چرا ایران به سرعت برگزیت را ستود؟

دیپلماسی ایرانی: در حالی که پس از رای انگلیسی ها به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا، جامعه جهانی در نگرانی دست و پا می زد، یک کشور بود که به سرعت خوشبینی خود را نسبت به برگزیت اعلام کرد: ایران. اگرچه تنها معدودی از رهبران سیاسی و نظامی ایرانی تصمیم گرفتند تا درباره برگزیت صحبت کنند، اما آنهایی هم که صحبت کردند یا حمایت خود را از برگزیت اعلام کردند یا حتی با شوق در این باره اظهارنظر کردند.

در شرایطی که تحلیل گران سیاسی و کارشناسان اقتصادی بسیاری نسبت به جهان پس از برگزیت ابراز نگرانی کرده و معتقدند که برگزیت می تواند تاثیر منفی بر اقتصاد داشته باشد و بی اعتمادی به نهادهای غربی را دامن بزند، به نظر می رسد دیدگاه های جهانی به این پرسش پاسخ می دهد که چرا ایران از برگزیت حمایت می کند:

چرا ایران برگزیت را یک پیروزی می داند؟

برخی از مقام های ایرانی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را یک تجدیدنظر عمده ژئوپلیتیکی می دانند که ممکن است در فضای سیاسی قدرت بیشتری به این کشور بدهد. روابط ایران و انگلیس و باقی اروپا پیچیده است و به پیش از انقلاب اسلامی 1979 بازمی گردد. انگلیس در دهه 1950 با ملی شدن نفت ایران مخالفت کرد و در نهایت، با حمایت ایالات متحده از کودتا علیه محمد مصدق، نخست وزیر وقت ایران، کسی که می خواست کنترل نفت ایران را به دست بگیرد، حمایت کرد.

چرا این مساله برای ایرانی ها مهم است؟

از نظر ایرانی ها حمایت از کودتا علیه دولت محمد مصدق، حمله مستقیم به حاکمیت و استقلال ایران بود. در کنار باقی مسائل، حمایت از این کودتا مهمترین دلیل ادامه بی اعتمادی میان ایران و انگلیس باقی مانده و می تواند تاحدی خشم کهنه ایرانیان از انگلیس را توضیح دهد. سردار مسعود جزایری، معاون ستاد کل نیروهای مسلح ایران، پس از رای انگلیسی ها به برگزیت گفته است: «انگلیس باید هزینه سال ها استعمار و جنایت علیه بشریت را بپردازد.»

سخنان سردار جزایری برای توضیح انگلیس امری غیرمعمول نیست. مقام های بسیاری در نظام ایران همچنان از دخالت های انگلیس و ایالات متحده در امور ایران خشمگین هستند و از این مساله به عنوان بخشی از تبلیغات، برای جلب حمایت افکار عمومی در ایران پس از انقلاب استفاده می کنند. با این حال، دولت حسن روحانی با بازگشایی سفارت انگلیس در تهران (پس از چهار سال تعطیلی) در سال 2015 روابط دوجانبه را با لندن از سر گرفت.

آیا برگزیت به راستی فرصتی تاریخی برای ایران است؟

گرچه مقام های ایرانی هیچ اشاره ای به جزییات نداشته اند، اما می توان گفت که اظهارات هیجان زده برخی از مقام های ایرانی، به دلایل اقتصادی بوده است. اروپا مهمترین شریک تجاری ایران است. مقام های ایرانی معتقدند که کشورشان به عنوان یک بازار نوظهور می تواند از فرصت های کسب و کار منتفع شود. برزو درگاهی، کارشناس اقتصادی، معتقد است، ایران در انجام معاملات کسب و کار با کشورهای اروپایی (مانند ایتالیا، اسپانیا یا یونان) به صورت منفرد ممکن است که راحت تر باشد، همین طور درباره انگلیس.      

به نوشته اسفندیار باتمانقلیچ در لوب بلاگ، در حقیقت انگلیس تلاش داشته تا در دو سال گذشته تجارت خود را با ایران افزایش دهد که موفق نبوده است. او همچنین یادآوری کرده که لرد نورمن لامونت، رئیس اتاق بازرگانی ایران و انگلیس، از حامیان برگزیت است. با این حال باتمانقلیچ، که در اقتصاد سیاسی ایران تحقیق می کند، نیز یک گمانه زنی را مطرح می کند. او می نویسد: «در اولویت های اقتصادی انگلیس پس از برگزیت، ایران جایی ندارد.»

چرا ایران فکر می کند برگزیت "نه" به سیاست های آمریکایی است؟

به گزارش خبرگزاری مهر، سردار جزایری گفته است: «تصمیم مردم انگلیس برای خروج از اتحادیه اروپا در حقیقت «نه» گفتن اکثریت مردم این کشور به ادامه تبعیت دولت انگلیس نسبت به تحمیل اراده آمریکا به این کشور است.»  وی در ادامه گفته که "تنها راه حفظ اتحادیه اروپا اعلام علنی و عملی استقلال از کاخ سفید است."

مشخص نیست که چطور برخی از سیاستمداران ایرانی جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا را کاهش نفوذ آمریکا می دانند، با این حال این درست است که ایالات متحده برای وضع تحریم های تجاری علیه ایران به دلیل برنامه های هسته ای اعمال نفوذ کرد. تحریم هایی که از یک سال پیش و پس از اجرایی شدن توافق هسته ای میان ایران و شش قدرت جهانی محدود شده است. شاید مقام های ایرانی در تهران فکر می کنند که جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا می تواند به تضعیف روابط با ایالات متحده منجر شود.

آیا برگزیت بر روابط ایالات متحده و انگلیس تاثیر می گذارد؟

باراک اوباما روشن کرده است که روابط آمریکا با انگلیس تحت تاثیر برگزیت قرار نخواهد گرفت. اگرچه اوباما ترجیح می داد که انگلیس در اتحادیه اروپا باقی بماند، اما پس از رای آوردن برگزیت با انتشار بیانیه ای گفت که "روابط ویژه میان ایالات متحده و بریتانیای کبیر پایدار است و عضویت بریتانیای کبیر در ناتو سنگ بنای حیاتی سیاست خارجی، امنیت و اقتصاد ایالات متحده باقی خواهد ماند."

منبع: واشنگتن پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی/30