انتظار واشنگتن از تهران در پرونده سوریه

دیپلماسی ایرانی: ایالات متحده برای نخستین بار بعید ندانسته است که ایران بتواند در حاشیه کنفرانس ژنو 2 بر سر سوریه شرکت کرده و به روند این کنفرانس کمک کند حتی اگر به طور رسمی از آن دعوت به عمل نیاید. به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، به این ترتیب به نظر می رسد که امریکا در آخر پذیرفته است که در قبال حضور ایران در کنفرانس ژنو 2 تغییر موضع داده و تا اندازه ای از مواضع سابق خود که هر گونه مشارکت ایران در کنفرانس را منوط به قبول مفاد ژنو یک می کرد، فاصله بگیرد.

این در حالی است که پیش از این ایالات متحده امریکا و مخالفان بشار اسد به دلیل حمایت ایران از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه و کمک تسلیحاتی و سیاسی از آن با مشارکت ایران در کنفرانس ژنو 2 مخالفت می کردند.

این بار به نظر می رسد با بهبود روابط ایران و و امریکا که به مدد توافق تاریخی میان ایران با پنج قدرت جهانی به علاوه آلمان در ژنو در ماه نوامبر حاصل شده است، این مساله بر بحران سوریه نیز تاثیر بگذارد و بتواند به کاهش تنش ها در این کشور کمک کند.

بحران سوریه در حالی سومین سال خود را پشت سر می گذارد که تاکنون جنگ داخلی آن باعث کشته شدن بیش از یک صد و سی هزار نفر و زخمی و آواره شدن صدها هزار نفر دیگر شده است.

کری در کنفرانس مطبوعاتی خود در اسرائیل نسبت به مخالفت واشنگتن بر سر مشارکت ایران در نشست ژنو 2 بر سر سوریه گفت که ایران می تواند در حاشیه این کنفرانس شرکت کرده و به آن کمک کند، اگر از ایران برای شرکت در این نشست دعوت به عمل نمی آید برای این است که از توافق جامعه جهانی در نشست ژنو یک در سال 2012 حمایت نمی کند.

در نشست ژنو یک بر تشکیل حکومت انتقالی با مشارکت مخالفان اسد و با موافقت طرفین نزاع در سوریه تاکید شده است. موضوعی که ایالات متحده می گوید به معنای دور شدن اسد از قدرت است. در حالی که روسیه با این نظر امریکا مخالف است و می گوید در نشست ژنو یک چنین چیزی حاصل نشده است.

مسئولان عالی رتبه امریکایی معتقدند که برای نخستین بار است که کری به صراحت درباره چگونگی امکان حضور ایران در نشست ژنو 2 بدون این که از تهران خواسته شود که توافقات ژنو یک را بپذیرد، سخن به میان می آورد. مساله ای که نشان از بهبود روابط ایران و امریکا می دهد و حکایت از نزدیک شدن روابط دو کشور در پرونده های مختلف منطقه ای دارد.

کارشناسان همچنین معتقدند که حمایت هم زمان تهران و واشنگتن از دولت مالکی و ارتش تحت فرماندهی او در عراق و ارائه پیشنهاد همکاری های مشابه به نوری مالکی به طور جداگانه دلیل دیگری بر بهبود روابط ایران و امریکا درباره مسائل منطقه ای است.

به اعتقاد کارشناسان امریکا انتظار دارد که مشابه همان توافقی که به طور غیر مستقیم میان ایران و امریکا بر سر عراق و ادامه کار دولت مالکی در سال 2009 ایجاد شد و اکنون نیز به قوت خود پا برجا است، بر سر سوریه نیز حاصل شود و به بحران چند ساله این کشور پایان داده شود.

گفته می شود تا کنون رایزنی های متعددی میان دو طرف ایرانی و امریکایی بر سر سوریه صورت گرفته که هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده است.چندی پیش برخی منابع خبری گزارش دادند که امریکا به نمایندگی از جامعه جهانی به ایران پیشنهاد داده است که در برابر لغو همه تحریم های بین المللی علیه آن به حمایت خود از بشار اسد و حکومت او در سوریه پایان دهد که این پیشنهاد از سوی تهران رد شد.

با این حال به اعتقاد کارشناسان همان طور که بر سر پرونده هسته ای ایران دو طرف توانستند در کمال ناباوری با یکدیگر مذاکره کرده و به توافق برسند و دستاوردی تاریخی رقم بزنند بر سر سوریه نیز می توانند در صورت ادامه رایزنی ها به نتیجه برسند.این در حالی است که کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی از روند نزدیکی روابط ایران و امریکا نگران هستند و از این می ترسند که این بهبودی روابط به حساب آنها نوشته شود و آنها مجبور شوند در پی توافقی میان ایران و امریکا بر سر مسائل مختلف منطقه ای از جمله سوریه و عراق و لبنان و یمن در برابر اراده دو کشور دست های خود را به عنوان تسلیم بالا ببرند.  

گفته می شود در جلسه اخیر جان کری، وزیر امور خارجه امریکا در ریاض با پادشاه عربستان این موضوع مطرح شده و پادشاه عربستان مراتب ناخرسندی خود را از سیاست های امریکا در قبال بحران سوریه، مصر و مذاکرات صلح به اطلاع میهمان امریکایی اش رسانده است.

از سوی دیگر شبکه خبری سی ان ان گزارش می دهد که نمایندگانی از کشورهای عربی شورای همکاری خلیج فارس به پکن رفته اند تا با مقام های چینی بر سر پرونده سوریه به مذاکره بنشینند. بنا به این گزارش کشورهای عربی انتظار دارد با دادن پیشنهادهای چشمگیر اقتصادی به طرف چینی بتوانند رضایت پکن را جلب کرده و آن را از همراهی با بشار اسد و حکومت او در سوریه منصرف کنند.