ترامپ و تهدیدها: رجزخوانی یا هشدارهای زودهنگام

نویسنده: کارول مورلو

دیپلماسی ایرانی: از ماه مه که ایالات متحده از توافق هسته ای سال 2015 ایران خارج شد، کاخ سفید و وزارت امور خارجه به طور مداوم درباره تحریم ها علیه ایران هشدارهایی داده اند که جدیدترین آنها توئیت سینمایی رئیس جمهوری ترامپ در روز جمعه با این محتوی بود: «تحریم ها می آیند.» 

در بیش از یک هفته گذشته وزارت امور خارجه آمریکا درباره بازگشت تحریم های ایران و اجرای تمام و کمال آنها توئیت های هشدار دهنده منتشر کرده است. ارائه این هشدارها به صورت یک شمارش معکوس بود که هر روز یکی از 12 الزامات تعیین شده برای ایران توسط مایک پومپئو وزیر امور خارجه را اعلام می کرد. 

هشدارها درباره بازگشت تحریم ها و تهاجم در رسانه های اجتماعی کانون کمپین ایالات متحده برای اعمال فشار حداکثری علیه ایران را تشکیل می دهند. روز یکشنبه دقیقا 180 مین روز از پایان دوره خوشحالی کشورها و شرکت های معامله کننده با بانک های ایرانی و شرکت های نفتی و حمل و نقل این کشور بود. صدها فرد و گروهی که در پی حصول توافق هسته ای از تحریم ها مستثنی شده بودند، مجددا به فهرست سیاه بازگشتند. هر کسی که به آنها در تجارت کمک کند هم می تواند هدف تحریم ها قرار بگیرد.

هدف دولت ترامپ این است که اقتصاد آسیب دیده ایران را تحت فشار بگذارد و به ویژه این کشور را از درآمد نفتی که 80 درصد درآمد دولت را تشکیل می دهد، محروم سازد. مقامات ایالات متحده امیدوار هستند که رژیم تحریم های مالی در نهایت ایران را به دست کشیدن از حمایت از گروه های شبه نظامی شیعه در سوریه، یمن و عراق و موافقت با مذاکره مجدد بر سر توافق هسته ای وا دارد. اما هنوز مشخص نیست آنچه پومپئو رویکرد «با تمرکز و دقت لیزری» توصیف کرده در وادار کردن ایران به سر خم کردن در برابر خواسته های آمریکا موثر عمل می کند یا خیر. تقریبا همه کشورهای جهان به استثنای شماری از رقبای منطقه ای ایران با این استراتژی مخالف هستند.

شرکت های چندملیتی که پس از توافق هسته ای وارد بازار ایران شدند، در ماه های اخیر این کشور را ترک کردند. ارزش ریال ایران در برابر دلار پس از خروج از ایالات متحده از برجام به کمترین میزان رسید. صادرات نفت ایران از حدود 2.5 میلیون بشکه در روز به کمتر از 1.5 میلیون بشکه کاهش یافت. صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده است که اقتصاد در سال جاری 3.6 درصد کوچک شود.

باربارا اسلاوین، مدیر آینده ابتکارعمل ایران در شورای آتلانتیک، گفت: «از برخی جهات، بدترین شرایط گذشته است. ایران اکنون برای وفق دادن خود با شرایط و منتظر ماندن برای پایان دولت ترامپ با این فرض که او رئیس‌جمهوری یک دوره ای خواهد بود، آماده شده است.»

پیش بینی اینکه تحریم ها چقدر دیگر درد ایجاد خواهند کرد، یا اینکه ایران موفق خواهد شد از طریق ترفندهایی مانند ترکیب نفت خود با نفت خارجی و حذف برچسب های هویت الکترونیک از تانکرها آنها را دور بزند، دشوار است. 

اروپایی هایی که در اعمال دور قبلی تحریم ها با ایالات متحده همکاری می کردند، روز جمعه با صدور بیانیه ای خشم خود را از اقدامات آمریکا ابراز داشتند و وعده دادند که برای زنده نگه داشتن توافق هسته ای تلاش می کنند. اروپایی ها حتی برای بی اثر کردن تحریم ها پیشنهاد ایجاد یک ساز و کار جدید مالی با ایران را مطرح کرده اند که به صورت پرداخت از طریق کالا به جای پول نقد باشد. اما مکانیزم این ساز و کار پیچیده هنوز شکل نگرفته است و مقامات آمریکایی به عملی شدن آن ظن دارند.

انتظار نمی رود که در دور دوم تحریم ها اتفاقی بیش از بازگشت افراد خارج شده از فهرست تحریم ها به این فهرست، رخ دهد. تا زمانی که ایالات متحده تصمیم بگیرد دور جدیدی از تدابیر تنبیهی را علیه ایران به اجرا در آورد هم دست کم چندین هفته یا چند ماه طول خواهد کشید. تا اینجای کار انتظار می رود که ایران با شرایط کنار بیاید. ترکیه و هند منتظر مستثنی شدن از تحریم ها هستند و چین هم که بزرگ‌ترین خریدار نفتی ایران به حساب می آید، تاکنون تصمیم قطعی خود را درباره ادامه معاملات اعلام نکرده است. 

رابرت آینهورن یکی از اعضای ارشد موسسه بروکنیگز گفت: «مواجهه آنها با تحریم ها انگیزه ای قوی برای مذاکره خواهد بود. اما آنها می خواهند مطمئن شوند که با آمریکایی مذاکره می کنند که به طور منطقی برای دستیابی به نتیجه انعطاف پذیری نشان دهد. تاکنون همه آنچه دیده‌ اند این است که دولت ترامپ مصمم بوده که آنها را به نقطه تسلیم یا فروپاشی برساند.»

منبع: واشنگتن پست / مترجم: طلا تسلیمی