به داد حلب برسید

دیپلماسی ایرانی: حدود چهار سال از اولین ناآرامی ها در دمشق و آغاز جنگ داخلی سوریه می گذرد. بیش از 240 هزار نفر در سراسر کشور کشته شده اند. حدود 7.5 میلیون نفر خانه هایشان را ترک کرده اند یا آواره شدند. سوریه در حال غرق شدن در نبرد خونین، بی رحمانه و بی معنایی است. زمان آن رسیده که بگوییم دیگر بس است و شروع به بازسازی شهر نابود شده حلب کنیم. تلاش برای توقف درگیری ها کار آسانی نیست. این مسئله نیازمند هماهنگی و همکاری رقبای منطقه ای و جهانی است. اما شانس ایجاد آتش بس تنها فرصت برای پایان دادن به یک فاجعه انسانی نیست، این مسئله می تواند آغازی برای یک رویکرد تازه برای حل و جلوگیری از به وجود آمدن بحران ها در هرجای دیگری باشد.

حلب یکی از قدیمی ترین شهرهای دارای سکنه در جهان است که هم اکنون یکی از خونین ترین مناطق جنگی است. دیوارهای باستانی این شهر یکی از شش اثر سوریه در میراث جهانی یونسکو است. قسمت های زیادی از این آثار باستانی آسیب های برگشت ناپذیری دیده اند. امروز حلب تحت کنترل شورشیان است و توسط ارتش سوریه محاصره شده و ستیزه جویان داعش هم در چند کیلومتری آن منتظر هستند.

شکست های پی در پی بین المللی تاکنون غیرموجه بوده است. شکست در مذاکرات از جمله در مذاکرات ژنو، نه تنها منجر به ایجاد مانع بر سر صلح شده بلکه به تجدید حیات تروریسم افراطی و ظهور داعش کمک کرده است. آتش بس در حلب بیش از این نمی تواند به تعویق بیفتد، تلاش های انسان دوستانه ی زیادی برای رسیدگی به وضعیت فاجعه باری که جنگ برجا گذاشته، نیاز است و تلاش ویژه استفان دی مستورا، فرستاده ویژه سازمان ملل در این زمینه حیاتی خواهد بود.

خوشبختانه، ایران و روسیه، دو متحد اصلی بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، به دلایلی دنبال آتش بس هستند. سقوط قیمت نفت و تحریم های اقتصادی بر روی هر دو کشور تاثیر داشته است. ایران به طور فزاینده ای احساس می کند که با حمایت مالی از ارتش سوریه و حزب الله لبنان دچار مشکل شده است و مقامات روسیه هم با بحران ارزی روبه رو هستند و با یک طوفان کامل مواجه شده اند. همچنین هردو کشور می خواهند نشان دهند که می توانند به ثبات منطقه ای و جهانی کمک کنند. به ویژه ایران که در حال حاضر مذاکرات بین المللی بر سر برنامه هسته ای اش به مراحل حساسی رسیده است.

اگر روسیه و ایران تهدید به قطع حمایتشان کنند، اسد هیچ گزینه ای به غیر از آمدن بر سر میز مذاکره ندارد. با این حال بزرگترین مانع برای آتش بس همان چیزی است که در طول مذاکرات بر سر سلاح های شیمیایی سوریه هم خودش را نشان داد: هر معامله نیاز به این دارد که اسد به عنوان یکی از شرکای مذاکره پذیرفته شود.

اگر آتش بس در این مقطع به دست بیاید، به سرعت بر محیط ژئوپولتیکی تاثیر می گذارد. توقف درگیری ها نیاز به همکاری ایالات متحده، اتحادیه اروپا، روسیه، ایران و احتمالاً عربستان سعودی و قطر برای رسیدن به هدف مشترک دارد. به منظور رسیدن به نتیجه در آینده، ائتلاف های بین المللی باید گسترده تر، جامع تر و نماینده قسمت بیشتری از منافع همه طرفین باشد.

امروز قطب های استراتژیک متفاوتی وجود دارند که هرکدام دارای ظرفیت هایی برای جذب و تاثیر گذاری هستند. در این فضای چند قطبی، اقدامات یک جانبه به طور فزاینده در رسیدن به اهداف با شکست مواجه می شوند. اگر در مذاکرات این مسئله به رسمیت شناخته شده بود و با جدیت بیشتری دنبال می شد، مدت ها پیش جنگ سوریه حل و فصل شده بود و از مرگ و خسارت های زیادی جلوگیری شده بود.

بحران سوریه برای اروپا به مثابه ی زنگ خطری است. مشکلات مزمنی در خاورمیانه وجود دارد و اروپا فوراً باید با این وضعیت مقابله کند. اما قدرت اروپا در حال کم شدن است. حتی در حالی که کشورهای اروپایی همچنان در حال مبارزه با بحران اقتصادی هستند، خود را گرفتار در گردابی ژئوپولیتیک می بینند و بحران های اوکراین، روسیه، آفریقای شمالی و خاورمیانه چالش ها مهمی هستند.        

منبع: پراجکت سیندیکیت/ مترجم: حسین هوشمند

انتشار اولیه: چهارشنبه 10 دی 1393 / دوشنبه 15 دی 1393