افشای سند محرمانه هسته ای توسط آسوشیتدپرس

خبرگزاری آسوشیتدپرس مدعی شده است، به سندی دست یافته که نشان می دهد محدودیت های اعمالی بر برنامه غنی سازی ایران مطابق توافق پانزده ساله برجام، از سال یازدهم اجرای برجام به گونه ای کاهش خواهد یافت که حتی پیش از پایان دوره پانزده سال مورد اشاره در برجام، ایران می تواند سرعت غنی سازی خود را به حداقل دو برابر افزایش دهد.

به گزارش «تابناک»، آسوشیتدپرس مدعی شده، سندی که به آن دست یافته، تنها سند مرتبط با برجام است که تاکنون علنی نشده است؛ هرچند مقامات آمریکایی اظهار داشته اند که مقامات کنگره آمریکا فرصت مشاهده آن را داشته اند. یک دیپلمات فعال در حوزه برنامه هسته ای ایران در ده سال گذشته، این سند را در اختیار آسوشیتدپرس قرار داده و دیپلمات های دیگر نیز اصالت آن را تأیید کرده اند.

بنا به گفته مقامات ارشد ایرانی، ایران در حال نهایی کردن اعلام برنامه غنی سازی خود پس از دوره برجام به آژانس بین المللی انرژی اتمی است و دیپلمات مذکور نیز اظهار داشته که سند مورد اشاره از اسناد مرتبط با برجام است؛ هرچند از لحاظ حقوقی جدای از برجام است.

مطابق برجام محدودیت های برنامه غنی سازی ایران از سال دهم اجرای برجام تا سال پانزدهم طبق توافق طرفین برداشته می شود، ولی تاکنون درباره این روند پنج ساله اطلاعات چندانی منتشر نشده بود و جزئیات منتشره در این سند جدید نشان می دهد، با اینکه برخی از محدودیت های برنامه هسته ای ایران مطابق برجام پانزده ساله است، از ابتدای سال ۲۰۲۷ (یازده سال بعد از شروع اجرای برجام)، ایران می تواند ماشین های فعلی سانتریفیوژ خود را با هزاران سانتریفیوژ پیشرفته جایگزین کند. مطابق سند، در فاصله سال های یازدهم تا سیزدهم اجرای برجام، ایران می تواند سانتریفیوژهایی را مورد استفاده قرار دهد که پنج برابر سریع تر از ۵۰۶۰ سانتریفیوژ فعال فعلی هستند.

بسته به کارایی سانتریفیوژهای جدید، ایران می تواند در فاصله سال های ۱۱ تا ۱۳ اجرای برجام، ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ سانتریفیوژ پیشرفته نصب کند. این تعداد سانتریفیوژ جدید، ظرفیت غنی سازی ایران را به دو برابر مقدار فعلی افزایش خواهد داد.

بنا به ادعای مقامات آمریکایی، برجام به گونه ای برنامه ریزی شده که زمان مورد نیاز ایران برای تهیه مواد لازم برای ساخت یک سلاح هسته ای حداقل دوازده ماه باشد، ولی با تغییر ظرفیت غنی سازی ایران در فاصله سال های یازدهم تا سیزدهم، این زمان حداقل نصف خواهد شد.

مطابق سندی که آسوشیتدپرس به آن دست یافته است، ایران اجازه خواهد داشت، کار بر روی سانتریفیوژهای به مراتب پیشرفته تر را نیز به شکل قابل توجهی افزایش دهد و از جمله می تواند برای آمادگی برای بعد از دوره پانزده ساله، آزمایش های گسترده ای را انجام دهد.

همزمان یک مقام آمریکایی مدعی شده است که محدودیت وزنی میزان اورانیوم غنی شده ایران برای همه دوره پانزده ساله اجرای برجام باقی خواهد ماند و ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در این دوره نباید از سیصد کیلوگرم فعلی افزایش یابد.

البته سند افشا شده، به میزان غنی سازی ایران از سال سیزدهم اجرای برجام به بعد اشاره ای ندارد. آسوشیتدپرس مدعی شده است که این مسأله می تواند نشانه ای از این باشد که احتمالا از سال سیزدهم به بعد، برنامه غنی سازی ایران از نظر تعداد و نوع سانتریفیوژهای مورد استفاده هیچ محدودیتی نخواهد داشت ولی محدودیت ها بر جنبه های کم خطر تر برنامه هسته ای ایران همچنان تا سال پانزدهم ادامه خواهد داشت.