مروری بر خاستگاه زبان فارسی (دری)

پاسخی به کسانی که ادعاهایی درباره زبان فارسی بیان می‌کنند

۳۰ بهمن ۱۳۹۸ | ۱۸:۰۰ کد : ۱۹۸۹۶۷۳ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر

مطهره احمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسنده: زبان فارسی در حوزه تمدنی ایران اسلامی گستره وسیع و جغرافیای قابل توجهی را زیر سایه خود قرار داده است که در برخی از دوره‌ها از غرب ایران تا مناطقی از چین را در برمی‌گرفت. اما سلطه و سیطره زبان فارسی محدود به مناطقی که امروز از آن با عنوان افغانستان، تاجیکستان و ایران می‌نامیم، نبوده است؛ حتی عراق و بحرین نیز به دلیل پیوستگی‌های تاریخی و رفت ‌و آمدهای ایرانیان به این کشورها، از گذشته (از سده‌‌های چهارم و پنجم تاکنون) بی‌بهره نبوده است.

پاسخی به کسانی که ادعاهایی درباره زبان فارسی بیان می‌کنند

نویسنده: مطهره احمدی

دیپلماسی ایرانی: متعاقب اظهار نظر رئیس جمهوری افغانستان در خصوص خاستگاه زبان فارسی، بحث های رسانه ای که بعضاً فاقد مبانی کارشناسانه در خصوص این موضوع است، جریان دارد. در نوشتار حاضر با بررسی سابقه و ریشه های تاریخی زبان فارسی در حوزه جغرافیایی ایران بزرگ و تبیین نقاط مبهم، تلاش دارم گامی کوچک در جهت این بحث بر دارم.

فارسی دری زبانی است که از اواخر دوره ساسانی تا امروز، زبان فرهیختگان ایرانی بوده و نه تنها در مدائن و سواحل اروند رود؛ بلکه در دوردست ترین شهرهای خراسان و ماوراءالنهر، بدان سخن می گفته اند. با وجود دلائل برای اثبات این مدّعا، عده ای از پژوهشگران و نویسندگان تاریخ ادبیات، برآنند که ثابت کنند فارسی دری گویش یا لهجه ای بوده محدود و منحصر به چند ناحیه در خراسان و ماوراء النهر و به وسیله پادشاهان آن ولایات؛ به ویژه ساسانیان در سراسر ایران گسترش یافته و پس از تحول و تکامل تدریجی به زبان رسمی همه اقوام ایرانی در گفتار و نوشتار تبدیل شده است. عنوان دری نیز حاکی از نسبت آن به دربارهای نواحی شرقی ایران است. در حالیکه فارسی دری زبان دربار ساسانی و نام آن صرفاً از انتساب به دربار و شهر مدائن است. (تدین، مهدی، سال 1389)

در اواخر دوره پادشاهی ساسانی، دو شاخه از زبان پارسی در میان مردم کاربرد داشت که به آنها به ‌اختصار پارسی (پهلوی) و دری (پارسی درباری) می‌گفتند. پارسی یا همان زبان (پهلوی) پارسی میانه بیشتر در میان موبدان، دانشمندان و مردم استان پارس کاربرد داشت و دری را مردم شهرهای مداین و در دربار پادشاهان ساسانی به‌کار می‌بردند. با این حال تردیدی نیست که کماکان زبان رسمی و اجرایی ساسانیان، پارسی میانه یا همان پهلوی بود. یعقوب لیث نخستین کسی بود که ۲۰۰ سال پس از ورود اسلام به ایران، زبان پارسی را به‌عنوان زبان رسمی ایران اعلام کرد و پس از آن دیگر کسی حق نداشت در دربار او به زبانی غیر از پارسی سخن بگوید. در زبان فارسی از هر دو عنوان «پارسی» و «دری» و گاه «پارسی دری» برای زبان فارسی امروزی استفاده می‌کنند. (جوادی ارجمند، محمد جواد؛ حق گو، جواد؛ عظیم زاده، جعفر، 1392)

زبان فارسی در حوزه تمدنی ایران اسلامی گستره وسیع و جغرافیای قابل توجهی را زیر سایه خود قرار داده است که در برخی از دوره‌ها از غرب ایران تا مناطقی از چین را در برمی‌گرفت. اما سلطه و سیطره زبان فارسی محدود به مناطقی که امروز از آن با عنوان افغانستان، تاجیکستان و ایران می‌نامیم، نبوده است؛ حتی عراق و بحرین نیز به دلیل پیوستگی‌های تاریخی و رفت ‌و آمدهای ایرانیان به این کشورها، از گذشته (از سده‌‌های چهارم و پنجم تاکنون) بی‌بهره نبوده است. سابقه حضور زبان فارسی در کشورهای عربی به قرون سوم و چهارم هجری می‌رسد. زمانی که ایران مسیر رشد را طی‌ می‌کرد و به گفته مورخان دوران شکوفایی و طلایی تمدن اسلامی در حال شکل گرفتن بود. از سوی دیگر، در ترکیه امروزی نیز می‌توان ردپای زبان فارسی را جستجو کرد. برای سند حضور زبان فارسی در این منطقه همین بس که گویند شاه اسماعیل صفوی در ابتدای حکومت خود به همراه نامه‌ای، سروده‌ای به زبان ترکی به شاه عثمانی فرستاد و شاه عثمانی در جواب شاه جوان، سروده‌ای به زبان فارسی ارسال کرد. آنچه از حضور زبان فارسی در دایره حکومت عثمانی برجای مانده، بیش از 1200 نسخه خطی به زبان فارسی است؛ نسخ خطی فارسی در ترکیه از نظر تعداد رتبه دوم را بعد از ایران دارد و از نظر نفاست نیز دست کمی در این زمینه ندارد. همچنین امروز در مساجد پکن که دورترین نقطه‌ چین نسبت به عالم اسلام محسوب می‌شد، کتیبه‌هایی با اشعار فارسی می‌بینید. آنها حتی نیت نمازشان را نیز به زبان فارسی بیان می‌کنند. .(رجبی، محمد، سال 1392)

