی باشد. به دلیل اینکه شرایط خصوصی بین دولت ها خوب شکل نگرفته است، مردم دو کشور نیز با هم ارتباط ندارند. اگر این ارتباط شکل بگیرد، به دنبال آن ارتباطات مردمی که منجر به ازدواج می شود و ساکن شدن آنها در کشور مورد نظر باعث می شود دولت ها امکاناتی را برای جمعیت دو طرف در نظر بگیرند که این باعث گسترش روابط می شود.
تعامل با روسیه را دریابیم

نویسنده: عارف بیژن، دانشجوی دکتری مطالعات منطقه ای دانشگاه سن پترزبورگ

دیپلماسی ایرانی: تاریخ روابط میان ایران و روسیه حدود چهارصد سال است که ریشه دارد و از لحاظ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ظرفیت های خوبی داشتند و دارند. این روابط بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی گسترش پیدا کرد و مبنای بسیاری از همکاری ها شد. این امر هم به خاطر همسایگی و مناطق پیرامونی آنهاست. اگرچه این تعاملات از لحاظ نظامی و سیاسی در سوریه و آسیای مرکزی و قفقاز سطح بالایی داشت، اما متاسفانه روابط فرهنگی بین این دو کشور مثبت نیست و با توجه به تفاوت های فرهنگی در برخی زمینه ها تقابل هایی را داشتند. در واقع می توان از تجربه همکاری های امنیتی و مبارزه با تروریسم در منطقه و سطح بین الملل در زمینه های دیگر به خصوص فرهنگی بهره برداری کرد. در این مسیر ارزش های معنوی و انسانی و ارزش هایی که ضد ارزش های آمریکایی است می تواند مفید باشد. اگر بخواهیم این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم باید ظرفیت های کلی ایران و روسیه بیان شود. از یک سو، روس ها ظرفیت های بسیار بالایی دارند. آنها دارای شخصیت ها و اندیشمندان بزرگی همچون پوشکین، تولستوی و چخوف هستند. شاعران روس، هنر و موسیقی و همین طور ادبیات روسیه در دنیا حرف اول را می زند. از سوی دیگر، ایران هم پتانسیل بالایی دارد. همچون آثار باستانی، تاریخی، فرهنگی و صنایع گردشگری که باعث گسترش تعاملات مردمی بین دو کشور می شود. اشعار سعدی و خیام در روسیه شناخته شده است. 

مساله ای که با آن مواجه هستیم این است که برای برقراری روابط فرهنگی بالا یک سری مشکلاتی پیش روی وجود دارد که می توان از نبود یک رسانه رسمی در اختیار مردم، نبود دیپلماسی مردمی و پایین بودن سطح روابط دانشجویی بین دو کشور نام برد. اگرچه باید به ظرفیت های خوب همچون گرم بودن مردم ایران از لحاظ جغرافیایی، شهرهای ایران به لحاظ آثار و ظرفیت های گردشگری و جذب توریسم و قدمت تاریخی که برای همه جذابیت دارد، اشاره کرد. اکنون با توجه به این مسائل، باید به این موضوع بپردازیم که روابط فرهنگی بین ایران و روسیه گسترده نیست. باتوجه به مسائل مطروحه و اهمیت فاکتور فرهنگ در پیشبرد اهداف سیاسی و اقتصادی بین دو کشور،  سوالی که مطرح است اینکه علل و موانعی که باعث می شود اینگونه روابط فرهنگی بین ایران و روسیه به عنوان دو کشور همسایه و تاثیر گذار در سطح منطقه و بین‌الملل گسترش پیدا نکند و کم بوده است، کدامند. پاسخی که قابل بیان است اینکه روابط فرهنگی بین دو کشور بیشتر دولت محور است و مردم محور نشده است. بنابراین تفکر دولتی و یا روابط و همکاری های دولت محور بین ایران و روسیه وجود دارد، اما هنوز این روابط عمومی نیست. ایده ای که به نظر می رسد راهگشای این مسئله باشد توجه کافی و لازم به فاکتور مردم است. بدین گونه که اگر روابط بین روسیه و ایران توسط مردم از پایین هرم به صورت اصولی شکل بگیرد و دولت فقط نظارت و مدیریت داشته باشد می توان گفت روابط فرهنگی بین دو کشور استمرار و گسترش پیدا خواهد کرد. چون اگر مردم نباشند روابط عمیق شکل نمی گیرد و با یک جنگ بین دو کشور این دولت ها هستند که به راحتی فرو می پاشند و مردم باقی می مانند.

