«ناگفته‌های برجام و رویکردهای پسابرجام» به روایت بعیدی‌نژاد

دیپلماسی ایرانی: نشست «ناگفته های برجام و رویکردهای پسابرجام» با حضور حمید بعیدی نژاد، رئیس تیم کارشناسی مذاکره کننده ایران در سایت دیپلماسی ایرانی در حال برگزار شد. محورهای مهم سخنرانی ایشان را در ادامه می خوانید:

- مذاکرات هسته ای برای آمریکایی ها نیز منحصر بفرد بود. آمریکایی ها مشابه چنین مذاکراتی پرجزئیاتی را با شوروی و فقط در زمینه خلع سلاح هسته ای داشتند.

- من از سال ۱۳۶۸ تاکنون در زمینه خلع سلاح هسته ای فعال بودم. موضوع راستی آزمایی یکی از پیچیده ترین مذاکرات است.

- از روز اول مذاکرات هدف ما اعلام تعهد ایران برای صلح آمیز بودن برنامه هسته ای و در عین حال لغو تحریم ها و محدودیت ها بود.

- غربی ها به طور مشخص می گفتند فردو باید تعطیل شود و برنامه هسته ای فقط باید در نظنز انجام شود. آن ها می گفتند راکتور آب سنگین اراک برای توجیه پذیر نیست چون تولید پلوتونیوم در آن برای ما ایجاد نگرانی می کند و باید تبدیل به آب سبک شود تا پلوتونیوم تولید نشود.

- غربی ها در مذاکرات می گفتند ایران تاسیساتی ندارد که نیاز به سوخت هسته ای داشته باشد.

- خانم شرمن تا همین ماه های اخیر در مذاکرات می گفت باید تعداد سانتریفیوژها خیلی خیلی خیلی خیلی (۸ بار) کمتر از ظرفیت موجود باشد.

-  ۹۲۰۰ سانتریفیوژ غنی سازی انجام می دادند اما ۱۰ هزار سانتریفیوژ هنوز تزریق گاز نشده بود.

- دو گروه به ۲۰ هزار سانتریفیوژ اشاره می کنند یکی گروه های منتقد در داخل و دیگری گروه هایی در آمریکا. آن ها ۵ هزار سانتریفیوژ را از ۲۰ هزار سانتریفیوژ در نظر می گیرند درحالیکه ۵ هزار سانتریفیوژ از ۹ هزار سانتریفیوژ فعال مانده است.

- فردو به فعالیت هایش ادامه خواهد داد. روس ها در فردو برنامه مخصوصی برای تولید ایزوتوپ های پایدار پیش خواهند برد که این برای اولین بار است که در ایران انجام می شود.

- ۱۰۴۰ سانتریفیوژ در فردو باقی می ماند اما غنی سازی نمی کند.

- نیروگاه تحقیقاتی اراک آب سنگین باقی ماند. این از کارهای بسیار سخت ما بود. غربی ها تمام دانشمندان خود را وارد مذاکره کرده بودند و با بسیج همه نیروهای خود سعی داشتند با ایران مقابله فنی کنند و طرح ایران برای ابقای آب سنگین اراک قابل اجرا نیست.

- یکی از شاهکارهای ایران در مذاکرات هماوردی با قدرتمندترین کشورهای جهان در قبول فناوری هسته ای بود.

- تعداد سانتریفیوژهای فعال از ۵۰۰ عدد درخواستی آمریکا به ۵۰۶۰ سانتریفیوژ رسید.

- آمریکایی ها دنبال تغییر رژیم در ایران بودند و با طراحی تحریم ها درصدد اجرایی کردن آن بودند.

- آمریکایی ها برای رفع تحریم های خودشان گیج شده بودند و به ما در مذاکرات گفتند فکر نمی کردیم روزی مجبور می شویم این تحریم ها را لغو کنیم.

- همکاران ما مجاهدت کردند تا با تلاش شبانه روزی به سیستم حقوقی آمریکا تسلط یابند و در مذاکرات بتوانیم به لغو تحریم ها دست یابیم.

- تعهدات ما مشخص است: تعداد ۵۰۶۰ سانتریفیوژ فعال، تقویت و ارتقای راکتور آب سنگین اراک با همکاری ۱+۵ و با مدیریت ایران، ادامه فعالیت فردو و تولید ایزوتوپ های پایدار.

