حمله آمریکا به سوریه دلایل و پیامدها
آیا سوریه پاسخ این حمله را خواهد داد؟
فرود چهار بالگرد نظامی آمریکایی در عمق هشت کیلومتری خاک سوریه و کشته شدن 9 شهروند سوریه‌ای و زخمی شدن 14 تن دیگر، حادثه‌ای بی‌نظیر در طول دوران اشغال عراق توسط آمریکایی‌ها بود که از خاک عراق صورت گرفت.
فرود چهار بالگرد نظامی آمریکایی در عمق هشت کیلومتری خاک سوریه و کشته شدن 9 شهروند سوریه‌ای و زخمی شدن 14 تن دیگر، حادثه‌ای بی‌نظیر در طول دوران اشغال عراق توسط آمریکایی‌ها بود که از خاک عراق صورت گرفت. در مورد دلایل این حمله از طرف آمریکایی‌ها گفته شده است که برای حمله به یک گروه از مظنونان همکاری با القاعده در عراق صورت گرفته است؛ اما شواهد و مدارک دال بر این است که این حمله دنبال اهدافی فراتر از این بوده و به نظر می‌رسد دلایل این امر را باید جای دیگری جستجو کرد. حمله به خاک کشوری دیگر توسط ارتش آمریکا نمی‌تواند بدون موافقت بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در این کشور صورت گرفته باشد و این بدان معنی است که شخص رئیس جمهور آمریکا دستور این اقدام را داده است. این ادعا که این حمله به این مزرعه به بهانه کشتن اعضای القاعده چرا در این موقعیت زمانی که فعالیت القاعده در عراق به کمترین میزان خود رسیده است و عملا سوری‌ها روابط دیپلماتیک خود را با عراق هم پس از 30 سال از سر گرفته‌اند، دروغی بیش نیست و دلیل این حمله را می‌توان ارسال پیامی صریح برای مقامات دمشق دانست که با در پیش گرفتن سیاستی مستقل و همگامی و همراهی با ایران و تشکیل محوری بنام مقاومت در منطقه؛ عملا آمریکایی‌ها را به چالش فراخوانده‌اند.
اما نکته دیگری که در این میان به نظر می‌رسد، انجام این حمله درست قبل یک هفته قبل از برگزاری رسمی انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست که می‌تواند نشان از کمک دولت بوش به نامزد جمهوریخواه این کشور باشد، امری که در آمریکا رواج دارد و جمهوریخواهان استاد این کار هستند. اما فارغ از این مورد، سیاستی که در بالا از آن سخن رانده شد، می‌تواند اهداف چندی را برای آمریکایی‌ها در پی داشته باشد. سوریه و ایران به همراه حزب‌الله لبنان با تشکیل یک اتحاد قوی در منطقه، سیاست‌های آمریکا را در منطقه به شکست کشانده‌اند و متحد اصلی آمریکا، یعنی رژیم اسراییل را هم دچار بحران کرده است. پیروزی سال 2006 حزب‌الله لبنان بر اسراییل در جنگ 33 روزه این رژیم را دچار بحران سیاسی بی‌سابقه‌ای کرد که با استعفای تمام دست‌اندکاران این جنگ، امروز تشکیل دولت در این رژیم را هم با مشکل مواجه کرده است و احزاب سیاسی اسراییل نمی‌توانند دولتی ائتلافی را تشکیل دهند، کما اینکه همین بحران موجب شده است تا رئیس این رژیم بنابه درخواست نخست‌وزیر مکلف دستور انتخابات زودهنگام را هم صادر کند. بنابراین حمله روز گذشته را می‌توان پیامی برای دمشق فرض کرد که باید راه مذاکره با اسراییل را که در شرایط بسیار سختی به سر می‌برد باز کند و با عدم حمایت از حزب‌الله و جنبش‌های فلسطینی اجازه نفس کشیدن به این رژیم را بدهد. در مورد شرایط سخت این رژیم تنها باید به این نکته اشاره کرد که انها حاضر شده‌اند طرح صلح عربی را هم پذیرفته و در این مورد با اعراب به مذاکره بپردازند.