روزگاری نیز زبان رسمی مردم شبه قاره هندوستان و بخش مهمی از عثمانی، فارسی بوده است. زبان فارسی تاریخی کهن و قدمتی چند هزار ساله دارد. فارسی از زبان های هند و اروپایی در شاخه زبان های ایرانی جنوب غربی است. زبان فارسی نو از زبان فارسی میانه یا پهلوی و آن نیز از فارسی باستان نشأت گرفته است. جمعیت فارسی زبانان دنیا حدود 110 میلیون نفر تخمین زده شده است. حدوداً در 33 کشور دنیا، فارسی زبانان به عنوان یک اقلیت و یا اکثریت فرهنگی شناخته می شوند که از نظر تعداد، ایران، افغانستان، تاجیکستان، پاکستان، عراق و ترکیه به ترتیب در رده های اول تا هفتم قرار می گیرند. (ذوالفقاری، حسن، سال 1396)

از نیمه دوم قرن یازدهم میلادی کتاب های تاریخی به زبان پارسی در نواحی غربی ایران نیز نوشته شد. نفوذ و اعتبار زبان فارسی چندان عظیم بود که آثار آن زبان نه تنها در مراکز سرزمین های ایرانی زبان، بلکه در نقاط دور از آن، مراکز، مانند شمال هندوستان، ترکستان، چین و آسیای صغیر تألیف می شد. زبان فارسی به ویژه در شعر و تألیفات تاریخی نیز رواج بسیار یافت. (ارانسکی، 1358: 268)

جدول 1. کشورهای دارای جمعیت فارسی زبان(ویکی پدیا)

فهرستی از جمعیت کشورها بر پایه جمعیت فارسی‌زبان

منطقه غرب آسیا

1- جمهوری اسلامی ایران   77,629,293
2- ترکیه   609,000
3- عراق   645,000
4- امارات متحده عربی   407,000
5- عربستان سعودی   223,000
6- قطر   210,000
7- رژیم اشغالگر قدس   185,300
8- بحرین   185,000
9- کویت    120,000
10- عمان   76,000
11- سوریه   59,000
12- یمن   40,000
13- لبنان   4,000
14- جمهوری آذربایجان   2,200
15- گرجستان   1,000

آسیای مرکزی

1- ازبکستان   000/000/9
2- تاجیکستان   200/627/7
3- قرقیزستان   000/51
4- قزاقستان   000/35
5- ترکمنستان   000/20

جنوب آسیا

1- افغانستان   000/000/25
2- پاکستان   000/840/1
3- هند   000/12
4- بنگلادش   000/1

شرق آسیا

1- ژاپن 000/51

فارسی زبانان در اروپا

1- روسیه   000/124
2- آلمان   000/100
3- بریتانیا   000/80
4- فرانسه   000/65
5- سوئد   096/74
6- هلند   000/30
7- اتریش   000/17
8- نروژ   000/15
9- یونان   000/11
10- اوکراین   400/4
11- فنلاند   000/4
12- بلژیک   700/3
13- اسپانیا   300/2
14- ایتالیا   100/1

فارسی زبانان در قاره آمریکا

1- ایالات متحده آمریکا 100/328
2- کانادا 000/136

فارسی زبانان در اقیانوسیه

1- استرالیا 000/91
2- نیوزیلند 200/3

منبع: پژوهشگاه مطالعات فناوری ریاست جمهوری

خط و زبان فارسی میراث مشترک ساکنان حوزه تمدنی مشترک ایران و کشورهای همسایه در بخش بزرگی از قاره پهناور آسیاست. حوزه تمدنی ایران را می توان شامل آسیای مرکزی (ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان و قرقیزستان) افغانستان، قفقاز شمالی و جنوبی (آذربایجان، گرجستان، ارمنستان، داغستان و اوراسیا)، شرق چین (سین‎کیانگ)، شبه‏‌قاره (پاکستان، هند و بنگلادش) آسیای صغیر، بالکان و شامات قدیم (ترکیه، بوسنی، سوریه و عراق) دانست.

نتیجه گیری

- بر اساس آنچه گفته شد خاستگاه زبان فارسی (دری) محدوده جغرافیایی است که سه کشور فارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان که دارای قرابت و مشترکات فرهنگی در زمینه های زبان، تاریخ، فرهنگ و ... هستند را در بر می گیرد و ادعای مالکیت نسبت به زبان فارسی از سوی هر یک از این سه کشور حوزه فاقد وجاهت تاریخی بوده و با واقعیات جهان امروز نیز تطابق نخواهد داشت.