مصداق مورد انتظار برای این ایده می تواند برداشتن ویزا بین دو کشور، ایجاد پرواز مستقیم بین استان های مختلف ایران و روسیه، خصوصی سازی تجارت بین مردمان دو کشور و درآمدزایی از قبال این خصوصی سازی باشد. به دلیل اینکه شرایط خصوصی بین دولت ها خوب شکل نگرفته است، مردم دو کشور نیز با هم ارتباط ندارند. اگر این ارتباط شکل بگیرد، به دنبال آن ارتباطات مردمی که منجر به ازدواج می شود و ساکن شدن آنها در کشور مورد نظر باعث می شود دولت ها امکاناتی را برای جمعیت دو طرف در نظر بگیرند که این باعث گسترش روابط می شود. باید تحولی در پارادیم حاکم بر ذهنیت ایرانیان و جامعه روسیه صورت گیرد و قدرت سخت به سمت قدرت نرم یا رسانه ای تغییر کند. بایستی روابط فریز شده در هرم قدرت سیاسی به جامعه تزریق و هرم قدرت از پایین به بالا بازتعریف شود. نکته دیگر تدریس زبان روسی و فارسی در هر کدام از کشورهاست. بهتر است در سیستم آموزشی انتخاب زبان یادگیری مورد نظر را بر عهده خود دانش آموز بگذاریم و آن را از دوران کودکی آغاز کنیم. نکته مهم این است که روسیه در سطح بین الملل تأثیرگذار است و نفوذ فرهنگی آمریکا را نمی‎پذیرد. زمانی که عوامل فنی، تکنیکی و ... نقش بازدارنده را در توسعه روابط اقتصادی میان ایران و روسیه ایفا می‎کنند، اما مسئله اساسی عدم شناخت دو کشور از یکدیگر است. از این‎رو توسعه روابط مردمی یک راهبرد عقلانی است و پیش نیاز آن، شناخت و درک درست دو ملت از یکدیگر است. بنابراین باید ظرفیت‌های دوجانبه را بشناسیم و توسعه دهیم که در این مسیر، حوزه های تجارت خصوصی، گردشگری، نقش رسانه های مردمی و فضای مجازی، حوزه‌های مهم هستند.

کلید واژه ها: ایران و روسیه ایران روسیه فرهنگ روسیه فرهنگ ایران شعرای ایران نویسندگان روسی تعاملات فرهنگی


( ۱۱ )

نظر شما :

داریوش شاه ۲۵ آذر ۱۳۹۹ | ۱۵:۴۳
اتحاد ایران و روسیه ، خاری در چشم کینه به دلان داخلی و دشمنان خارجی
علی ۲۵ آذر ۱۳۹۹ | ۱۵:۴۹
ملت روس برادران خونی ما هستند ، نزدیکتر از مغول های نمک به حرامه دو به هم زن ، درود بر ملت روس
حسام ۲۵ آذر ۱۳۹۹ | ۲۲:۲۷
تعامل ایران با روسیه در عرصه های سیاسی ـ امنیتی و اقتصادی و تجاری که دستکم در طول حیات جمهوری اسلامی یک بازی برد ـ برد به سود مسکو بوده است. شاید لااقل در حوزه فرهنگی بشود به روسها اعتماد نسبی کرد.
افخمی ۲۶ آذر ۱۳۹۹ | ۱۲:۰۷
نویسنده محترم حتما مستحضر هستید که یک فراکسیون نیرومند در ایران موجود است که با هرچه غیر از غرب گدائی می باشد مخالف هستند.عده ای که برای داشتن رابطه با کانادا که در مجامع جهانی پادوی برای آمریکا بیش نیست به آب و آتش می زنند واز طرف دیگر با شنیدن نام روسیه کهیر می زنند که جالبترین و وقیح ترین قسمت داستان آنجائی بود که این عده بعد از شنیدن توافق اولیه با چین چنان دستپاچه شده وبه یکباره مطبوعات تحت نظرشان پر شده از نقل قول راست ودروغ ستمگران چینی بر مسلمانان اویغور.همان افرادی که در جنگ سوریه شریفترین جوانان ما در آتش کینه ونفرت آنان سوختند.همه این بازی ها برای این بود که راه تنفسی که با عقد قراراد با چینی ها برای کشور امکان باز شدنش وجود دارد مورد نفرت غرب وغرب گدایان است.لعنت ابدی بر دشمنان راه حضرت روح الله.
حمزه محمودی ۲۶ آذر ۱۳۹۹ | ۱۳:۱۵
روابط با روسیه باید بسیار خوب شود ،باید در ساخت و تولید تجهیزات سبک رفاهی همکاری کرد ،انواع ماشینهای شخصی و باربری و....ووسایلل خانگی و انچه که به رفاه مردم میانجامد
محمد ۲۶ آذر ۱۳۹۹ | ۱۵:۲۹
بسیاربجا هست این یاداشت که درمورد دوکشور ایران وروسیه نگارنده توصیف کرده روسیه کشور بزرگی هست و اشتراکهای ریادی دارن ازقبل توریست وتنوع اب وهوایی که ایران دارد منافع زیادی برای کشورما دربردارد