ترامپ نباید دیپلماسی هسته ای را برای دیپلماسی منطقه ای گرو می گرفت

نویسنده: متیو پتی

دیپلماسی ایرانی: جیک سالیوان، مشاور ارشد سیاست خارجی جو بایدن معتقد است که ایالات متحده باید به توافق هسته ای با ایران بازگردد تا امکان کار روی روابط این کشور با همسایگانش را داشته باشد. دولت دونالد ترامپ توافق هسته ای ایران را به این بهانه ترک کرد که برجام مانع از «رفتارهای شرورانه» ایران در خاورمیانه که ارتباطی با برنامه تحقیقات هسته ای ندارند، نمی شود.

سالیوان که از مدت ها پیش به بایدن مشاوره می داده و حالا هم رهبری تیم سیاست خارجی او را بر عهده دارد، به وضوح اعلام کرده که بایدن در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سعی خواهد کرد خیلی زود پرونده هسته ای ایران را به عنوان پیش نیاز برای رسیدگی به سایر موضوعات، ببندد. سالیوان در جلسه برگزار شده توسط مرکز امنیت آمریکایی جدید گفت: «فکر نمی کنم هیچ مساله ای با یافتن راهی برای پیشبرد دیپلماسی هسته ای در اوایل سال جدید میلادی مغایرت داشته باشد و سپس، زمینه را برای مذاکره پیرامون توافقنامه های بعدی فراهم می آید.» او به صراحت نگفت که از بازگشت آمریکا به توافق سال 2015 حمایت می کند، اما درباره سناریویی صحبت کرد که در آن، ایالات متحده «در سال 2021» در برابر «بازگشت ایران به برخی از تعهدات آن» تحریم ها را تسهیل می کند.

آنتونی بلینکن، مشاور ارشد دیگر بایدن، به صراحت متعهد شده است که در صورت تمایل ایران، آمریکا مجدد به توافق 2015 بپیوندد. توافق هسته ای ایران در ازای محدود شدن برنامه تحقیقاتی این کشور، تحریم های اقتصادی بین المللی اعمال شده علیه آن را برچیده بود. دولت ترامپ در سال 2018 از توافق خارج شد و فشارهای جدید اقتصادی علیه ایران اعمال کرد.

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، ادعا کرده که هدف از کارزار «اعمال فشار حداکثری» علیه ایران این است که این کشور در برابر فهرست 12 موردی اعلام شده تسلیم شود؛ اما جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، در کتاب خاطرات خود از دوران کار در کاخ سفید ترامپ نوشته هدف از کارزار اعمال فشار حداکثری در واقع «تغییر نظام» در ایران بوده است.

سالیوان در اظهارات خود «رویکرد حداکثری» پومپئو را محکوم کرد و گفت: «نباید دیپلماسی هسته ای را برای دیپلماسی منطقه ای در گرو نگه داریم؛ بلکه باید به روش هایی فکر کنیم که در آنها پیوندهایی وجود داشته باشد که بتوانیم از طریق آنها هر دو دیپلماسی را همزمان پیش ببریم. اولین بار که به این امر مشغول شدیم، دوستان ما در خلیج فارس گفتند که مساله منطقه را به موضوع اصلی مذاکرات تبدیل نکنید، چون اگر خودمان پای میز نباشیم، اما موضوع میز مذاکرات خواهیم بود.» سالیوان در زمان مذاکرات اولیه هسته ای به عنوان یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا و سپس به عنوان یکی از کارمندان کاخ سفید کار می کرد، افزود: «مساله منطقه باید توسط بازیگران منطقه پیش برده شود.»

مرکز امنیت آمریکایی جدید پس از سخنرانی سالیوان یک میزگرد مباحثاتی درباره گزارش جدید این اندیشکده جناح چپی درباره ایران برگزار کرد. شرکت کنندگان در این مباحثات بر سر امکان پذیر بودن پیوستن مجدد آمریکا به توافق هسته ای سال 2015 اختلاف نظر داشتند. کلسی دیونپورت، مدیر سیاست منع گسترش تسلیحاتی در انجمن کنترل تسلیحات، بازگشت به توافق سال 2015 را «بهترین سناریوی موجود» توصیف کرد و گفت این سناریو قطعا ممکن است. او افزود برجام یک «توافق قدرتمند و موثر» است.

با این حال، مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی ها که با جناح ترامپ هماهنگ تر است، وعده داد هر چه در توان دارد برای ممانعت از بازگشت آمریکا به توافق هسته ای در صورت پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری به کار بگیرد. او گفت: «جمهوری خواهان به شدت با هر گونه بازگشت به برجام مخالفت خواهند کرد. اسرائیل علیه آن لابی می کند. ما که مخالف برجام هستیم، علیه آن متحد خواهیم شد.»

منبع: نشنال اینترست / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34