منابع:
-   جوادی، محمد جعفر؛ حق-گو، جواد؛ عظیم زاده، جعفر، (سال 2012)، حوزه تمدنی ایران، جهانی شدن و آینده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این منطقه(فصلنامه جامعه شناسی جهان اسلام، دانشگاه شاهد
-   خدایار، ابراهیم؛ ایران زاده، نعمت الله، (سال 1394)، نشست تخصصی بررسی زمینه ها، موانع و راهکارهای گسترش خط و زبان فارسی در کشورهای حوزه تمدنی مشترک
-   رجبی، محمد، (1392)، نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی(رئیس کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
-   تدین، مهدی، منبع پژوهش های زبان و ادب فارسی، اصفهان، دور دوم، زمستان 1389، شماره 4
-   مهدیان، محبوب؛ نصیری، بهروز، نفوذ و گسترش زبان و ادبیّات فارسی در آسیای صغیر، (فصلنامه علمی – پژوهشی ادبیّات فارسی)، سال پانزدهم، شماره 26، پائیز 93
-   پژوهشگاه مطالعات فناوری ریاست جمهوری، 1398
-   پایگاه خبری، تحلیلی قدس آنلاین، (1395)

کلید واژه ها: فارسی دری زبان فارسی ایران افغانستان پاکستان تاجیکستان ساسانیان

نظر شما :

به امید ظهور ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ | ۲۳:۵۷

آفرین عالی بود

peace ۰۱ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۳:۳۰

از گهواره تمدن ایران زمین جدا میشوند و بعد خود را صاحب زبان فارسی میدانند ، اشرف غنی که خود دست نشانده امریکاست در پی نفاق افکنی و فتنه انگیزی در منطقه است تا چند صباحی بیشتر به حیات ننگین خود ادامه دهد ، همان فرهنگ قوم و قبیله گرائی که در افغانستان امروز برقرار است نمیدانم چرا قادر به چاپ دیکشنری نیستند و از فرهنگ لغات چاپ ایران استفاده میکنند ، و هرافغانستانی را که درچهل سال گذشته دیدم از نداشتن سواد خواندن و نوشتن رنج می برد .

محمد حسین ۰۱ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۴:۲۷

مقاله های بسیاری در پاسخ به سخنان اشرف غنی نوشته شده، که بایسته است تا تارنمای دیپلماسی ایرانی از آن روی که این موضوع بی نهایت مهم است، در انتشار مقاله های بیشتری اهتمام بورزد! در پاسخ به سخنان بی مبنای اشرف غنی منابع قابل استناد و قابل قبول در محافل آکادمیک بسیار بسیار فر اوان است! همین که اشرف غنی گفت «زبان دری در افغانستان انکشاف شده است»! خود بیانگر خالی بودن دست مدعیان است و کسانی که این نطق را برای وی نوشته اند برای راه گریز از «انکشاف» بهره برده اند! زیرا به خوبی می دانند که زبان چیزی نیست که از پیش وجود داشته باشد، چیزی همچون یک معدن کانی یا نفت و گاز نمی باشد که کشانی یا قومی یا مردم جایی آنرا کشف کرده باشند! زبان روند ساخته شدن و بستر و گستره ی ساخته شدن دارد و آن بستر و گستره ای که زبان فارسی نوین در آن روند ساخته شدن را پیموده است، مسلم حوزه جغرافیای فرهنگی است که در مباحث اکادمیک بدان جغرافیای فرهنگی ایران می گویند، گستره و بستری که مرز های سیاسی ایران امروز در میانه آن جا دارد ومرزهایی سیاسی که امروزه بدان کشور ایران گفته می شود تنها جزیی از آن دانسته می شود! از سوی دیگر باید با دقت به این گونه ادعاها توجه داشت این گونه ادعاها نشان از خیزی بدسگال در درون خود دارد زیرا همین اشرف غنی تمام توان خود را برای مبارزه با همان زبانی که امروز مدعی ان شده است بکار برده است و همچنان برای جایگزینی واژه های فارسی و پشتون زور می زند! نگاه به این حقیقت تلخ که بدخواهان موجودیت هویت ملت ایران بر علیه زبان ملی و فراقومیتی فارسی در تلاشند باید برای همه تلنگر باشد و امیدوار باشیم که چنین خیزهایی که بدخواهان بر علیه زبان ملی و فراقومیتی فارسی برداشته اند، سبب تلنگری به تدوین کنندگان کتابهای درسی بشود تا به ویژه در کتابهای بی محتوا و خیلی ضعیف زبان و ادبیات فارسی بازنگری بکنند که در نهایت امکان بازگشت به کتابهای پربار کذشته محیا بشود! ( بی زحمت شمارگان گویشوران زبان ملی و فراقومیتی فارسی در متن مقاله را درست نویسی بفرمایید)

Jhh ۰۱ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۸:۱۹

اره دیگه لر و لک و کرد و ترک وبلوچ عرب رو فارس به حساب اوردن وگرنهکل فارسی زبانا تو ایران 30 ملیونه

علی ۰۱ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۳:۵۱

این تحقیقات واقعا فاشیستی و نژاد پرستانه است و کسی که این تحقیق را کرده کلا اقوام ایرانی را نادیده گرفته است . 40،000،000 ترک 5،000،000 کرد لر بلوچ گیلک و........... در این تحقیق همه فارس انگاشته شده اند . روی هم رفته آمار بی جا و غیر علمی است

