قبول معادله تهران – مسکو از سوی واشنگتن

دیپلماسی ایرانی: کسانی که از مسکو و دمشق اطلاعات و تحلیل و داده در اختیار دارند، اصرار دارند که بگویند که روسیه و امریکا برای حل بحران – جنگ سوریه به توافق رسیده اند، ولی آن چه آنها را تا کنون معطل نگه داشته این است که می خواهند ببینند کدام کشورها مانع قبول رهبری امریکا و روسیه در حل بحران جاری سوریه است.

آنها در ابتدا از عراق صحبت می کنند و می گویند که این کشور را باید در هر حالتی وارد معادله سوریه کنیم. نوری مالکی، نخست وزیر عراق سال ها دوران تبعید خود را در سوریه گذراند و به رغم وجود دوران کوتاهی در سردی روابط او با اسد، بارها در کنار وی ایستاد. جمهوری اسلامی ایران نقش به سزایی در نزدیک ساختن روابط بغداد با دمشق ایفا کرد و بسیار روشن است که خود هم پیمان و استراتژیک سوریه در منطقه است. ایران در پیشبرد طرح خود موفق بوده است، اکنون بسیاری از سیاستمداران عراقی به رغم این که بر عروبیت خود تاکید دارند، اذعان دارند که عمق استراتژی ایران نه تنها در عراق بلکه در کل منطقه قابل کتمان نیست و باید با ایران طرح اتحاد و دوستی ریخت. رابرت فورد، سفیر امریکا در دمشق که بارها به پایتخت های عربی از جمله بغداد با هدف حل بحران سوریه سفر کرد، تلاش بسیاری کرد تا رهبران عراقی را قانع کند تا برای حل بحران سوریه با روسیه به جای ایران طرح دوستی بریزند اما آنها اصرار دارند که سیاست خود در نزدیکی با دمشق را با تهران هماهنگ کنند.

بخش دوم از این اطلاعات درباره ترکیه است، تحلیلگران و افراد مطلع می گویند که ترکیه این روزها با مشکلات جدی داخلی مواجه شده و نیاز فوری و جدی و نهایی برای پایان دادن به بحران سوریه دارد. گفته می شود که محبوبیت داخلی رجب طیب اردوغان به شدت کاهش یافته و مردم ترکیه احساس می کنند که سیاست های وی باعث شده تا جایگاه کردها بیش از پیش تقویت شود. به اعتقاد آنها سیاست اردوغان سبب شد تا اسد به سمت حمایت از حزب جدایی طلب کارگران کردستان و دیگر کردهای مستقر در مناطق پیرامونی ترکیه هدایت شود. این مساله سبب شده است تا ترکیه به فکر راه حلی سریع برای سوریه باشد تا بدین ترتیب از بحران داخلی خود که روز به روز گسترده تر می شود و ابعاد تازه ای به خود می گیرد، رهایی یابد.

بخش سوم این اطلاعات و تحلیل ها می گوید که اردن و لبنان بسیار از وضعیت سوریه نگران هستند و ترسیده اند چرا که بی ثباتی گسترده حاکم بر سوریه می تواند در آینده ای نه چندان دور دامنگیرشان شود. برای همین آنها می خواهند هر چه سریع تر بحران جاری در سوریه پایان یابد. به همین دلیل از نقش سوریه برای پایان دادن به بحران – جنگ سوریه حمایت می کنند. لبنانی ها از این می ترسند که جنگ موجود در سوریه خیلی زود به لبنان کشیده شود و بحران همه کشور را فرا بگیرد.

بخش چهارم از این اطلاعات و تحلیل ها به ایران اسلامی باز می گردد که صحیح است که همسایه سوریه نیست اما زیاد هم از آن دور نیست. ایران معتقد است که سلفی ها به ویژه جبهه انصره صد برابر بزرگتر از القاعده در سوریه فعال است و غرب اشتباهی که در افغانستان مرتکب شده را اکنون می خواهد در سوریه مرتکب شود. ایران مشکلات را با چشمانی باز به خوبی می بیند و به دقت زیر نظر دارد. به اعتقاد تهران پایان دادن به فعالیت های اسد بدون این که فکری به حال افراد رادیکال کنند، فاجعه ای بزرگ نه تنها در سوریه بلکه در کل منطقه و چه بسا در جهان به وجود خواهد آورد.

در این میان عربستانی ها طرح خاص خودشان را دارند. مواضع آنها نشان می دهد که آنها می خواهند از سلفی ها برای تسلط بر کل خاورمیانه به اسم اسلام استفاده کنند. همین سلفی های رادیکالی که هیچ اعتنایی به حقوق بشر نمی کنند و هر کاری می کنند تا سوریه را تحت کنترل خود در آورند. آنها اکنون فهمیده اند که لقمه ای که برداشته اند بزرگ تر از دهانشان است و برای همین بیشتر به هشدارها توجه می کنند و می خواهند ضربه مهلکی را متحمل نشوند. برای همین مواضعشان را تغییر داده اند و تلویزیون های خود را یک به یک بسته اند و می روند که ادعای حل مسالمت آمیز موضوع سوریه را مطرح کنند.  

ایالات متحده امریکا اخیرا، اگر چه دیر، فهمیده است که در سوریه چه می گذرد. مواضع ایران همچنان در حال پیشرفت و گسترده تر شدن است و در نهایت امریکایی ها پذیرفته اند که حرف ایران برای برگزاری انتخابات سوریه در سال 2014 را بپذیرند. به این ترتیب امریکا چاره ای ندارد جز این که برای حل بحران سوریه در کنار ایران و روسیه قرار بگیرد و نقش آنها را در این پرونده به رسمیت بشناسد.

منبع: النهار/ تحریریه دیپلماسی ایرانی