تلاش برای رابطه ای که پشتوانه سیاسی ندارد
برای بازگشایی درهای بسته مانده روابط تهران و واشنگتن، طی سی سال گذشته، راه حل های مختلفی از سوی گروه ها و افراد مختلف، ارائه و انتخاب شد اما تاکنون در سطح رسمی اتفاقی ثمر بخش در این زمینه رخ نداده است، ویژگی مشترک تمامی این تلاش های بی ثمر مانده، فقدان اراده سیاسی لازم از سوی تصمیم گیران دو طرف برای برقراری مجدد رابطه بود و این داستان همچنان ادامه دارد.
برای بازگشایی درهای بسته مانده روابط تهران و واشنگتن، طی سی سال گذشته، راه حل های مختلفی از سوی گروه ها و افراد مختلف، ارائه و انتخاب شد اما تاکنون در سطح رسمی اتفاقی ثمر بخش در این زمینه رخ نداده است، ویژگی مشترک تمامی این تلاش های بی ثمر مانده، فقدان اراده سیاسی لازم از سوی تصمیم گیران دو طرف برای برقراری مجدد رابطه بود و این داستان همچنان ادامه دارد.
با وجود آنکه طی ماه های اخیر موضوع بازگشایی دفتر حافظ منافع امریکا در تهران، مورد نقد و ارزیابی مقامات دو کشور قرا گرفته و هیچ یک بطور رسمی اظهار نظری مبنی بر پذیرش صریح یا ضمنی این پیشنهاد نداشتند، اکنون مسئله ای دیگر در صدر تحلیل ها قرار گرفته و آن، تأیید اعطای مجوز گشایش دفتر "شوراى آمريکایيان و ايرانيان" در تهران، از سوی وزارت امور خارجه ایالات متحده امریکاست.
"شورای آمريکاييان و ایرانیان" که برای بهبود روابط ميان تهران و واشينگتن تلاش می کند، اعلام کرده است که از دولت امريکا برای تاسيس دفتر در ايران اجازه رسمی گرفته است.
بر اساس بيانيه اين شورا، مجوز تاسیس، از سوی دفتر کنترل دارايی های خارجی صادر شده و نخستين مجوزی است که در سال های اخير برای يک تشکل غير دولتی در امريکا برای حضور در ايران صادر می شود.
با کنار هم گذاشتن قطعات پراکنده پازل روابط ایران و امریکا به خوبی می توان دریافت که دور تازه ای از تلاش ها برای آغاز این روابط، شکل گرفته است، از یک سو ایران و امریکا سه دور مذاکره در مورد عراق را به انجام رساندند و اکنون مقامات عراقی بدنبال فراهم سازی دور چهارم مذاکرات هستند، در این خصوص اکثر قریب به اتفاق کارشناسان و تحلیل گران بر این باروند که در پشت پرده این مذاکرات، تلاش برای بهبود روابط و آغاز ارتباط، در حال انجام است.
از سوی دیگر، ضمن طرح پیشنهاد تاسیس دفتر حفاظت از منافع امریکا در تهران، برخی مقامات دو کشور به بیان دیدگاه ها و بررسی زوایای مثبت و منفی آن پرداختند اما هیچ کدام برای برداشتن قدم اول، تمایلی ابراز نکرده اند.
علاوه بر این، محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، در حاشیه حضورش در نیویورک و سخنرانی در اجلاس سالیانه سازمان ملل متحد، در مصاحبه با هیات تحریریه "روزنامه لس آنجلس تایمز"، از دوستی ایران و امریکا سخن گفت و در دیگر مصاحبه هایش نیز نسبت به روابطی حسنه میان تهران و واشنگتن، ابراز تمایل کرد و همچنین گفت که ایران با امریکا قطع رابطه نکرده که بخواهد شروع کننده رابطه باشد.
قطعه دیگر این پازل هم به تازگی با انتشار خبر صدور مجوز تاسیس دفتر " شورای ایرانیان و امریکاییان" در تهران، ایجاد شده است، اما هیچ یک از این قطعات بدون اراده سیاسی یکی از طرفین و یا هر دو طرف که متضمن اجرایی شدن راهکارهاست؛ در کنار هم قرار نگرفته و طرح کلی روابط تهران و واشنگتن را ارائه نمی دهد.
حال که سی سال از قطع رابطه سیاسی ایران و امریکا می گذرد، دیگر به خوبی در مقاطع مختلف و حساس به تصمیم گیران هر دو کشور ثابت شده است که باید برای خاتمه بلاتکیلفی روابط تهران و واشنگتن، اقدام کرد چراکه زمزمه های مقطعی و بحث در مورد مفید بودن یا نبودن ارتباط دو کشور، راه به جایی نخواهد برد.
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران در خصوص اعطای مجوز برای تاسيس دفتر شورای ايرانيان و امريکاييان در تهران، این اقدام را به عنوان يک اراده سياسی خاص از سوی دولت امريکا ارزيابی نکرد.
وی ضمن اظهار بی اطلاعی از تاسيس دفتری به نام شورای ايرانيان – آمريکاييان، گفت:" افراد ايرانی چه مقيم ايران و چه خارج از کشور ممکن است که برای برخی فعاليتهای اصطلاحا مدنی و غيردولتی، مجوزهای مربوطه را از ارگان هايی بگيرند که فعاليت های سازمانهای مردم نهاد را مديريت می کنند".
در عین حال متکی در خصوص آینده روابط ایران و امریکا بعد ازانتخابات ریاست جمهوری سال 2008 این کشور نیز اظهار داشت: " آنچه مسلم است امریکا نمی‌تواند به سیاست خارجیزورگویانه خود ادامه دهد و رئیس جمهور امریکا از هر حزبی که باشد ناگزیر از تغییررفتار خود در قبال جامعه جهانی است و طبیعی است که با توجه به بی نتیجه بودنسیاست‌های امریکا در سی سال گذشته، باید در سیاست های واشنگتن در قبال ایران نیز تغییراتی حاصل شود".
بنابراین طرف ایرانی تعیین تکلیف آینده روابط تهران و واشنگتن را به طرف امریکایی موکول کرده است.
در مقابل، شان مک کورمک، سخنگوی وزارت خارجه امریکا، درمورد راهکار جدید بهبود روابط تهران و واشنگتن یعنی صدور مجوز تاسیس شورای ایرانیان و امریکاییان در تهران و موضع ایالات متحده امریکا در این خصوص، این اقدام را به معنای تغییر سیاست امریکا در قبال ایران ندانست. وی در عین حال اظهار کرد که امریکا از تلاش هایی که برای افزایش ارتباط میان مردم ایران و ایالات متحده انجام و منجر به گسترش فهم دو جانبه بین آنها می شود، استقبال می کند.
طرف امریکایی نیز به مانند قبل، خود را نسبت به آغاز روابط، بی میل و سیاست هایش در مقابل ایران را تا زمان رفع بسترهای تنش آفرین میان دو کشور، غیر قابل تغییر دانست و به این ترتیب هیچ یک از طرفین، اراده سیاسی را برای کاهش تیرگی ها، به یاری روابط خود نیاورده اند.
بر همین اساس است که مردم دو کشور نسبت به بی تاثیری راهکارهایی که مطرح می شود، دیگر بدبین شده و آنها را فاقد کارایی می دانند، اما بی شک ارائه هر طرح و پیشنهادی، راهی است برای توجه بیشتر مقامات دو کشور به آینده روابط .
نظر شما :