خسرو ۰۱ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۹:۵۹

یعنی از هشتاد میلیون ایرانی 77میلیون فارس زبان هست ؟کلمه انکشاف در افغانستان به معنی ترقی و پیشرفت استفاده می شود معنی کشف شدن نمی دهد ، در ضمن زبان عنصر سیالی است هر زمان درجایی جاری است لازم نیست از گفته های رییس جمهور افعانستان عصبانی شوید زبان وسیله ارتباطی است ولاغیر ، نه مایه فخر ومباهات است و نه حقارت ، لطفا زبان فارسی را ابزار نژادپرستی نکنیم

کوروش ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۰:۳۲

40 میلیون آذری داشته باشیم با احتساب بقیه اقوام یعنی زبان فارسی اقلیت میشه! بعد کردها که حداقل توی سه استان اکثریت هستن با بقیه اقوام شدن پنج میلیون!!!! فقط بقیه اقوام ایرانی به جز فارس و آذری و کرد بیشتر از 10 میلیون میشن. هرچند که فارسی هم 77 میلیون متکلم توی ایران نداره مگه اینکه زبانهای با ریشه مشترک فارسی مد نظر باشه که اون هم چیزی حدود 60 تا 65 میلیونه.

مصی ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۱:۰۲

آفرین

Navif ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۲:۳۰

یعنی تعداد فارسی زبان های کشور پاکستان،ژاپن،رکسیه،آلمان،برتانیا، سوئد..... بیشتر از افغانستان می باشد؟ مثلا سوئد 9674نفر افغانسان25نفر لطفا اطلاعان درست در وست رس مردم قرار دهید.

Navid ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۲:۴۷

یعنی تعداد فارسی زبان های کشور پاکستان، ژاپن، روسیه، آلمان، برتانیا، سوئد... بیشتر از افغانستان می باشد؟مثلا سوئد 9674نفر و افغانسان25نفر؟ جمعیت ایران در سال 2017به81ملیون رسید.تعداد فارسی زبانها 77.5ملیون یعنی هیچ زبان دیگر انجا گویش ندارد؟ گرد، لر، بلوچ، عرب.. .؟ لطفا اطلاعان درست در وست رس مردم قرار دهید.

ابراهیم قدیمی ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۳:۱۲

این چند بیت معروف شاعران پارسی گوی سندیت ان از تمام مطالعات انجام شده بیشترنباشدکمتر نیست. شکر شکن شوندهمه طوطیان هند زین قند پارسی که به بنگاله میرود (حافظ) بسی رنج بردمدر این سال سی عجم زنده کردم بدین پارسی (فردوسی) چو اب میرود این پارسی به قوت طبع نه مرکبی است که از وی سبق برد تازی(سعدی) زبان پارسی زبان مملکت پارس است وپارس هم معلوم است کجاست. شکری خورده ( دزد انتخابات شما هستید) برای چند روز صدارت با کمک این وان.

مرتضی ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۹:۵۵

الفبای زبان فارسی گ چ پ بوده بقیه عربی است 58درصد فارسی امروزی عربی 20درصدش ترکی و5درصدش انگلیسی وفرانسوی و3درصد یونانی وبقیه تاجیکی افغانی هستش درسایت یونسکو نوشته فارسی 33مین لهجه عربی است ایا این ها درسته؟ یانه؟

علی ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۰:۳۵

من سوالی داشتم : به آمار دیگر کرات وقاره ها کاری ندارم ولی لطف کرده وبگویید مبنای آماردقیق وبدون تقریب 77629293 نفرچیست ؟ اگر اینگونه اطلاعات نفیسی دارید بگویید زبان مابقی 4الی 5 میلیون نفر ساکن ایران که حتماٌ خواهید گفت آنها هم شاخه هایی ازفارسی است چیست ؟ مطهره احمدی عزیز باید بدانند کسانی که این مقالات را می خوانند ونظر می نویسند حداقل سوادشان در حد خود ایشان است وهر مطلبی را نمی توان به خوردشان داد . حتماٌ می دانید ویکی پدیا پر از غلط های به عمد نوشته شده است .پس رجوع به آن به عنوان منبع درست نیست مخصوصاٌ در مورد تاریخ . از یاد نبرید وبانصاف باشید و یاد کنید از عصری که زبان فارسی در آن انکشاف یافت در طول هزار سال حکمفرمایی امپراطوری های تورک آنها نه تنها جلوی گویش آنرا نگرفتند بلکه باعث پر باری آن شدند لازم نیست اشاره کنم که اگر لغات ترکی وعربی وغیره را از این زبان حذف کنید (که زحمت آنرافرهنگستان می کشد) چه خواهد ماند .

