اشرف غنی در تهران؛ سفری که تشریفاتی نیست

دیپلماسی ایرانی: اشرف غنی احمدزی رییس جمهور افغانستان پیش از سفر به ایران، سفرهایی به عربستان، چین و پاکستان داشت. در همین حال قرار بود دو ماه قبل، او سفری به ایران داشته باشد، اما گفته شد به دلیل حوادث طبیعی - جاری شدن سیل که منجر به کشته شدن تعدادی از افاغنه در شمال کشور شد-  این سفر به تعویق می افتد. این در حالی است که افغانستان همواره با حوادث طبیعی و غیرطبیعی مواجه است. برای مثال، روز گذشته - شنبه 29 فروردین ماه - 50 نفر در شرق افغانستان کشته شدند. اگر قرار بر این بود که به دلیل کشته شدن افراد سفر لغو شود، بنابراین برای کشته شدن این تعداد نفر طی حمله انتحاری، سفر باید به تعویق می افتاد. اما از آنجایی که قرار بود اشرف غنی سفری به آمریکا داشته و با مقامات این کشور دیدار داشته باشد، از این رو به گفته برخی تحلیلگران تعویق سفر به ایران، هدیه اشرف غنی به آمریکایی ها بود که بگوید، پیش از سفر به ایران، به دیدار آنها رفته است. بنابراین از منظر سیاسی تعویق سفر به ایران به خاطر جلب رضایت آمریکا صورت گرفت.

با این حال رییس جمهوری افغانستان در راس هیاتی به ایران آمد که ممکن است طی این دیدار تفاهم نامه هایی نیز به امضا برسد، چرا که در این هیات، وزرای کشور، مهاجرین، تجارت و معادن حضور دارند. اما این سفر بیشتر جنبه نزدیکی روابط و برداشت سیاسی دارد.

نکته قابل توجه درباره اشرف غنی این است که او در آستانه سفر به ایران، حمله عربستان به یمن را مورد تایید قرار داد. این اظهارات خلاف مواضع ایران است. در واقع اشرف غنی در یک لابی خاص که در راس آن آمریکا، سپس پاکستان و عربستان هستند، قرار دارد. با این حال باید این سفر را به فال نیک گرفت و انتظار داشت که این سفر نتایجی را برای بهبود روابط دو کشور به خصوص مهاجران افغانستان - در حال حاضر نزدیک به دو میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی می کنند - به همراه داشته باشد.

اشرف غنی همانند حامد کرزی باید این مساله را درک کند که آمریکا اراده جدی برای مبارزه با تروریسم و مواد مخدر در افغانستان ندارد. حامد کرزی در اوایل ریاست جمهوری خود، به آمریکا امیدوار بود. اما طی دو- سه سال گذشته اعتراف کرد که آمریکا خواهان امنیت در افغانستان نیست. اما اشرف غنی طی سفر اخیر خود به آمریکا، از مقامات این کشور خواست که خروج نیروهایشان را به تعویق بیاندازند. به نظر می رسید که مقامات آمریکایی نیز انتظار چنین درخواستی را داشتند؛ چرا که بر اساس تصمیم جدید، نیروهای آمریکایی تا سال 2016 در افغانستان حضور خواهند داشت که امر موجب ادامه جنگ در این کشور می شود. سال گذشته مقامات آمریکایی اعلام کردند که دیگر طالبان دشمن ما نیست و به آنها به دید دشمن نگاه نمی کنیم. معنی این اظهارات این است که پروژه طالبان تبدیل به پروژه داعش می شود. پرچم سفید طالبان به پرچم سیاه داعش تبدیل می شود. برای نخستین بار داعش مسئولیت حمله انتحاری در جلال آباد واقع در شرق افغانستان که منجر به کشته شدن بیش از 40 از جمله کودکان و زخمی شدن بیش از 100 نفر شد، را بر عهده گرفت.

در همین حال روز جمعه نزدیک به 5 نفر از شیعیان سر بریده شدند.گرچه مقامات محلی اعلام کردند این اقدام متوجه طالبان است، اما برخی دیگر از مقامات داعش را مسئول این اتفاق می دانند. همچنین تاکنون 31 نفر از شیعیان در استان زابل ربوده شده اند اما تاکنون هیچ اقدامی از سوی دولت برای یافتن آنها صورت نگرفته است. مجموعه این موارد نشان می دهد که آمریکا درصدد آن است که افغانستان را که حدود 40 سال از تنش های قومی و مذهبی به دور بوده، همانند عراق و پاکستان دیگر کشورها به وسیله داعش، دچار چالش مذهبی کند. از این رو اشرف غنی باید متوجه این مساله باشد. البته او این موضوع را در آمریکا مطرح کرد که خطر داعش در افغانستان جدی است. از طرفی در پی عملیات ارتش پاکستان به مواضع طالبان، اکثر گروه های تروریستی مانند طالبان پاکستان، القاعده، ازبک تبارها و تاجیک تبارها، به شمال افغانستان منتقل شدند. این موضوع حاکی از آن است که خواهان هدایت جنگ به سمت آسیای مرکزی هستند و داعش را در آنجا گسترش دهند.

چنانچه اشرف غنی احمدزی خواهان تحقق شعارهای خود از جمله ایجاد صلح در افغانستان است، باید بداند که این شعار با همکاری آمریکا محقق نمی شود. بنابراین باید به سراغ کشوری برود که زمینه تحقق این شعار را دارد. همانگونه که دولت عراق از ایران در خواست همکاری کرد و ایران نیز مستشاران نظامی خود را به عراق اعزام و با بسیج کردن مردم بومی توانسته داعش را شکست دهد (همانطور که رییس جمهور و نخست وزیر و عراق نیز نسبت به همکاری ایران در مبارزه با داعش اعتراف کردند و گفتند اگر ایران به کمک عراق نمی آمد، بغداد به دست داعش می افتاد). بنابراین جدی ترین کشور برای مبارزه با تروریسم و مواد مخدر که می تواند به افغانستان کمک کند، ایران است و رییس جمهوری افغانستان نیز باید این را مدنظر قرار دهد. به همین دلیل این سفر نباید یک سفر صرفا تشریفاتی باشد. اگر خواهان دستیابی به نتیجه هستند، باید این سفر را جدی بگیرند.

انتشار اولیه: یکشنبه 30 فروردین 1394 / انتشار مجدد: شنبه 5 اردیبهشت 1394