چگونه می‌توان داعش را شکست داد؟

دیپلماسی ایرانی: گروه داعش با استفاده از فیلم های وحشتناک سر بریدن، تخریب آثار باستانی و استفاده ماهرانه از رسانه های اجتماعی، توانسته توجه جهان را به خودش جلب کند. آنها بخش های بزرگی از شرق سوریه و غرب عراق را تصرف کرده اند و در رقه سوریه اعلام خلافت کرده اند و افراط گرایان از سایر نقاط جهان را گرد هم آورده اند.

باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده می گوید داعش باید تضعیف و نهایتاً نابود شود. وی ژنرال بازنشسته جان آلن را به فرماندهی ائتلاف حدود 60 کشور منصوب کرده است، این فرماندهی از طریق حملات هوایی، نیروهای ویژه و ماموریت های آموزشی قصد نابودی این گروه دارد. برخی از منتقدان می خواهند وی نیروهای آمریکایی بیشتری اعزام کند، برخی دیگر هم می گویند ایالات متحده باید دکترین مهار را در پیش بگیرد.

در کمپین کنونی ریاست جمهوری ایالات متحده، برخی از کاندیداها خواستار حضور نیروهای زمینی شده اند. آنها درست می گویند، به نیروی زمینی نیاز است. اما این سربازها باید اعراب سنی و ترک ها باشند، نه آمریکایی ها. آنها صحبت های زیادی را درباره ماهیت تهدید سه گانه ای که ایالات متحده و متحدینش با آن روبه رو هستند، انجام می دهند.

داعش سه وجه دارد: گروهی تروریستی فرا ملی، دولتی نفتی و ایدئولوژی سیاسی با ریشه های مذهبی. این گروه از خرابه های القاعده پس از اشغال عراق به وجود آمده است و همانند القاعده وابسته به قرائت تند اسلام است. اما با تشکیل خلافت، فراتر از القاعده رفته اند و حالا با آنها هم رقابت می کنند. آنها با استفاده از اشغال قلمرو به دنبال ایجاد مشروعیت هستند و نه تنها شیعیان و صوفی ها بلکه هر کسی که قرائت آنها از اسلام را قبول نداشته باشد، کافر قلمداد می کنند.

داعش به دنبال اجرای اسلام قرن هفتم است، اما به شدت از رسانه های قرن بیست و یکمی استفاده می کند. آنها از ویدئوها و رسانه های اجتماعی به عنوان ابزارهای موثری برای جذب اقلیت های مسلمان به ویژه جوانان اروپا، آمریکا، آفریقا و آسیا که مشکل هویتی دارند، استفاده می کنند. براساس برخی از تخمین ها، امروز بیش از 25 هزار مبارز خارجی در داعش خدمت می کنند. کسانی که کشته می شوند، به سرعت به جای آنها کسی جایگزین می شود.

هدف دیپلماتیک ایالات متحده باید راضی کردن حامیان اسد، روسیه و ایران برای حذف وی بدون برچیده شدن ساختار دولت سوریه باشد. برقراری منطقه پرواز ممنوع و منطقه امن در شمال سوریه برای میلیون ها آواره سوری می تواند دیپلماسی آمریکا را تقویت کند و ارائه کمک های انسان دوستانه گسترده به پناهندگان (که ارتش آمریکا در آن بسیار تبحر دارد) قدرت نرم ما را در این زمینه افزایش می دهد.

حتی اگر ایالات متحده و متحدینش بتوانند در طول دهه پیش رو داعش را شکست دهند، ما باید خودمان را آماده گروه های افراطی سنی مشابهی کنیم که از خاکستر داعش پدید می آیند. منابع بی ثباتی انقلابی شامل تنش های مرزی پس از دوره استعماری، ممانعت از نوسازی، بهار عربی شکست خورده، فرقه گرایی مذهبی و تشدید رقابت میان عربستان سنی و ایران شیعه می شود.

در اروپا، جنگ مذهبی میان کاتولیک ها و پروتستان ها حدود یک قرن و نیم طول کشید. پایان این نبرد که با صلح وستفالیا در 1648 انجام شد، تنها با از دست رفتن یک چهارم جمعیت آلمان در جنگ سی ساله، به دست آمد.

در منطقه ای که ایالات متحده دارای منافع مختلفی از جمله انرژی، امنیت اسرائیل، خلع سلاح هسته ای و حقوق بشر است، سیاستگذاران آمریکایی نیاز دارند تا دنباله روی استراتژی انعطاف پذیری باشند که در شرایط مختلف آماده همکاری با دولت ها و گروه های مختلف هستند.

به طور مثال، چه ایران سیاست اش را منعطف تر بکند یا نکند، برخی اوقات ایران با ایالات متحده منافع مشترک دارد و برخی اوقات هم منافع متفاوتی دارد. در حقیقت توافق هسته ای اخیر می تواند فرصتی برای انعطاف پذیری بیشتر باز کند. با این حال سیاست ایالات متحده در قبال خاورمیانه باید پیچیده تر از وضعیت کنونی باشد.

منبع: پراجکت سیندیکیت/ مترجم: حسین هوشمند

انتشار اولیه: جمعه 20 شهریور 1394 / انتشار مجدد: سه شنبه 31 شهریور 1394