ایران و امریکا در عراق منافع مشترک دارند

دیپلماسی ایرانی: هیچ جای تعجبی نیست که باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در حال پیدا کردن یک صفحه جدید در روابط با ایران است. در تمام مدت ریاست جمهوری، اوباما بارها تاکید کرده است که خواهان پایان دشمنی 35 ساله میان ایالات متحده و ایران است.نکته تعجب آور این است که این بهبود روابط نه از طریق مذاکرات هسته ای، بلکه در نتیجه مبارزه با داعش به دست آمده است. تهران و واشینگتن در مبارزه با دولت اسلامی عراق و شام که به دولت اسلامی معروف شده است، خود را در یک طرف می بینند و نشانه هایی مبنی بر همکاری آنها برای مبارزه با پیشروی های داعش در عراق دیده می شود. اگرچه هیچ تضمینی برای این که این اقدام آخرین گام در جنگ با داعش باشد وجود ندارد، ولی این قبیل همکاری ها به وضوح یک گام مثبت است.

ایالات متحده و ایران، هردو به داعش به عنوان تهدیدی جدی برای منافع خود می نگرند. پایگاه داعش در نزدیکی مرزهای ایران تهدید امنیتی جدی و فوری برای این کشور است. به طور مثال جهادگران سنی داعش، به طور آشکارا مذهب شیعه را موهن می دانند، مذهبی که اکثریت مردم ایران و عراق به آن پایبند هستند. این گروه همچنین هم اکنون در حال جنگ فرقه ای در سوریه و عراق است و تهران باید متوجه این موضوع باشد که تمرکز آنها بر روی ایران هم است. واشنگتن هم به نوبه خود به این نتیجه رسیده است که داعش تهدید قابل توجهی است. اگر داعش بتواند پایگاه امنی برای خودش در عراق ایجاد کند، در آن صورت از این سرزمین برای طراحی عملیات علیه غرب، متحدین غرب در منطقه و به مخاطره انداختن صادرات نفت در خلیج فارس استفاده خواهد کرد.

در این میان جنگ این گروه با دولت عراق، خطری برای منافع ایالات متحده هم است چون در طول یک دهه ی گذشته، واشینگتن از لحاظ مالی و انسانی هزینه های زیادی در عراق صرف نمود تا این کشور را به کشوری با ثبات و دوست برای خود بدل  کند. به همین دلیل فروپاشی این کشور شکستی تحقیرآمیز برای آمریکا خواهد بود. اگرچه ایالات متحده و ایران چشم اندازی متفاوت برای آینده عراق در نظر دارند ولی آنها در سه هدف استراتژیک اصلی اشتراک نظر دارند: 1- حفاظت از تمامیت ارضی عراق 2- جلوگیری از وقوع یک جنگ داخلی فرقه ای که به راحتی می تواند به کل منطقه تسری پیدا کند 3- شکست دادن داعش. سابقه همکاری تاکتیکی میان تهران و واشینگتن در عراق پیش از این هم وجود داشته است، همچنین در سال 2001، این دو کشور بر سر بیرون راندن طالبان از افغانستان هم با هم همکاری داشتند.

اوباما متعهد شده است که نمی تواند وجود یک دولت تروریست در عراق را تحمل کند و اخیراً دستور حملات محدود هوایی به مواضع داعش برای حفاظت از پرسنل آمریکایی و فعالیت هایشان و همچنین کمک های بشردوستانه به اقلیت ایزدی ها را صادر کرده است. تهران هم سیگنال هایی مبنی بر موافقت با ماموریت نظامی محدود اوباما نشان داده است. حسن روحانی رئیس جمهور ایران و چند تن دیگر از مقامات این کشور، علناً ابراز تمایل به همکاری با ایالات متحده برای نابودی داعش کرده اند. بعید است که تهران به ایالات متحده در میدان جنگ کمک تاکتیکی کند، اما به احتمال زیاد با ادامه حملات هوایی آمریکا و حتی اعزام نیروهای زمینی این کشور به عراق، موافق است.

اما اوباما به درستی اشاره کرده است که تا زمانی که مشکلات سیاسی در عراق وجود دارد، گزینه ی نظامی  راه حلی برای بر طرف نمودن مشکلات این کشور نیست. بالاتر از این ها تمایل دولت مرکزی به انحصارگرایی باید رفع شود. این جا جایی است که ایران، باید با استفاده از رابطه ی نزدیکی که با احزاب شیعه که کنترل بغداد را در اختیار دارند، وارد عمل شود. واشینگتن از انتخاب حیدر العبادی گزینه جدید نخست وزیری استقبال کرده است. نوری مالکی فقط بعد از این که ایران و آیت الله سیستانی (مرجع شیعیان عراق) خواستار کناره گیری وی شدند، از قدرت خداحافظی کرد. ایران در ابتدا تمایلش برای کناره گیری مالکی را به صورت خصوصی اعلام کرده بود، اما بعد از این که هیچ نشانه ای از سوی مالکی برای استعفا دیده نشد، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران رسماً به العبادی برای تشکیل دولت جدید تبریک گفت. تهران همچنین از گروه های شیعه و شبه نظامیان آنها درخواست کرد که از العبادی حمایت کنند. نقش واشینگتن در این حوادث به ناظر کاهش یافته بود ولی آنها از نتیجه این اقدامات استقبال کردند.

منبع: فارن افرز/ ترجمه :حسین هوشمند

انشار اولیه: چهارشنبه 12 شهریور 1393 / باز انتشار : دوشنبه 17 شهریور 1393