آیا روسیه به حمله موشکی آمریکا واکنش نشان می‌دهد؟

دیپلماسی ایرانی: پنتاگون بیانیه ای منتشر کرده که می گوید ایالات متحده نیروهای روسی در سوریه را از شلیک 59 موشک کروز-تاماهاوک (تبرزین) به سمت پایگاه هوایی الشعیرات سوریه آگاه کرده است. همچنین هربرت ریموند مک مستر، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی گفته است :" اقداماتی انجام شد تا خطرات برای نیروهای کشور ثالث به حداقل رسد. به نظر می توان این را از چشم روس ها بخوانید."

دستگاه دیپلماسی ایالات متحده متشکل از کانال های رسمی از طریق وزارت خارجه و کانال های احتمالی پشت پرده به دوس ها هشدار داده و روشن کرده است که یورش ایالات متحده محدود به حمله ای تنبیهی به یک هدف مشروع نظامی، یعنی جایی که حملات شیمیایی بشار اسد از آنجا صورت گرفته، خواهد بود.

هیچ فرد روسی در این حمله کشته نشد. عدم پاسخ نظامی روسیه به این حمله نشان از رضایت مسکو در خصوص این حمله محدود دارد، حتی اگر این رضایت در لفاظی های روس ها انعکاس پیدا نکند.

طبیعی است که روس ها به ایران و سوریه پیوستند تا علنا این حملات را به مثابه تجاوز آمریکا علیه حاکمیت یک کشور محکوم کنند. منطقی ترین و محتمل ترین توضیح این است که روس ها نمی خواستند اوضاع وخیم تر شود. با وجود اینکه مسکو و دمشق اخیرا اجاره نامه ای 49 ساله امضا کردند که به روسیه امکان گسترش تاسیسات دریایی در طرطوس را می دهد، شهری که شوروی از سال 1971 در آنجا پایگاه دریایی داشته، اما روسیه و سوریه قرارداد دفاعی مشترک مانند سازمان پیمان آتلانتیک شمالی امضا نکرده اند.

علاوه بر این، از آنجا که روسیه قصد حضور بلند مدت در سوریه دارد، آیا قصد آن دارد که بر سر سوریه با ایالات متحده وارد تخاصم آشکار شود؟

شاید پیامی که مسکو دریافت کرد این بود که این حمله ای محدود بوده است. اگر رهبران روسیه علاقه به شدت یافتن درگیری با ایالات متحده بر سر این حمله نداشته باشند، در کوتاه مدت احتمالا نباید انتظار واکنشی فرای آنچه تاکنون مشاهده کرده ایم داشته باشیم.

لفاظی های تند و تیز برای مخاطبان داخلی روسیه کاربرد دارد و به متحدان روسیه اطمینان خاطر می دهد که این کشور شریکی متعهد و قابل اعتماد است.

اگر دیپلماسی اثربخش بوده است، ما می بایست کماکان انتظار داشته باشیم مسکو در بلند مدت با ارتقای دفاع هوایی – آنچنان که در گذشته وعده اش را داده است – از سوریه حمایت کند و سلاح های جنگی بیشتر، همچون موشک کروز و بالستیک، توپخانه و سیستم های پرتاب راکد چندکاره، آتش افکن های مهلکی همچون تی او اس – ای وان در اختیار سوریه قرار دهد.فارغ از روابط روسیه و ایالات متحده بر سر دشواری های سوریه، مسکو ممکن است کماکان روابط نزدیک خود با تهران را تقویت کند و سلاح های پیشرفته به این کشور بفروشد- همچنان که اخیرا اس -300 را به ایران تحویل داد.

اگر دیپلماسی شکست خورده بود، روسیه گزینه های بسیاری برای وخیم کردن اوضاع در مناطق متعدد ژئوپولتیک در اختیار داشت.

برای نمونه روسیه می توانست از سیستم دفاع هوایی و تسلیحات ضد موشکی خود استفاده کند تا منطقه ای ممنوعه در شرق مدیترانه و دریای سیاه ایجاد کند و دسترسی به آبراهه های دریایی همچون تنگه بسفر را مختل کند. مسکو می توانست تنش ها را در شرق اوکراین افزایش دهد، در دریای سیاه یا بالتیک دردسر ایجاد کند، حملات سایبری مستقیم علیه غرب ترتیب دهد یا آتش جنگ سرد را از نو روشن کند. یا نگران کننده تر از همه، می توانست دست به ترکیبی از اقدامات نابکارانه بزند.

این احتمال وجود دارد که سوریه یا ایران یا هر طرف دیگری دست به عملی بزند و ایالات متحده و روسیه را در مسیری ناخواسته قرار دهد که منجر به افزایش تنش ها شود. قدرت های بزرگ می توانند از دیپلماسی استفاده کنند – کانال های پشت پرده ابزار مناسبی هستند – تا روش همزیستی یافت شود، روشی که بر سر عدم توافق در برخی عرصه ها توافق حاصل شود. خوشبختانه مسکو و واشینگتن می توانند توافق کنند که در حد لفاظی با یکدیگر مخالفت کنند و همزمان در عمل از وخیم کردن اوضاع اجتناب کنند. حداقل بر اساس این نوشته، مساله اصلی همین است.

منبع: نشنال اینترست /ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی/۳۳