عباس خراسانی ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۱:۳۳

آنچه نویسنده محترم در خصوص خاستگاه زبان فارسی شامل ۳کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان نوشته اند، ذکر این نکته نیز ضروری است که این محدوده جغرافیایی بخشی و یا به عبارتی استانی از ایران بوده است به نام خراسان که سرزمینی را در بر می گرفته که از شرق به ناحیه بلخ از جنوب به سیستان از شمال به ماوراءالنهر و از غرب و جنوب غربی به گرگان و قهستان گسترده بوده است.اما زبان دربار ساسانیان به گفته زنده یاد سعید نفیسی نه دری بلکه زبان پهلوی بوده است در همین دوران مردم خراسان بزرگ بوده اند که به زبان دری تکلم می نموده اند و نواحی مرکزی و غربی ایران نیز زبانشان پهلوی بوده است.ناصرخسرو در سفرنامه خود نوشته «در تبریز قطران نام شاعری دیدم شعری نیک می گفت اما زبان فارسی نیکو نمی دانست، پیش من آمد، دیوان منجیک و دیوان دقیقی بیاورد و پیش من بخواند و هر معنی که او را مشکل بود از من بپرسید با او بگفتم و شرح آن بنوشت و اشعار خود بر من بخواند» . چنانکه پیداست تا قرن۷ هجری زبان فارسی دری در فارس کاملا گسترده نشده بود و اکثریت مردم به پهلوی سخن می گفته اند چنانکه حافظ اینگونه می سراید: ز شعر دلکش حافظ کسی بود آگاه/ که لطف طبع و سخن گفتن دری داند.در قرن ۴ و ۵ هجری همه شعرای فارسی گوی که در این اعصار ظهور کرده اند همگی از مردم خراسان بزرگ بوده اند بجاست که ملک‌الشعرای بهار می گوید: آری از ری به خراسان نبرد زیرک شعر/ راست چون زیره به کرمان و به تبریز انگور.

عقاب313 ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۵:۲۰

عربی زبان اسلام است وفارسی زبان انقلاب اسلام در جهان است.

خسرو ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۹:۴۵

تا 150 سال پیش مردم خاورمیانه همزیستی و انسانیت و عیاری و درویشی و تصوف را بر زبان ونژاد ارجح می دانستند به همین جهت حکومتهای ترک به فارسی ارج می نهادند و بابا طاهر در چشم ارطغرل سلجوقی مقدس و قابل احترام بود یا احمد یسوی در چشم سامانیان قابل احترام ، با نفوذ موج ناسیونالیسم از اورپا ، نژاد پرستی و پان ها دمار از روزگار مردم در آوردند ، ارامنه نژاد پرست (نه تمام ارامنه ) سیصد هزار تن از مردم شیعه غرب آذربایجان را نسل کشی کردند ، یهودی ها ی صهیونیست مسلمانان عرب را کشتند و هندو ها زیر یوغ انگلیس مسلمانان را قتل عام می کردند باید از گذشته عبرت بگیریم نژاد پرستی دشمن مشترک تمام انسانهاست ، فارس یاترک یا کرد یا عرب یا ... خالص وجود ندارد ، زبان خالص هم وجود ندارد زبانها با وام گرفتن کلمه ها از یکدیگر غنی تر می شوند چنانکه پالایش فارسی از کلمات وفعلهای عربی وترکی امکان ندارد ترکی با کلمات عربی و فارسی غنی تر شده و...

آریا ایراندوست ۰۲ اسفند ۱۳۹۸ | ۲۰:۵۴

زبان، ادب و هنر پارسی و سرزمین بزرگ فلات ایران بدلیل خاستگاه و رویشگاه گنجینه های فراوان علمی ادبی و هنری که از ناموران و دانشمندان بزرگ و بی مانندی چون فردوسی، خیام، سعدی، حافظ، رودکی، بیرونی، مولوی، بوعلی سینا، باباطاهر، رازی، غیاث کاشانی، نظامی، ناصر خسرو ،فارابی، سهروردی، ملاصدرا، عطار نیشابوری، خوارزمی، خواجه نصیر طوسی، غزالی، شیخ بهایی، بزرگمهر، طبری، بلعمی، دهلوی، سنایی، خاقانی و ابیوردی، قطب شیرازی، جاماسپ، برمک، بیهقی فیض کاشانی، استخری و جابر حیان، جرجانی ، مجوسی اهوازی....سپهری، هدایت، شاملو و پروین اعتصامی دهخدا، بهار، اخوان، نیما، حسابی، مریم میرزاخانی و کیارستمی فرهادی ...و دینمدارانی مانند زرتشت و مانی و مزدک، غزالی، حنیفه، سلمان فارسی، مجلسی و حلی بخاری، ابالخیر و ...بزرگانی چون کوروش، داریوش، خشایار، آریوبرزن، اشکان، انوشیروان، بهرام، اردشیر بابکان، امیر سامانی، خواجه نظام الملک طوسی، شاه عباس و نادر، گوهرشاد و کریمخان زند، امیرکبیر و مصدق ...و موسیقیدانانی مانند باربد، نکیسا و بامشاد و شجریان و ... صدها فرهیخته دیگر که وجود هر یک از این نامداران جهانی و آثار باتاثیر فراملیتی این بزرگواران با سرمنشا پارسی و ایرانی بتنهایی برای فخر و درخشش هر قوم و ملتی کافی است, قطعن موجب حسادت ، حسرت و آرزوی دارابودن اینان برای هر قوم و گروه فاقد این پیشینه است به همین دلیل است که هر روز میبینیم کشوری و قومی مدعی این عزیزان و این زبان و فرهنگ، دانش، معماری و هنر جهانی است تا بواسطه قدمت و توانایی و ماندگاری آنان در جهان شناخته شوند غافل از اینکه در تمامی جاها نگاشت ایرانی بر روی آن نگارشگر و نگاره تا ابد ماندگار است هر یک از ما به عنوان یک ایرانی بسیار شاد و خرسند می شویم که جناب اشرف غنی که متوجه برد و آثار جهانی و تمدن ساز زبان پارسی شده و آگاهی یافته است همانند آقایان رحمان در تاجیکستان و اقبال و جناح در سرود پارسی پاکستان همین دلبندی و پایبندی به زبان پارسی یا دری یا تاجیکی را در میدان تلاش از خویش نشان داده و در کمترین حالت آن سرود میهنی کشور دوست را به پارسی پاسداشته و دگرش دهد تا جای پای این بزرگان گذاشته و گامی در جهت پاسداشت این میراث ماندگار بشری نه در گپ بلکه در میدان بردارد تا ثابت کند مرد است و پایبند سخنش. با سپاس بیشمار از تارنگار دیپلماسی ایرانی