در بعد دیگر ماجرا آمریکایی‌ها سوریه را متهم می‌کنند که مرزهای خود را بر روی اعضای القاعده باز گذاشته و این کشور به خوبی از مرزهای خود مواظبت نمی‌کند و همین امر در داخل عراق برای نظامیان آمریکایی دردسر جدی ایجاد کرده است. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که سوری‌ها تمهیدات شدیدی را در مرز خود با عراق اندیشیده و از ترس حمله احتمالی آمریکا همواره در آماده‌باش مرزی به سر می‌برند، اما ورود بالگردهای نظامی ارتش آمریکایی و حمله آنها به غیرنظامیان سوری، مشخص کرد که سوریه از کنترل کامل مرزهای خود ناتوان است و یا اینکه سیستم‌های اخلالگر ارتش آمریکا توانسته رادارهای سوریه را کور کرده و سپس اقدام به حمله نموده باشند. در مورد این موضوع باید اشاره کرد که آن روزهایی که القاعده در عراق به شدت فعال بود و روزانه ده‌ها حمله بزرگ و کوچک را علیه منافع آمریکا در عراق انجام می‌داد، چرا آمریکایی‌ها اقدام به حمله به سوریه نکرده بودند؟ سوالی که پاسخ آن را تنها استراتژیست‌های آمریکایی بهتر می‌دانند، اما بر اساس برآورد موجود، دلیل این امر بیشتر به گرفتاری بیش از اندازه آمریکا در عراق بازمی‌گشت که اجازه ماجراجویی بیشتر را به آنها نمى‌داد.
از جانب دیگر، طی هفته‌های اخیر تنش بسیاری در منطقه بر سر توافقنامه امنیتی آمریکا و عراق در گرفته است و سوریه به همراه ایران از مخالفان جدی و سرسخت این توفقنامه هستند. آمریکایی‌ها بر اساس این توافقنامه اجازه خواهند داشت تا در مناطق مختلف عراق، به خصوص مناطق مرزی، پایگاه‌های نظامی ایجاد کرده و به کنترل تحرکات همسایگان عراق بپردازند. سوری‌ها و ایران این امر را مخالف منافع خود یافته و با آن مخالفت می‌کنند. برخی بر این باورند که حمله روز دوشنبه بالگردهای آمریکایی به خاک سوریه پیامی بوده به سران این کشور که دست از مخالفت با این توافقنامه برداشته و مخالفان داخلی عراق را در این مورد تحریک و تهییج نکنند، البته همین عده می‌گویند که چون آمریکا از واکنش احتمالی ایران در برابر هرگونه تجاوز به خاک خود می‌ترسد، متحد این کشور را هدف قرار داده تا با یک تیر دو نشان بزند و به این ترتیب پیامی هم به تهران ارسال کند. به هر حال به گفته وزیر امورخارجه سوریه حمله آمریکایی‌ها به خاک این کشور نخستین نشانه‌های توافقنامه امنیتی واشنگتن – بغداد است.
البته به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها در برخی دیگر حوادث تروریستی در سوریه هم دست داشته‌اند، انفجار بمب در بزرگراه منتهی با فرودگاه دمشق در 27 سپتامبر گذشته، به باور بسیاری از کارشناسان امنیتی، طراحی آمریکایی‌ها بوده است. نوع بمب و نحوه انفجار آن که به گفته مقامات سوری از یکی از کشورهای همسایه وارد شده و کار یک گروه تکفیری بود، مانند انفجارهای انتحاری صورت گرفته در عراق بوده است. در اوایل ماه اوت نیز سرهنگ محمد سلیمان مشاور امنیتی و از نزدیکان بشار اسد در ساحل شهر بندری طرطوس ترور شد و در آن زمان کارشناسان نوع ترور را از شگردهای سازمان جاسوسی آمریکا دانستند.
حال سوالی که باقی می‌ماند این است که آیا سوریه به این حمله پاسخ خواهد داد؟ جواب منفی است. سوری‌ها در سبتامبر 2007 نیز شاهد حمله جنگنده‌های اسراییلی به تاسیسات خود در منطقه دیرالزور در منتهی‌الیه شمال‌شرق مرزهای خود بودند و هیچ واکنشی نسبت به این حمله نشان ندادند، هر چند در آن زمان گفتند که به این حمله پاسخ خواهند داد. البته سوری‌ها برگه‌های فراوانی خواهند داشت تا آمریکایى‌ها را از کرده خود پشیمان کنند که شاید نخستین آن نزدیکی بیش از حد به روسیه و دادن امتیازهای فراوان به این کشور برای ایجاد پایگاه‌های نظامی باشد، در بعد دیگر آنها می‌توانند مرزهای خود را برای ورود و خروج اعضای ادعایی آمریکا در مورد القاعده به خاک عراق باز بگذارند و یک بار دیگر این کشور را در ناآرامی ببرند، کما اینکه این حمله پیوندهای سوریه با ایران را هم مستحکم‌تر خواهد کرد و سوریه که از اعراب ناامید شده است، به ایران پناه خواهد آورد، در آخر نیز سوریه به حزب‌الله لبنان و گروه‌های مقاومت فلسطینی آزادی عمل بیشتری در خاک خود خواهد داد و اینها عواملی هستند که واشنگتن به شدت از آن هراس دارد.
نظر شما :