نیکول پاشینیان: ترکیه درصدد احیای امپراطوری عثمانی است/استفاده از پهپادهای اسرائیلی از وجود عامل خارجی حکایت دارد

سرگه بارسقیان 

دیپلماسی ایرانی: «مداخله خارجی در مناقشه قرهباغ» نگرانی مشترک رئیس جمهوری ایران و نخست وزیر ارمنستان در گف توگوی تلفنی نهم مهرماه بود؛ حسن روحانی  این نگرانی را در گفتوگو با روسای جمهور آذربایجان و روسیه هم در میان گذاشت .موضع ایران درباره درگیری های نظامی در منطقه قره باغ توقف جنگ، آغاز مذاکرات ارمنستان و آذربایجان براساس موازین حقوق بین الملل و جلوگیری از مداخله کشورهای ثالث است؛ ایران علاوه بر آن برای ایفای نقش سازنده در حل اختلافات ارمنستان و آذربایجان اعلام آمادگی کرده است. نخست وزیر ارمنستان نیز در گفت وگوی اختصاصی با «ایران» از هرگونه گام سازنده ایران برای ایجاد صلح و آرامش در منطقه استقبال کرد. نیکول پاشینیان در این گف توگو با ابراز تاسف از اصابت خمپاره های درگیری قره باغ به خاک ایران، اطمینان داد که طرف ارمنی از هیچ گونه تلاش و هوشیاری برای عدم آسیب رساندن به ایران در خلال این مناقشه مضایقه نخواهد کرد. 

رئیس جمهور ایران آقای روحانی برای ایفای نقش سازنده در حل اختلافات دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان اعلام آمادگی کرده است. پاسخ شما به این پیشنهاد چیست و به نظر شما ایران با چه ابتکار عملی میتواند میانجیگری کند؟

می دانید که گروه مینسک تنها مرجع شناخته شده بین المللی برای حل مساله قره باغ است. ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم در منطقه دارای نقش و جایگاه اساسی است و البته این نقش در حال حاضر می تواند معطوف به توقف عملیات نظامی شود. ما از هر گام سازنده ایران برای ایجاد صلح و آرامش در منطقه استقبال می کنیم. 

شما بارها نسبت به حضور نیروهای خارجی در مناقشه قره باغ هشدار دادید. شما در گفت وگو با آقای روحانی این نگرانی را مشترک یافتید؟

بله این موضوع در سطح بین المللی ثابت شده که مزدوران تروریست از سوریه برای انجام عملیات نظامی توسط ترکیه به منطقه منتقل شده اند و این یک خطر جدی برای منطقه است. البته متاسفانه کشورهای منطقه با این واقعیت به طور جدی مواجه نشده اند اما بدون تردید حضور تروریست های خارجی تهدیداتی را ایجاد خواهد کرد که پیامدهایش را در آینده در منطقه می توان دید. کشورهای منطقه باید به طور جدیتری با این مساله برخورد کنند.

در ایران این نگرانی وجود دارد که مناقشه قره باغ تبدیل به یک جنگ تمام عیار و طولانی مدت شود و علاوه بر نیروهای نظامی خارجی، قدرت های جهانی نیز در این منطقه مداخله کنند. شما برای رفع این نگرانی و بازگشت مساله به کانال گفت وگوهای ارمنی - آذری چه پیشنهاد و راه حلی دارید؟

آذربایجان به طور گسترده از پهپادهای اسرائیلی استفاده می کند و همین واقعیت گواه آن است که قدرت های خارجی از طرق مختلف در حال مداخله در منطقه هستند. جز نقش روسای گروه مینسک (روسیه، فرانسه و ایالات متحده)، هیچ مداخله خارجی مورد تائید نیست. گرچه روسای مینسک هم نمی توانند در تحولات فعلی ایفای نقش کنند و به همین دلیل شرایط اینگونه است. گرچه آنها بیانیه هایی صادر و مواضعی اتخاذ می کنند اما توان اثربخشی بر تحولات را ندارند. 

شما بارها اشاره کردید که درگیری نظامی فعلی از مدت ها قبل برنامه ریزی شده بود. چه دلایلی برای اثبات این موضوع وجود دارد و این آمادگی قبلی چه دورنمایی را از آینده مناقشه ترسیم می کند؟

یک ماه و نیم قبل از آغاز درگیری، آذربایجان با ترکیه رزمایش مشترک نظامی برگزار کرد و پس از پایان رزمایش، برخی از نیروهای نظامی ترکیه همچنان در آذربایجان ماندند. غیر از آن ترکیه تروریست های سوری را استخدام و به آذربایجان منتقل کرد که هدف از این اقدام، حضور این نیروها در درگیری های آتی قره باغ بود. اگر درگیری نظامی برنامه ریزی نشده بود هیچ دلیلی برای جابه جایی نیرو از سوریه به آذربایجان وجود نداشت. امروز دیگر حضور این تروریست ها ثابت شده و اسناد بسیاری در این باره منتشر و اصالت آن اثبات شده است. همه این اسناد گواهی می دهند که جنگ از قبل برنامه ریزی شده بود و مطابق این وضعیت ما در شرایط یک جنگ گسترده قرار گرفتیم که کل منطقه را تهدید میکند.

به نظر شما چه عاملی مانع برقراری آتشبس در قره باغ است و چرا پس از نشست مسکو و توافق شنبه شب بین باکو و ایروان درگیری ها همچنان ادامه دارد؟

به وضوح قابل مشاهده است که ترکیه دائم در تلاش است تا آتشبس برقرار نشود چون اهداف ترکیه بسیار گسترده است. مساله ترکیه نه فقط قره باغ بلکه حضور در منطقه قفقاز جنوبی است و من باید تاکید کنم این سیاست احیای امپراتوری است که ترکیه درصدد گسترش نفوذ خود به سمت شرق، شمال، جنوب و جنوب شرقی قره باغ است که این سیاست تاثیر مستقیمی بر همه کشورهای منطقه میگذارد و کشورها باید این واقعیت  را در نظر بگیرند و موضع خود را در قبال این رویکرد مشخص کنند.  

همانطور که میدانید تاکنون چندین بار خمپاره درگیریهای قره باغ به خاک ایران اصابت کرده و چندین پهپاد به آسمان ایران وارد شده اند.  مقامات ایرانی چندین بار به طرفین مناقشه در این باره تذکر داده اند. برای جلوگیری از این موضوع چه راهکاری دارید؟

اگر از طرف ارمنی چنین اتفاقی افتاده و تائید شده باشد من به خاطر آن بسیار متاسفم. البته من اطلاعات دقیقی در این باره ندارم اما می توانم اطمینان دهم که طرف ارمنی هرگونه تلاشی میکند تا به کشور دوست خود ایران هیچ آسیبی وارد نشود و چنین اتفاقاتی رخ ندهد. طرف ارمنی برای جلوگیری از تکرار هر نوع پیشامدهای مشابه نهایت تلاش خود را به کار میگیرد و اطمینان میدهم که هوشیاری بیشتری برای این مساله به خرج خواهد داد.