Iranian ۰۳ اسفند ۱۳۹۸ | ۲۲:۲۳

پاسخ به (عقاب۳۱۳) بهترین و زیبا ترین پاسخ از آن شماست و در دل ضرب المثل معروف (مختصرومفید) به یادگار ماند پیروز باشید .

Iranian ۰۴ اسفند ۱۳۹۸ | ۰۲:۱۵

پاسخ به (عباس خراسانی) البته چه خوب بود که نویسنده هم اشاره ای به این موضوع میکرد که افغانستان و تاجیکستان جزو قلمرو ایران بوده و همانطورکه شما هم فرمودید از استانهای ایران بوده ، اما طرز بیان اشرف غنی که آنهم در جمع دانشجویان افغانستانی گفته بود "دزدی هم حدی دارد" کسی پاسخ درستی به این ملیجک امریکا نداده که این شما بودید که از ایران جدا شدید و استان ایران را دزد دیدید حالا ادعا میکنید که افغانستان مهد زبان دری است و زبان هم مثل انسان رشد میکند و از دل هر واژه واژه های دیگری بوجود میاید آنهم بر اساس نیاز بشر که راحت بتواند اشیاء بی جان را نام گزاری کند تا به تکلم روزمره خود مسلط باشد و بتواند منظور خود را به زبان دری (فارسی) بیان کند ، اما همین زبان دری که گویش مردم افغانستان است هیچ رشدی نداشته و در چهل سال گذشته که ما با مردم افغانستان کار کردیم چه با سواد و چه بی سواد قادر نیست راجب به یک موضوع بدرستی حرف بزند یا به بحث و جدل بپردازد و چون تعصب آنها را کور کرده از بکار بردن واژه های فارسی خود داری میکنند و ترجیح میدن که انگلیسی یا عربی یا هندی آن لغت را بکار ببرند و میگویند این واژه ها ایرانی هستند وما دری گپ میزنیم ، نمیدانم نویسنده این مقاله در جریان هستند یا نه ؟ یک قتلی در کانادا اتفاق افتاد که مردی به کمک همسر دومش و پسرش سه دختر خود را وهمسر اول که هیچ فرزندی نداشت را بقتل رساند که فعلا در زندان هستند اما آنچه که در تحقیقات پلیس و مترجم به چشم میخورد اینست که در تمام این مراحل تحقیح از مترجم ایرانی استفاده شده بود و همین زبان دری که امروز افغانستان مدعی آنست نه تنها رسا وگویا نیست بلکه رشد نکرده باقی مانده و جوابگوی نیاز بشر قرن بیست یکم نیست ، البته نمونه های زیادی از این قبیل گرفتاریها داریم که در اینجا نمیگنجد ، مشکلات بشر امروز را با اشعار زیبا نمیتوان بیان کرد چون زشتیها به بی نهایت رسیده و فعلا کشور مهد زبان دری که اشرف غنی مدعی آنست با چکمه پوش های امریکائی پرشده تا مبادا تمدن ایران جلوی جنگ و خونریزی را بگیرد و افراد یاوه گو را ادب کنند ، خدا را شکر که نسل سلسله پادشاهان خیانت کار با انقلاب اسلامی به پایان رسید .

سامان ۰۴ اسفند ۱۳۹۸ | ۲۳:۱۷

جمعین آذری ها حدود 16 درصد هست طبق آمار سازمان سیا در ضمن زبان ترکی از ریشه زبان های مغولی است که بعضی ها می گن از ریشه زبان های آلتایی هست که جالبه بدونید که آلتای نام کوهیست در مغولستان

پروفسور بالتازار ۰۵ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۱:۱۲

فارسی زبانی بشدت ضعیف و ناتوان است و از پس احتیاجات قرون جدید بر نمی آید. ارزش آن را ندارد که به خاطر آن افغانی و ایرانی به جان هم بیفتند.

