آیا تحولات بازارهای جهانی اجازه به صفر رساندن فروش نفت ایران را می دهد؟

دیپلماسی ایرانی – کارشناس مسائل بین المللی حوزه انرژی در گفت وگویی با دیپلماسی ایرانی راجع به تاثیرات عدم تمدید معافیت های تحریمی ۸ کشور از خرید نفت ایران بر صنعت نفت کشور تصریح کرد: "اگرچه کاخ‌سفید دیروز (دوشنبه) در بیانیه ای رسمی این معافیت ها را تمدید نکرد، اما این اقدام به منظور افزایش فشار بر جمهوری اسلامی ایران به معنای به صفر رساندن واقعی فروش نفت کشور نیست، چون اکنون اقتضائات بازار جهانی نفت به واسطه اقدامات دونالد ترامپ دچار تحولاتی شده است که از یک سو شدت نیاز به بازار نفت کشوری مانند ایران را موجب شده و از آن سو نیز افزایش قیمت ها را در پی داشته است، به گونه‌ای که همین دیروز در سایه تصمیم واشنگتن برای عدم تمدید معافیت ها باعث شد تا قیمت جهانی نفت از بشکه 74 دلار هم بگذرد. پس می بینید که مسئله تنها به خواسته آمریکا باز نمی گردد و باید دید که در ادامه واکنش بازار جهانی به این دست حوادث و اقدامات چیست. ما اکنون در سایه تحریم‌های صنعت ونزوئلا و همچنین التهاباتی که در الجزایر و لیبی رخ داده شاهدیم که یک شیب ملایمی برای افزایش قیمت نفت در بازار های جهانی شکل گرفته است واین مسئله هم در تضاد با اهداف واشنگتن قرار دارد".

نرسی قربان در ادامه با تاکید بر این که نمی توان پیش بینی دقیقی از وضعیت نفت صنعت نفت کشور در سایه افزایش فشارهای ایالات متحده آمریکا برای سال پیش رو داشت، بر این نکته تاکید کرد: "باید دید که در آینده میزان همراهی و حمایت کشورها، به خصوص مشتریان عمده نفتی ایران در قبال این مواضع کاخ سفید چه خواهد بود. اگرچه دیروز ما شاهد اعتراضات و مخالفت‌هایی از جانب چین، هند، ژاپن و ترکیه بودیم، اما باید دید در میدان عمل چه اتفاقی خواهد افتاد. لذا اگر این کشورها در نهایت مجبور به تبعیت از اقدام کاخ سفید شوند، احتمال دارد تا حدود ۴۰۰ هزار بشکه صادرات ایران کاهش پیدا کند و اگر با مخالفت این مشتریان، بازار نفت ایران کماکان در اولویت آنکارا، توکیو، پکن و دهلی‌نو باشد باید دید که چه راهکاری در تقابل و دور زدن با تحریم‌های نفتی ایالات متحده در دستور کار خواهد بود؛ پاسخ به این سوال می تواند آینده صنعت نفت ایران را در تقابل با تحریم‌ها تا حدودی مشخص کند".
این کارشناس حوزه اوپک در پاسخ به این سوال که آیا عربستان سعودی و امارات متحده عربی می توانند ظرفیت خالی ایران را در بازارهای جهانی پر کنند عنوان کرد: "علیرغم تنش مقطعی که اخیرا میان ریاض و واشنگتن بر سر لایحه نوپک شکل گرفت، یقیناً عربستان سعودی و به تبع آن امارات متحده عربی در یک همسویی کامل با سیاست‌های تحریمی ایالات متحده آمریکا از ظرفیت خود برای پر کردن خلاء سهم نفت ایران استفاده خواهند کرد، لذا حداقل در میان مدت و تا پایان سال باید انتظار داشت که این دو کشور اقدام جدی برای افزایش تولید داشته باشند و مسئله می‌تواند نگرانی های جدی را برای ما به وجود آورد". 

تحلیلگر مسائل انرژی در ادامه اذعان داشت: "اکنون در سایه نکات مطرح شده این نگرانی بسیار پر رنگ تر خواهد بود که تهران به واسطه اقدام دیروز کاخ سفید در خصوص عدم تمدید معافیت های تحریمی به سمت کاهش قیمت نفت خود به منظور ایجاد جذابیت در میان مشتریان و فروش نفت از طریق بازارهای دلالی روی آورد که یکی از تبعات منفی آن ظهور رانت های نفتی و فسادهای اقتصادی گسترده است". 

وی در پایان تصریح کرد: " نگرانی مهمتری که باید در کنار این عدم تمدید معافیت ها تحریم‌ی وجود دارد به محدودیت‌های جدی شبکه های بانکی و پولی جهان باز می گردد، به گونه ای که حتی اگر در سایه این عدم معافیت ما بتواند باز به میزان کافی نفت خود را صادر کند، مادامی که نتواند پول آن را از طریق شبکه‌های بانکی به داخل کشور انتقال دهد و یا از این طریق آن به خرید کالاها و مواد مد نظر خود دست بزند باز هم باید انتظار شرایطی بسیار پیچیده و بغرنج را داشته باشیم. لذا اکنون علاوه بر مسئله عدم تمدید معافیت های تحریمی ۸ کشور از خرید نفت ایران باید به طور جدی به تبعات منفی تحریم های پولی و بانکی هم نگاه شود، چراکه سینرژی این دو تحریم می تواند فشارهای جدی را بر ایران وارد کند".

عبدالرحمن فتح الهی