جزئیات مذاکرات ایران و 1+5 در آلماتی

یک منبع آگاه در مورد جزئیات مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 در آلماتی قزاقستان به خبرنگار مهر گفت: اصولا در مذاکرات تلاش دو طرف این است که با دست پر و حفظ آبرو میز را ترک کنند به گونه ای که هر یک از آنها بتواند ادعا کند در مذاکرات چیزی عایدش شده است، اگر یک طرف بعد از مذاکرات بگوید من هر چه می خواستم به دست آورده ام و طرف مقابل دستاوردی نداشته باشد، این شدنی نیست. در مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 نیز چنین رویکردی وجود دارد.

وی افزود: رسانه های غربی و لابی هایی که مخالف پیشرفت این مذاکرات هستند در حال ترویج چنین مسئله ای هستند و می گویند غرب در این مذاکرات بازنده شده و به جای این که ایران را به سمت سیاست های خود بکشاند، خودش به سمت سیاست های ایران کشانده شده است. اگر اینگونه باشد طرفین مذاکره نمی توانند به کارشان ادامه دهند به همین دلیل ما باید فضایی را فراهم کنیم که طرف مقابل با حفظ عزت و آبرو راه خروج معقولی که مورد توافق دو طرف است، پیدا کند.

این منبع آگاه تاکید کرد: در مذاکرات آلماتی طرف غربی در ادامه بحث هایی که در مورد تاسیسات فردو بود، یک سری پیشنهاداتی نیز مطرح کرد از جمله راجع به ساخت سانتریفیوژهای جدید و قطعه سازی که می گفتند همه این ها را تحت نظارت مستقیم آژانس قرار دهید و خواستار اعمال کنترل فراتر از پروتکل و "ان پی تی" روی سایر فعالیت های هسته ای ما بودند که برای بحث در مورد جزئیات آن، زمان مناسبی نبود.

همچنین پیشنهاداتی داشتند که اگر ایران گامهایی را ظرف مدت معینی بردارد، آنها متقابلا کارهایی می کنند از جمله این که تحریم طلا و فلزات گرانبها برداشته می شود و در مراحل بعدی تحریم پتروشیمی و بخشی از تحریم های بانکی و یا تحریم تعمیر هواپیما و تامین قطعات و قصه هایی که تکراری بود، لغو می شود. این پیشنهادات فی نفسه یک گام به جلو به حساب می آید اما پیشنهادی که مطرح شده با اقدامی که در مقابل از ایران خواسته می شود، توازن ندارد.

وی یادآور شد: آنها نسبت به مذاکرات گذشته یک گام نسبت به واقعیات موجود نزدیکتر شده اند و ما باید به این امر توجه کنیم و نگوییم که این گام به درد نمی خورد چرا که هر حرکتی با یک گام شروع می شود. از این رو قرار است در نشست استانبول کارشناسان این پیشنهادات را متوازن کنند و مشخص کنند که مثلا پیشنهادی که در آن از عدم تزریق اورانیوم به سانتریفیوژها بحث می شود و به این معنی است که ما ظرفیت غنی سازی به صورت موقت، متوقف کنیم، این اقدام ما با چه ما به ازایی از سوی طرف غربی همراه است؟ خب معادل این اقدام ایران تنها لغو تحریم مثلا طلا نیست و غرب باید اقدام متوازن و مشابهی انجام دهد.

یا این که از ایران خواسته می شود اورانیوم 5 درصدی اش را در یک سطح مشخصی نگه دارد، یعنی این که برای حجم کاری که ایران باید انجام دهد یک سقف و یک کفی مشخص می کنند و این اقدام یک مابه ازای متناسبی می خواهد. این که بگوید، ایران باید همه چیز را تبدیل به میله سوخت کرده و یا 20 درصد اضافی را به 5 درصد تبدیل کند، این اقدام یک ما به ازایی می خواهد و قرار نیست که ما هر چه آنها می خواهند انجام دهیم ولی آنها به مسائلی که برای ما موضوعیت و اهمیت دارد، نپردازند. این قسمت مذاکرات است که نیازمند کار کارشناسی است. خانم اشتون و 1+5 نیز معترف بودند که متخصص و کارشناس فنی این بحث ها نیستند، اینها پیشنهاداتی است که ارائه می شود و کارشناسان دو طرف باید در موردش بحث و بررسی کنند.

کارشناسان ما نیز به دو صورت می توانند با این پیشنهادها برخورد کنند، یکی این که آنها را رد کرده و بگویند که اینها بی ربط است و به قولی برخورد سلبی داشته باشند و روش دیگر این است که ما برویم و سعی کنیم با مشورت های فنی که انجام می دهیم یک سری پیشنهادهایی که برای طرف مقابل هم قابل قبول و متوازن هست، از دل پیشنهادهای طرف دربیاوریم، این وظیفه ای است که بر دوش کارشناسان گذاشته شده است.

این دیپلمات ایرانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نکته دیگر طرح غرب در مذاکرات آلماتی این بود که در آن تنها مراحلی از پیشنهاد جامع 5 مرحله ای ایران مورد اشاره قرار گرفته است. این پیشنهادهایی که دادند برخی از آن در گام دوم طرح مذکور است، برخی در گام سوم است و برخی در گام چهارم، برخی از آنها اصلا مربوط به موضوع هسته ای نیست و به همکاری های علمی و فنی است که اینها را دوستان زحمت کشیدند همان شب تا دیروقت موارد را در طرح ایران گنجاندند و فردای آن روز ما به آنها نشان دادیم و گفتیم پیشنهادهایی که مطرح شد خوب است اما منسجم و جامع نیست، چارچوب ندارد اما اگر در طرح چارچوب دار ما قرار بگیرد، جای آن نیز مشخص می شود، تا اینجا کار خوب است اما در مورد بقیه مواردی که جای آن خالی است باید مذاکره شود.

طرف مقابل هم باید توانمندی و مجوز ورود به بحث را داشته باشد، از آنجا که آنها 6 کشور هستند و با 6 نگاه متفاوت به مسئله می نگرند، برایشان مشکل است که به اجماع برسند و این طبعا مشکل آنها است. این هم ایراد شکلی و چارچوبی طرحشان بود که یک مقطعی را مورد توجه قرار داده و به مقاطع قبلی و بعدی توجهی نکرده بودند. لذا پرداختن به این مسائل دستور کار اجلاس استانبول خواهد بود.