درس‌هايى از افول امپراتور
جنرال موتورز زمانى خود را با بحران اقتصادى مواجه ديد که ديگر زمان براى جبران برخى از اشتباهات گذشته تنگ شده بود. اين در حالى است که ساير خودروسازان از هم اکنون مى توانند چاره اى براى اشتباهات مشابه خود بيانديشند.
جنرال موتورز بى ترديد تنها خودروساز در آمريکا نيست. اما بدون شک مهمترين آنها است. زمانى که خودروسازان نوپايى نظير شرکت هاى هيونداى و کيا در کره جنوبى تلاش مى کردند تا اولين سهم بازارهاى جهانى را از جنرال موتورز بربايند، فروش ساليانه اين شرکت معادل کل درآمد ناخالص ملى کره جنوبى بود. حالا بزرگترين خودروساز آمريکا شاهد حداقل 30 درصد افت فروش خود نسبت به سال گذشته است. افتى که کمتر خودروسازى در دنيا آن را در سال جارى ميلادى تجربه کرده است.
اکنون جنرال موتورز و ساير خودروسازان آمريکايى به دستان سناتورهاى کشورشان چشم دوخته اند، تا تصويب کمک 25 ميليون دلارى توسط آنان خون تازه اى را به پيکره صنعت خودروى آمريکا پمپاژ کند. اميد اين خودروسازان آمريکايى به رئيس جمهور جديد کشورشان براى گشودن گره اين کمک نيز چندى پيش به ياس گراييد. باراک اوباما گفت که هرگز چک سفيد امضا به خودروسازان نمى دهد و هر کمکى منوط به تغيير سياست‌هاى اين خودروسازان و ارائه تضمين در قابل انجام آنها خواهد بود.
حتى اگر اين کمک نهايتا در اختيار خودروسازان آمريکايى قرار گيرد، بعيد به نظر مى رسد ضربه اى که پس از بحران اقتصادى به هيمنه و شکوه آنان وارد آمد، با هيچ کمکى قابل جبران و بازگشت پذير باشد. از اين رو است که شايد بتوان گفت، آغاز بحران اقتصادى در آمريکا در واقع پايان دوران طلايى خودروسازان آمريکايى بود.
اين پايان علل مختلفى دارد. ريک واگونر، مدير عامل شرکت خودروسازى جنرال موتورز زمانى گفته بود که اين شرکت بزرگترين قربانى بحران اقتصادى آمريکا است. اما ناظران معتقدند که نابسامانى اخير اقتصادى در امتداد سلسله اى از حوادث به وقوع پيوست که در گذشته پايه‌هاى صنعت خودروى آمريکا را آسيب پذير کرده بود.
يکى از اين علل عدم توجه کافى به بازارهاى داخلى است. زمانى که خودروسازانى نظير تويوتا تلاش جديدى را براى نفوذ به بازارهاى خودرو در آمريکا آغاز کرده بود.
خودروسازان آمريکايى برنامه جديدى براى حضور گسترده تر در خارج از مرزهاى کشورشان طرح ريزى مى کردند. بازارهاى خارجى براى جنرال موتورز جذابيت زيادى يافت به همين دليل عزمى جدى براى توسعه بازارهاى داخلى در اين شرکت وجود نداشت. مديران جنرال موتورز به اين نتيجه رسيده بود که رشد آينده اين شرکت در گرو دستيابى گسترده تر به بازارهاى در حال رشد خارجى از جمله چين، هند، برزيل و روسيه است. به همين دليل سرمايه گذارى هاى زيادى در اين بازارها پايه ريزى شد.
اولين نشانه هاى افول فروش محصولات جنرال موتورز در بازارهاى داخلى سال 2007 به موازات افزايش ميزان فروش اين خودروسازان در بازاهاى فرامرزى خود را نشان داد. جنرال موتورز در سه ماهه آخر سال 2007 شاهد 1/6 درصد کاهش فروش در آمريکاى شمالى بود. کاهشى که از زمان آغاز دوران امپراتورى اين خودروساز در آمريکا کم سابقه بود.
اما در حالی که هنوز دولتمردان آمریکایی با مسائلی از جمله نحوه کمک به خودروسازان کشورشان در قبال ارائه تضمین هایی از سوی آنان برای تغییر برنامه های آتی شان دست به گریبان هستند، به نظر می رسد که دولت های اروپایی عزم خود را برای نجات صنایع خودرو در کشورهایشان که بخش عمده بار اشتغال را بر دوش می کشند، جزم کرده اند و درس های خود را از سرنوشت جنرال موتورز گرفته اند.
نیکلاس سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه گفته است که در آینده ای نزدیک برنامه گسترده ای را برای حمایت از خودروسازان کشورش به اجرا در خواهد آورد. خوزه لوئیس زاپاترو، نخست وزیر اسپانیا نیز پا را از این فراتر گذاشته و اعلام کرده است که به زودی برای نجات صنعت خودروی از توفان مالی بسته ای حمایتی را ارائه خواهد داد.
5 کشور آسیایی نیز برای مقابله با این بحران دست به کار شده و اقداماتی را در دستور کار قرار داده اند. تصویب طرح 576 میلیارد دلاری در چین، کاهش نرخ وام های کوتاه مدت در هند، تعلیق سهام توسط سهامداران عمده در ژاپن، تزریق 30 میلیارد دلار نقدینگی به بانک های در کره جنوبی و کمک 120 میلیارد درهمی در امارات از جمله این اقدامات به شمار می آیند.
شرح حال خودروسازان آمريکايى به ويژه جنرال موتورز اکنون پيش روى ساير خودروسازان جهانى قرار گرفته است. جنرال موتورز زمانى خود را با بحران اقتصادى مواجه ديد که ديگر زمان براى جبران برخى از اشتباهات گذشته تنگ شده بود. اين در حالى است که خودروسازان ايرانى از هم اکنون مى توانند چاره اى براى اشتباهات مشابه خود بينديشند و پيش از اين که بحران اقتصادى چهره کريه خود را به آنان نشان دهد، در مقابل آن آماده باشند.
اما هنوز اقدامی عاجل برای حمایت از صنعت خودرو در ایران پیشنهاد نشده است. هر چند که برخی معتقدند بجران جهانی پشت درهای ایران متوقف شده است. اما اگر پاى خودروسازان ايرانى به بازارهاى خارجى باز شود ( که شده است ) و با توجه به نقش مادری صنعت خودرو در ایران، هیچ گریزی از اقدامی دوراندیشانه براى جلوگيرى از تاثيرات منفى بحران مالى جهان بر صنعت خودروى کشور نيست.
خلايى که احتمالا از کاهش فروش و يا ورشکستگى احتمالى برخى از خودروسازان خارجى در بازارهاى جهانى به وجود خواهد آورد، فرصتى جديد براى صنعت خودروى ايران که کمتر به نظام مالى جهانى وابسته بوده است، محسوب مى شود. خودروسازان ايرانى ناگزير از ورود به بازارهاى خارجى هستند، اما بى شک با توجه به سايه سنگين بحران اقتصادى بر سر بسيارى از اين بازارها، چنين اقدامى بايد معقولانه و حساب شده باشد.
نظر شما :