- برخی با باورشان نمی شود یا تعمدی دارند که درباره لغو تحریم ها تردید ایجاد کنند.  

- لغو تحریم های هواپیمایی یکی از مهمترین تعهدات آمریکایی ها بود که ربطی هم به تحریم ها هسته ای نداشت و از ابتدای انقلاب وضع شده بود.

- ایرانی ها سالانه ۵ میلیارد دلار خرج سفرهای هوایی و خرید بلیت می کنند و اگر هزینه شود برای خرید هواپیما به نفع ماست.

- باید جواب پس بدهیم که چرا ملزومات اولیه مردم را نخریدیم؟ سالانه ۵ میلیارد دلار از جیب ملت ایران می رود. بار اول که رفع تحریم های هواپیمایی مطرح شد جان کری گفت من نمی توانم چنین کاری کنم چون این تحریم ها هسته ای نیست.

- تمام محدودیت های سوئیفت برای بانک های ایران لغو شده است. سوئیفت قبل از برجام با برخی بانک های ایران ارتباط داشت و اکنون بانک های تحت تحریم توانسته اند به سوئیفت وصل شوند.

- از همکاران رسانه ای درخواست می کنم که درباره مساله سوئیفت به واقعیات مراجعه کنند.

- سوئیفت علاوه بر سخت افزار نیاز به نرم افزارهای پشتیبانی دارد و باید این دو نیاز برآورده شوند. سوئیفت سرویس پیام رسانی است و وقتی این سرویس را در اختیار کاربران قرار می دهد که نیازهای نرم افزاری و سخت افزاری را برآورده کرده باشد. الان بانک ها هستند که باید به سوئیفت وصل شوند. برخی رسانه ها افرادی را می فرستند تا از بانک ها بپرسند به سوئیفت وصل شده اند و بعد تیتر می زنند هنوز تحریم سوئیفت لغو نشده است.

- برخی در داخل می گفتند ما اطلاع موثق داریم پی ام دی بسته نمی شود.

- افتخار ما اینست که به مردم دروغ نگفتیم و نمی گوییم.

- در سال ۲۰۰۳ تحریم و فشاری بر کشور نبود اما طرف مقابل آماده توافق با ایران نبود. انتظار ایران هم در سطح فعلی نبود و خواسته ما آن زمان فقط غنی سازی بود. ایران در آن سال فقط با اروپایی ها مذاکره می کرد و غربی ها می گفتند باید غنی سازی تعطیل شود که ایران نپذیرفت. اگر غربی ها آن زمان گستره محدودی از غنی سازی را می پذیرفتند توافق شدنی بود.

- غربی ها از ابتدا دنبال تعطیلی غنی سازی بودند اما ما گفتیم توافق بدون ادامه غنی سازی شدنی نیست. غربی ها می گفتند ما پیشنهادات زیادی به شما دادیم اما شما فقط دنبال غنی سازی هستید.

- محدودیت های صدور ویزا در آمریکا جزو نگرانی های ما و پرونده های باز است. اگر قانون کنگره اجرا شود در روابط اقتصادی ما ایجاد مشکل می کند. آقای کری قول داده که این قانون به گونه ای اجرا می شود که در ازسرگیری تبادلات اقتصادی ایران خللی ایجاد نشود. این بحث مربوط به ایران نیست بلکه اولین جبهه مقابله با آن اروپایی ها هستند. سفیران اتحادیه اروپا در واشنگتن به این قانون اعتراض کرده اند. این قانون اگر همانگونه که کنگره تدوین کرده اجرا شود از نظر ما نقض برجام است.

- آمریکا با تشکیل گروه کاری برای عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی (WTO) مخالفت کرده بود اما اطلاعی از موضع جدیدی آن ها نداریم و طبیعتا در فضای موجود نباید مشکلی وجود داشته باشد.

- عصبانیت کشورهای عربی به خاطر نگرانی از به رسمیت شناختن قدرت ایران در منطقه است. اعراب در نشست کمپ دیوید گفتند چرا تحریم های ایران را لغو می کنید تا به اموال خود دست یابد و در منطقه نفوذ کند؟ اوباما در پاسخ گفت اگر پول می توانست نفوذ ایجاد کند میلیاردها دلار تزریق شما در منطقه چه کرده است؟

- قرار احداث دو نیروگاه از نوع بوشهر با روس ها امضا شده است.