کاخ سفید در نبرد رسانه ای با ظریف ناکام ماند

دیپلماسی ایرانی: بعد از مصاحبه روز گذشته محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان با شبکه های بی بی سی و ان بی سی، طرف امریکایی که احساس می کرد در حال واگذاری رقابت رسانه ای به ایران آن هم در خاک خود است، بازی رسانه ای شدیدی را آغاز کرد به این امید که بتواند از یک سو ایران را تحت فشارهای جدید بگذارد و از سوی دیگر فضای رسانه ای را به نفع خود تغییر دهد. 

احساس غبن امریکا زمانی بود که محمد جواد ظریف اعلام کرد تنها به او اجازه تردد در چهار مسیر ساختمان سازمان ملل، محل اقامت سفیر ایران در نیویورک، دفتر نمایندگی ایران در نیویورک و فرودگاه جان اف کندی را داده اند. بعد از آن سازمان ملل از این رفتار دولت امریکا ابراز نگرانی کرد و فرهان حق سخنگوی، این سازمان با بیان اینکه سازمان ملل از محدودیت تردد محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران و هیئت همراهش در نیویورک نگران است، گفت که دبیرخانه این سازمان برای بررسی این موضوع با دیپلمات‌های آمریکایی و ایرانی در تماس است. پمپئو در واکنش به اعتراض ها در گفت وگو با روزنامه واشنگتن پست گفت: «دیپلمات‌های آمریکایی در تهران رفت و آمدی ندارند، بنابراین دلیلی نمی‌بینیم که دیپلمات‌های ایرانی هم آزادانه در نیویورک تردد کنند.» توجیه پمپئو انتقادها از رفتارهای امریکا را تشدید کرد.
 
در همین حال دو مصاحبه ظریف می رفت تا تاثیرگذاری خود را بر افکار عمومی جهان به ویژه در امریکا بگذارد. تاثیر حضور ظریف در مقر سازمان ملل به قدری قوی بود که حتی اظهارات مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده که گفت حاضر است با تلویزیون جمهوری اسلامی ایران مصاحبه کند هم نتوانست ورق را به سود واشنگتن برگرداند. 

برای همین ایالات متحده در ابتدا خبرگزاری آسوشیتدپرس را پیش فرستاد و ضمن انتخاب گزینشی از اظهارات ظریف در گفت وگو با ان بی سی اقدامی را با رسانه های عربی هماهنگ و ادعا کرد که ایران حاضر شده است بر سر برنامه موشکی خود مذاکره کند. در حالی که ظریف در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسیده بود: «آیا برنامه موشکی ایران هم بر سر میز مذاکره خواهد آمد؟» پاسخ داده بود: «خوب، اجازه بدهید با آنچه قبلا در موردش به توافق رسیدیم شروع کنیم. اجازه دهید ببینیم می توانیم چه کنیم. و بعد اگر می خواهید در مورد برنامه موشکی گفت وگو کنید. نیازمندیم که در مورد تسلیحاتی که به منطقه ما فروخته می شوند گفت وگو کنیم. سال گذشته ایران در کل 16 میلیارد دلار صرف ارتش خود کرد. ما 82 میلیون نفر داریم، تقریبا یک میلیون نفر در ارتش هستند و ما فقط 16 میلیارد دلار هزینه کردیم. امارات متحده عربی با یک میلیون نفر جمعیت 22 میلیارد دلار هزینه کرده است. عربستان سعودی با کمتر از نیمی از جمعیت ما 67 میلیارد دلار هزینه کرده است. بیشتر این تسلیحات آمریکایی هستند، تسلیحات آمریکایی که وارد منطقه ما می شوند و کاری می کنند که منطقه ما آماده انفجار شود. پس اگر می خواهند در مورد موشک های ما حرف بزنند نیازمند این هستند که اول فروش تمام این تسلیحات، از جمله موشک ها، به منطقه ما را متوقف کنند.» این کل آن چیزی بود که وزیر امور خارجه کشورمان گفته بود در حالی که از کل این پاسخ طولانی امریکایی ها با تقطیع اظهارات ظریف ادعا کردند ایران موضوع مذاکره بر سر برنامه موشکی اش را روی میز آورده است!