Iranian ۰۵ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۷:۲۴

پاسخ به (پروفسور بالتازار ) بنظر شما چه زبانی بلحاظ تکلم قوی است و پاسخگوی نیازهای بشر امروز میتواند باشد ، ولی واضح است که تمام زبانها از یکدیگر لغتهای زیادی قرض گرفتند تا بیان کردن بهتر و آسان تر شود البته قرض گرفتن لغت از زبانهای دیگر جرم نیست بشرط اینکه برگردان و ترجمه درستی داشته باشد ، مثل دوچرخه که جایگزین بایسیکل شده اما در افغانستان لغت فارسی دوچرخه را بکار نمیبرند و همان بایسیکل را استفاده میکنند و صدها واژهای دیگر........فوتبال خیلی جالب بعربی برگردان و ترجمه شده ، کره القدم همان فوتبال است ، در ایران خیلی روی زبان کار شده واین بی انصافیست که بگوئیم فارسی زبان ضعیفی است و کسانی که جدا شدند از ایران بدنبال درگیری هستند نه ایران.....نمونه دیگری هست مثل پاکستان که از هند جدا شده و مردمش همان زبان را با نام اردو صحبت میکنند با تفاوت پنج درصد ، همان فیلمهای هندی را که درهند درست شده تماشا میکنند و غذا و لباس و فرهنگ بومی را دارند ، و افغانستان بعنوان یک کشور اسلامی با هند رابطه بهتری دارد تا پاکستان که بر میگردد به همان سیاستهای بی پدر مادر که ریشه اش را باید در وابستگی و سرسپردگی به بیگانگان جستجو کرد .

Iranian ۰۵ اسفند ۱۳۹۸ | ۱۷:۴۵

هرکشوری نیاز به یک زبان ملی دارد که سراسر کشور باید به آن مسلط باشند زبان کشور ایران فارسی یا همان پارسی است زبانهای ضعیف و نارسا از بین میروند ، در غرب کلی مهاجر زندگی میکند که هرکدام زبانهای خاص خود را با پیشینه تاریخی در گذشته دارا بودند ، اما هیچکس ادعائی ندارد و هرکس هرکجا که ساکن شده به زبان همان کشورمیزبان صحبت میکند و حتی فرزندان این نسل مهاجر زبان مادری را از یاد برده اند فقط شغل مترجمی رشد کرد و عده ای هم مشغول شغل ترجمه شدند دولتهای کشور میزبان از زیروبم همه چیز مطلع شدند و به نوائی رسیدند ، بازهم به کشور ایران و مردم شریف ایران باید درود فرستاد که هر فرد ایرانی هویت خودرا دارد و با گذرنامه معتبر ایرانی وارد ایران میشود .

سامان ۰۹ فروردین ۱۳۹۹ | ۱۳:۴۰

خانم مطهره احمدی ادبیات شما و امار عجیب و غریب شما از تعداد فارسی زبانان ایران گویای این است که شما یک پان فارس تمام عیار هستید هیچ امار درستی از جمعیت اقوام ایرانی وجود ندارد و به هر سایتی سر میزنیم به دروغ نوشتن هشتاد درصد ایران فارسه دروغ از این گنده تر؟!درباره جمعیت کوردها در ایران واقعا جمعیتشون پنج ملیونه؟!!فقط دو میلیون کورد کرمانجی در خراسان شمالی هستندبماند ایلام و کرماشان و سنندج و اذربایجان غربی و ارومیه ... اگر شما میبینید ما مجبوریم به فارسی بنویسم بدلیل عدم اجرای اصل پانزده قانون اساسی به همت وتلاش پان فارسهایی مثل حضرت عالی و عناصر شونیزم امثال جناب عالیست همه ما اقوام ایرانی زبان مادری)زوان دالگی( خودمان را دوست داریم و به ان عشق میورزیم واز ان حفاظت و حراست میکنیم چون وظیفه ماست

محمدرضا ۰۹ شهریور ۱۳۹۹ | ۱۸:۲۰

منظور نویسنده از 77 میلیون فارسی زبان کسانی هست که فارسی رو بلدن و کاملا هم درسته

علی ۰۹ شهریور ۱۳۹۹ | ۱۸:۲۵

چه خبره؟ تو ایران 15 میلیون ترکه نه طبق گفته بعضی ها 40 میلیون!!!! واقعا بعضی ها در این تصورن که آره ایران 40 میلیون ترک داره 10 میلیون بلوچ 20 میلیون کرد 1 میلیون ترکمن!!!!!! خیلی خنده داره

حسین ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۰:۰۵

اقوام ایرانی عبارتند از ترک لر کرد بلوچ و عرب ما قومی ساختگی بنام فارس در ایران نداریم وکسانیکه به زبان تاجیکی(یا در ایران فارسی) صحبت می کنند فقط فارس زبان هستند

امیرهمایون ۰۷ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۴:۲۱

اولا دوستانی که میگن 77 میلیون فارس زبان در ایران نیست الان به چه زبانی صحبت می کنن؟فارسی پس مسلط به فارسی و فارس زبان هستند. دقت کنید فارس با فارس زبان فرق دارد. یعنی 8 میلیون مردم ایران اصلا فارسی نمی دانند. دوم دوستانی که میگن ایران 40 میلیون ترک!!!! داره اولا ما در ایران قومی بنام ترک نداریم و ترک زبان داریم دوما لر و مازنی و بختیاری هم زیر شاخه پارس حساب میان زبانشان هم کاملا مشخص است. سوما جمعیت اذری های ایران: طبق امار رسمی سازمان ملل سازمان امار کشوری CIA و نشنال جئوگرافیک اخرین سرشماری سال 2018 جمعیت تبریز 1.5 میلیون حومه و روستاهای تبریز 200 هزار اردبیل و حومه 564 هزار ارومیه و حومه 1 میلیون استان زنجان 430 هزار جمعیت قشقایی 949 هزار ترکمن های ایران 1 میلیون ترک زبانان استان تهران(شامل کرج و حومه و شهر تهران) حدود 4 میلیون حدود 500 هزار ترک زبان های قزوین و همدان حدود 300 هزار ترک زبانهای گیلان و مازندران جمع کل حدودا یازده و نیم میلیون ترک زبان(از 13 هم کمتر شد) ازین جمعیت هم همه ترک زبان نیستند مثلل درصد زیادی کرد و تات و ارمنی در ارومیه زندگی میکنند و در تبریز جنعیت غیر ترک زبانان حدود 200 هزار است یا اردبیل فارسو ارمنی و گیلک زیاد داره. حدود بیست درصد قشقایی ها لر هستند. پنج میلیون ترک زبان تهران شاید نصفشان که اکثرا نسل جدیدن اصلا خود را ترک نمیدانند و جز فارسی بلد نیستند که از اون جنعیت 10.5 میلیونی هم کم میشن

