تردید در میهمان‌نوازی اروپایی‌ها نسبت به اتباع ترک

دیپلماسی ایرانی: هیچ کس انتظار ندارد که اتحادیه اروپا به وعده خود عمل کند و مرزهای خود را در برابر 79 میلیون شهروند ترک در ماه ژوئیه بگشاید. اگرچه تا کنون اوضاع به سمتی رفته که اروپایی ها به ترک ها اجازه می دهند که بر اساس توافق صورت گرفته از ماه ژوئن بدون ویزا وارد منطقه شینگن شوند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، یک دیپلمات اروپایی در لندن می گوید که اروپا در برابر طوفانی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به پا کرد سر خم کرد. طوفانی که او با "غول" پناهندگان راهی به سمت اتحادیه اروپا به راه انداخت و توانست در این راه به دستاوردهای مطلوب خود برسد. اکنون روشن شده که آنکارا نسبت به ورود غیر قانونی موج مهاجران و پناهندگان از سراسر دنیا به ترکیه و از آن جا به اروپا تحت عنوان مصائب سوریه، چشم پوشی کرده است. به این ترتیب اروپا نیز خود را قربانی طوفان دوری جغرافیایی اش از یک سو و قوانین مربوط به حقوق بشر و احترامش به آن از سوی دیگر می داند به ویژه که خود را قلب دموکراسی بزرگ جهان نیز قلمداد می کند.

طوفان ویرانگر زمانی آغاز شد که ترکیه خواست خود را وارد اروپا کند و بحران پناهندگان را دریچه ای حلال دانست که می تواند از آن برای رسیدن به این هدف بهره برداری کند.

این در حالی است که موسسه های مدافع حقوق بشر در اروپا گزارش های متعددی را از رفتارهای غیرانسانی طرف ترکی در برخورد با پناهندگان با چراغ سبز کامل اروپایی ها گزارش داده اند. اروپایی ها نه علنا به سیاست های بستن مرزهای ترکیه در برابر پناهندگان سوری اعتراض کرده اند و نه به بازگرداندن ویزای ورود به شهروندان سوری. آنها حتی تحت پیگرد قرار دادن های ترکیه برای هر کسی که بخواهد از طریق این کشور به اروپا برود را نیز محکوم نکرده اند.

تمامی این چشم پوشی ها در حالی است که هیئت مذاکره کننده اروپایی فهرست طولانی ای از اصلاحات مورد نظر اتحادیه اروپا را به طرف ترکی داده و گفته است که تنها در صورتی که ترکیه این شرایط را بپذیرد و اعمال کند حاضر به لغو ویزا برای شهروندان ترکیه است. در عین حال تاکید کرده که ترکیه توانسته دستاوردهای بزرگی به دست آورد و به اکثر شروط 72 گانه مورد تقاضای اتحادیه اروپا جواب مثبت داده است. به گفته مذاکره کننده اروپایی در بروکسل دیگر فقط 5 شرط در برابر ترکیه باقی مانده تا کاملا به شرایطی که بر اساس آن توافق شده بود تا در ماه ژوئن ویزا برای شهروندان ترکیه حذف شود، عمل کرده باشد.

این در حالی است که برخی از اعضای پارلمان اروپا کمیته مذاکره کننده اروپایی در بروکسل را متهم می کنند که برای رسیدن به توافق با ترکیه عجله به خرج داده و به بسیاری از مشکلات موجود بر سر رابطه با ترکیه توجه نشان نداده و به سرعت جام تلخ پناهندگان را نوشیده است.

در این میان آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان تمایل دارد به هر قیمتی دل ترک ها را به دست آورد و با آنها در رسیدن به خواسته هایشان همراه باشد برای همین در قلب آنکارا صحبت از ایجاد منطقه امن در سوریه زد که باعث ناراحتی باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا شد و به صراحت این ایده را رد کرد.

مانفرید ویبر، رئیس بزرگترین فراکسیون پارلمان آلمان یعنی "دموکرات مسیحی" که از حزب مرکل جدا شده است، قوانین لغو ویزا برای شهروندان ترک را محکوم کرد و گفت که عجیب است بروکسل این امتیاز را به ترکیه داده در حالی که آنکارا به شرایط عمل نکرده و به بسیاری از معیارها پایبند نبوده است.

اروپایی ها وابستگی به اردوغان را محکوم می کنند و از این که برخی کشورهای اروپایی در برابر او تسلیم شده اند، انتقاد دارند. گی ویرهوفستات، نخست وزیر سابق بلژیک و رئیس فعلی فراکسیون لیبرال ها در پارلمان اروپا از جمله این افراد است. به اعتقاد وی عیب اروپایی ها این است که کشورهای عضو مواضع یکسانی در برابر ترکیه ندارند و این مساله سبب شده تا به آنکارا "فدیه" بدهند. او می گوید: «واقعیت این است که طبقه سنتی حاکم در اروپا بین مخالف و وابسته به ترکیه تقسیم شده است. آنها از این نگرانند که نتایج کش مکش ها با ترکیه به سود احزاب راست افراطی که بیش از همه به فکر وحدت اروپا هستند و دعوت به رهایی از کشورهایی مثل ترکیه می کنند، تمام شود.»

کمیسیون مذاکره کننده اروپایی می گوید که ترکیه از 72 شرطی که در برابر آن گذاشته شده بود تا به موجب آنها اجازه لغو روادید برای اتباع ترک صادر شود تنها به 5 مورد عمل نکرده در حالی که گزارشی یک ماه پیش منتشر شد نشان می دهد که ترکیه تنها 35 شرط را رسما پذیرفته و حاضر به انجام آنها شده است و موارد دیگر را اصلا به رسمیت نمی شناسد.

ناظران می گویند بعید است که ترکیه تا ماه ژوئن آینده به مابقی شرایط اتحادیه اروپا عمل کند. به ویژه که از جمله شرایط مد نظر اتحادیه اروپا برای ترکیه پرونده های جنجالی ای مثل مبارزه با فساد و پول شویی، مبارزه با تروریسم و آزادی بیان و آزادی های اجتماعی است. افکار عمومی اروپا و مجامع بین المللی اروپا می گویند که بعید است که کشوری که بیش از 170 روزنامه نگار را تحت پیگرد قضایی قرار داده و بنا به گزارش "گزارشگران بدون مرز" در فهرست آزادی رسانه ها در رتبه 152 جهان است بتواند ظرف هفته های آینده متحول شود و دستورات لیبرالی اروپایی ها را اجرا کند. اما سوالی که برای بسیاری مطرح می شود این است که اگر اروپا به امتیازی که به ترکیه وعده داده است عمل نکند، آن گاه چه خواهد شد؟ آیا پیشنهاد به روزتری وجود دارد که اروپایی ها بعدا بخواهند به ترکیه بدهند تا همه چیز از دست نرود؟

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11