امریکایی ها برای این که از این تکاپو نهایت استفاده را ببرند، قوای خود را بسیج کردند. حتی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا بدون این که کسی از او برای مذاکره خواسته باشد، وارد میدان شد و در جلسه کابینه اش به خبرنگاران گفت: «ایران آماده مذاکره درباره موشک های بالستیک است. ایران می خواهد با ما مذاکره کند و خواهیم دید چه خواهد شد. امریکا خواستار تغییر نظام نیست و می خواهد که ایران از یمن خارج شود. پیشرفت بزرگی در پرونده ایران به دست آمده است.» بدون این که کوچکترین گفت وگویی رد و بدل شود، دونالد ترامپ از پیشرفت بزرگ (!) در پرونده ایران سخن گفت. برای ساعاتی رسانه های جهان اظهارات را ترامپ خبر اول خود کردند. فضا به سمتی می رفت که هیجانی شود و امریکایی ها از کاه کوه بسازند و با هیچ هیاهو به پا کنند. اما بیانیه نمایندگی جمهوری اسلامی ایران که روز سه شنبه منتشر شد، آب سردی بر آتشی بود که امریکایی ها داشتند بر آن می دمیدند. در این بیانیه آمده است: «به طور کلی برداشت خبرگزاری آسوشیتدپرس از اظهارات محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در مصاحبه با شبکه خبری ان بی سی را رد می کنیم. وزیر امور خارجه گفته بود اگر آمریکا می خواهد درباره موشک صحبت کند، ابتدا باید فروش سلاح که شامل موشک می شود به دولت های منطقه را متوقف کند، اما این خبرگزاری این جملات را تمایل ایران برای مذاکره درباره برنامه موشک دفاعی خود معنا کرده است.» علیرضا میریوسفی، مسئول مطبوعاتی دفتر نمایندگی ایران در نیویورک، نیز در موضع گیری مشابه در واکنش به این گزارش مغلوط گفت: «برنامه موشکی ایران تحت هیچ شرایطی و با هیچ کشوری قابل مذاکره نیست.»

واکنش های بعدی مقامات امریکایی هم به نوعی عقب نشینی از این کارزار رسانه ای بود و هم دانسته یا ندانسته پاسخی به اظهارات شخص رئیس جمهوری امریکا بود. برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت: «ایران کماکان پیشنهاد مذاکرات را رد می‌کند.» وی در پاسخ به بخش فارسی صدای آمریکا در خصوص تمایل واشنگتن برای مذاکره با تهران مدعی شد: «ما همه اقدامات برای حل اختلافاتمان با ایران را از طریق دیپلماتیک اتخاذ کرده‌ایم اما ایران اقدامات دیپلماتیک ما را به دفعات رد کرده است.» مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در گفت وگو با اسکای‌نیوز عربی گفت: «هیچ پیام خاصی در خصوص تمایل ایران به مذاکره دریافت نکردیم.» وی تهدید کرد: «هیچ گزینه‌ای مقابل ایران نیست جز مذاکره؛ وگرنه تحت تحریم‌ها باقی خواهند ماند.»

به این ترتیب در این کارزار رسانه ای، بدون این که طرف امریکایی بهره ای ببرد، هیجان ها فروکش کرد و امریکایی ها ترجیح دادند برای رویارویی با تحرکات دیپلماتیک کشورمان به همان اعمال محدودیت برای دیپلمات های ما در خاک کشورشان رو بیاورند. در همین رابطه رویترز گزارش داد که بر اساس یادداشت دیپلماتیکی که ایالات متحده امریکا به دفتر ایران در سازمان ملل ارسال کرده، تردد بیش از ۱۰ دیپلمات ایرانی و خانواده‌هایشان که در نیویورک زندگی می‌کنند، به شدت محدود شده است. این دیپلمات‌ها مشمول محدودیت مشابهی شده‌اند که آمریکا علیه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در طول سفرش به نیویورک وضع کرده است. بر این اساس این افراد تنها می‌توانند بین سازمان ملل، دفتر ایران در سازمان ملل، محل اقامت سفیر ایران در سازمان ملل و فرودگاه جان اف کندی تردد داشته باشند. اقدامی که به نظر می رسد بیشتر واکنشی عصبی در عقب ماندن کاخ سفید از دیپلماسی رسانه ای ایران باشد.