تمایل عجیب مردم عرب به داعش

دیپلماسی ایرانی: این خاورمیانه، همان چیزی است که همیشه دیده ایم و چشم دنیا خطابش کرده اند. می دانیم که همیشه به این نام صدایش کرده اند. کسانی که درباره دلایل نامیدن آن به این اسم می پرسند باید بدانند که دلیل آن به موقعیت جغرافیایی اش باز می گردد. در طول تاریخ این منطقه و ساکنان آن به میانه ها معروف بودند که اجازه می دادند حالت استثنائی ای از زندگی مسالمت آمیز میان ملل و نژادهای مختلف موجود در آن شکل بگیرد، حتی با وجود این که از جنگ ها و رویارویی های خونین اختلال های بسیاری را از سر گذرانده است. البته تاریخ هیچ گاه بر اساس استثناءها پدیده ها را مقایسه نکرده بلکه همیشه به طور کلی همه چیز را مقایسه کرده است. اما دیگر امروزه این مقوله را نمی توان برای خاورمیانه متصور بود. جهان عرب به شکل «عملی» از تاریخ ملت های تمدن ساز خارج شده و صحنه ای از جنون را در منطقه به نمایش گذاشته است. انفجار وحشتناکی که از خشونت های مفرط گروه های دینی تندرو مثل داعش و القاعده و غیره منتج شده است نشان می دهد که در برابر ما مشکل ترسناکی وجود دارد.

یکی از نظرسنجی های اخیر در یکی از کشورهای اسلامی نشان می دهد که تمایل به فکر داعش به بیش از 92 درصد می رسد. و این در مقیاس منطقه ای کمتر از آن چیزی است که در حقیقت وجود دارد و می تواند بیان کننده وضعیت هولناک و شوک آور منطقه باشد.

نظرسنجی ها نسبت به گروه های تروریستی سابق نیز به همین گونه است، تمایل به شبکه تروریستی القاعده بسیار گسترده و مقبولیت آن نزد افکار عمومی عرب بسیار بالا است. شوک آور این است که رضایت عجیب و اعتقادی راسخ به اندیشه القاعده و رهبران آن و سیاست هایی که دنبال می کند (سیاست هایی که می توان به صراحت گفت جنایت کارانه است) وجود دارد.

مساله این است که این اندیشه خطرناک به مدارس فکر دینی گروه های تندرو نیز رسوخ کرده است. خصوصا مدارس دینی ای که قانون شکنی را ترویج می کنند و خارج از کنترل دولت ها هستند، آنها حمل سلاح را تجویز می کنند و به صراحت صحبت از تهدید امنیت ملی می کنند. فتنه مذهبی را در همه جا ترویج می کنند و بهانه های شرعی برای رد رویکرد مسالمت آمیز و آشتی جویانه با مذاهب دیگر به میان می آورند. از لحاظ قانونی این شبکه ها و باندها جنایتکار و قانون شکن هستند که باید با آنها مبارزه کرد و حامیان آنها را دستگیر کرده و مورد محاکمه و پیگرد قرار داد.

بخشی از این اندیشه دگم و بسته که جایگاه بسیاری در دنیای امروز ما پیدا کرده است، بهانه جویی و مبرا ساختن نهادهای تامین کننده نیازهای این گروه های تروریستی جنایتکار است که به آنها مشروعیت کامل می دهد که هر آن چه می خواهند را بی محابا انجام دهند. این چیزی است که به صراحت به زبان می آورند.

نکته عجیب و حیرت آور این که در جلسات مویدان و مدافعان و افراد متمایل به این گروه های تروریستی نام رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز برده می شود. البته در وهله اول این اشاره خنده دار است، او لباس «غربی» یا آن طور که تندروها می گویند لباس «کفار» می پوشد و از همه مقدسات و اعتقادهای تمامی ادیان موجود بر روی کره زمین حمایت می کند، پس چگونه می تواند نماینده مجموعه گروه های تروریستی که فکر افراط و تندروی را ترویج می کنند، باشد؟

به طور کلی ما در منطقه شاهد مشکل کم عمقی فکری و بسته بودن اندیشه هستیم برای همین تروریست ها به کمک سلاح درصدد تطبیق نظرات خود هستند. در حالی که ما از پس حل مشکلات خود بر نمی آییم و معترفیم که این مشکلاف ریشه های اجتماعی و فرهنگی دارند، افرادی از خارج می آیند و برای حل این مشکلات شروط خود را بر ما تحمیل می کنند. برای همین آن چه انتظار نداریم رخ دهد رخ می دهد و افراط گرایی بیش از پیش گسترش می یابد.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11