سياست تازه ناتو براى نزديکى به روسيه

دیپلماسی ایرانی: یک روز پس از اعلام انصراف ایالات متحده امریکا از استقرار سپر دفاع موشکی در اروپای شرقی و با کاهش تنش‌ها میان روسیه و کشورهای غربی، فوگ راسموسن دبیر کل ناتو به روسیه پیشنهاد همکاری در زمینه ساخت مشترک سامانه‌ دفاع موشکی را داد. این پیشنهاد راسموسن 13 ماه پس از آغاز جنگ میان روسیه و گرجستان در قفقاز ارائه شده که نشان از تمایل ناتو برای بهبود مناسبات خود با روسیه است.

با اعلام انصراف امریکا از استقرار سپر دفاع موشکی در اروپای شرقی یکی از موانع بزرگ برای نزدیکی ناتو به روسیه از سر راه برداشته شده است. دبیرکل ناتو در بروکسل پایتخت بلژیک در سخنان نیمه ساعته خود گفت: «تاکنون انرژی زیادی از دو طرف برای برجسته کردن نقاط اختلاف صرف شده است. به جای آن باید بر نکاتی متمرکز شویم که ما را به یکدیگر پیوند می‌دهند.»

راسموسن در سخنان خود به کلی‌گویی بسنده نکرد و از سه حوزه‌ مشخص همکاری میان روسیه و ناتو نام برد. به گفته دبیرکل ناتو نخستین عرصه همکاری میان روسیه و ناتو در زمینه مقابله با تروریسم در سطح بین‌المللی است. راسموسن همچنین مبارزه با باندهای قاچاق مواد مخدر در افغانستان و جلوگیری از گسترش تسلیحات اتمی و ایجاد سامانه‌های دفاع موشکی را از دیگر موارد همکاری میان روسیه و ناتو نامید.

با توجه با تصمیمات جدید دولت اوباما، راسموسن بر آن است که روسیه را برای ساخت سپر دفاع موشکی جدیدی، به همکاری با ناتو ترغیب کند. به گفته دبیرکل ناتو استقرار سامانه دفاع موشکی منافع هر دو طرف را تامین می‌کند، زیرا روسیه نیز همچون کشورهای غربی در معرض تهدیدات موشکی قرار دارد.

در اصل راسموسن مایل است که برنامه‌های دفاع موشکی ناتو بتواند امریکا و روسیه را به عنوان دو کشور برتر نظامی در سطح جهان به یکدیگر پیوند دهد.

راسموسن در این باره تاکید کرد، انصراف امریکا از برپایی سپر دفاع موشکی در لهستان و جمهوری چک بدین معنا نیست که لزوم ساخت یک سامانه دفاع موشکی برای اروپا منتفی شده است.

به گفته دبیرکل ناتو، اروپا در صدد ایجاد سامانه‌های دفاع موشکی متحرک و کارآمد است.

به نظر کارشناسان سیاسی دعوت راسموسن از روسیه برای همکاری‌های بیشتر نشانگر تغییراتی اصولی در سیاست امنیتی ناتو است. چرا که یاپ دهوپ سخفر دبیرکل پیشین ناتو یکی از طرفداران خط مشی جورج بوش بود و از نزدیکی روسیه به ناتو جلوگیری می‌کرد. در حالی که او همیشه برخلاف سیاست‌ها و عملکردش سخنانی در جهت نزدیکی ناتو به روسیه ایراد می‌کرد.

راسموسن نیز به روشنی گفته است که پیمان نظامی آتلانتیک شمالی در وهله‌ نخست در پی تامین منافع خود است، اما در همکاری را بر روی کسی نخواهد بست. بدین ترتیب مذاکرات برای پیوستن گرجستان و اوکرایین به ناتو که روسیه با پیوستن آنها به این سازمان به شدت مخالف است، همچنان ادامه خواهد داشت. راسموسن معتقد است که این سیاست به نفع مسکو نیز خواهد چرا که روسیه همچون دیگر کشورهای اروپایی از وجود ثبات و امنیت در اروپا بهره خواهد برد.

تعلیق در برابر تعلیق

از سوی دیگر ولادیمیر پوتین نخست‌وزیر روسیه تصمیم اوباما را برای انصراف از استقرار سپر دفاع موشکی در اروپای شرقی و مرکزی ستود و آن را مثبت ارزیابی کرد. به گفته پوتین انصرف ایالات متحده مریکا از استقرار سامانه موشکی در اروپا مناسبات دو کشور را به طور ماهوی بهبود خواهد بخشید. وی برنامه جدید امریکا را صحیح و شجاعانه توصیف کرد.

در برابر این تصمیم واشنگتن مسکو نیزً برنامه‌ استقرار موشک‌های خود در کالنینگراد را متوقف ساخت. اوباما پیشتر در توضیح تصمیم جدید خود در واشنگتن اعلام کرده بود، سپر دفاع موشکی امریکا هیچگاه علیه روسیه نبوده و استقرار آن در لهستان و جمهوری چک ‌تنها به منظور مقابله با آنچه وی تهدیدات موشکی ایران می نامید، بوده است.

به گفته سوزان رایس سفیر امریکا در سازمان ملل متحد، بارک اوباما قصد دارد در حاشیه نشست عمومی سازمان ملل در هفته آینده با رهبران روسیه و چین و احتمالاً ژاپن گفت‌وگو کند.