السا ۱۶ اسفند ۱۳۹۹ | ۱۸:۴۰

واقعا نمیدونم چرا اینقد نژاد پرستی وجود داره..من لر هستم گویش لری هم از زبان فارسی میاد حتی گذشته های دور فارسی امروزی نبوده و بیشتر شبیه لری بوده چه لر چه کرد همه ریشه های شبیه به هم دارن و فارسی امروزی از همین ها اقتباس شده...عرب زبان و ترک زبان هم ایرانی هستن و ملیت ایرانی دارن و در جامعه همه فارس زبان هستیم چرا سعی دارین قومیت های مختلف ایران و از هم جدا کنین...همه یکی هستیم...یکی....

محمد ۰۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۲۳:۲۷

ایران اکثرا دو زبانن و فارسی زبان نیستن ...ایرانیان خارج از کشور هم همینطور اکثرا ترک و عرب و کورد هستن و فارس نیستن

علی مغ ۲۲ تیر ۱۴۰۰ | ۲۲:۳۳

سرتون رودرد نیاریدهیچ کس منکر وجودزبانهای کنونی،کوردی،عربی،ترکی،بلوچی و....نیست ولی واقیعیت ماجرااین است که فارسی اون موقع مثل انگلیسی یا المانی الان بااهمیت بوده وخب ایران ابرقدرت اون برهه ازتاریخ بوده مثل الان که کشورهای دیگری هستندوصحبت به فارسی نشان متمدن بودن ومدرن بودن بوده کمااینکه سلسله های لر،کورد ،ترک و....باافتخارزبان مکاتبات ودولتی بیشترفارسی بوده درکنارزبانهای دیگه که درمناطق مختلف رایج بوده که فقط حجم بالای ادبیات ومکتوبات واثارفارسی درزمینه های مختلف مویدچنین واقعیتی است درکنارسایرمواردکه این خودش حرفی برای گفتن وادعانمیگذاردزبانهای دیگراغلب شفاهی بوده اندولی خب هرزبانی دوره هایی راطی میکندسایرزبانهاهم چندین سال پیش به این قافله پیوسته اندوبه نگارش اثارومکتوبات میپردارندطوری که عربی که زبان شفاهی بسیارقویی بودبعدازاسلام ازلحاظ اثارونوشته ها وعلوم پیشرفت قابل توجهی کرد درکنارفارسی که هزاران سال قبلتربه چنین مهمی دست پیداکرده بود، همچنان اثارکردی وترکی درسده های گذشته ولی خب الان فارسی دراوج خودقرارندارد

عبدالرضا ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۳:۲۹

در ایران سی میلیون ترک که شامل ازربایجانیها ترکمن ها قشقاییها وغیره است هفت میلیون کرد چهار میلیون عرب سه میلیون بلوچ هستند که اگر از کل جمعیت ایران کم کنیم فارسها سی وشش میلیون می شوند که البته با این همه اسیمیلاسیون وغیره هنوز من باز به نفع فارسها محاسبه کردم

عبدالصمد ۰۳ آبان ۱۴۰۰ | ۱۸:۴۹

دیگر با آمدن طالبان تنها داعیه دار زبان فارسی یا دری یا هر کدام را دوست دارید ایران هست.این آمار ها را هم بروزرسانی کنید.

داریوش ۱۸ بهمن ۱۴۰۰ | ۱۱:۳۷

درود بر همه پارسی زبانان جهان

کرد ایرانی ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ | ۱۳:۲۸

دوستان عزیز اینکه 85 میلیون ایرانی به زبان فارسی صحبت میکنن چیز بدی نیست که شما موضع میگیری. خب من کرد هستم و زبان اصلیم کردیه اما از یه تهرانی بیشتر به فارسی تسلط دارم. اینو من یه حسن برای خودم میدونم. چون 45 میلیون کرد هم داریم تو دنیا که من در مجموع میتونم با همین دو زبان با حدود 200 میلیون نفر ارتباط برقرار کنم. در ضمن چرا دوستان ترک خودشون رو 40 میلیون و کردها رو فقط 5 میلیون در نظر گرفتند نکنه اونا هم کل افراد ساکن در آذربایجان غربی و شرقی رو ترک به حساب آوردن؟ خودتون تهمت میزنید به فارس ها بعد همون کارو هم میکنید؟ تو ایران تقریبا 30 میلیون ترک و 10 میلیون کرد داریم که همه ایرانی هستند.