آنچه سبب شد دور چهارم گفت‌وگوها عقب بیفتد
توقف مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا؛ فروپاشی یا تعدیل؟
نویسنده: یوناح جِرِمی باب YONAH JEREMY BOB
دیپلماسی ایرانی: مذاکرات غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا پس از سه هفته پیشرفت ناگهان متوقف شد.
در پایان هفتهٔ گذشته، برای نخستین بار پس از سه هفتهٔ متوالی مذاکرات، روند پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا متوقف شد. واسطه‌های عمانی این توقف را به «مشکلات فنی کوچک» نسبت دادند. ایران اعلام کرد که دور جدید مذاکرات به‌زودی اعلام خواهد شد و واشینگتن بدون توضیح، وانمود کرد که هیچ برنامه‌ای لغو یا به تعویق نیفتاده است. ایالات متحده گفت که برگزاری نشست در روز شنبه هفته گذشته أساسا به واشینگتن اطلاع داده نشده بود.
با این وجود بسیاری از منابع خبری یکی از دلایل اصلی به تعویق افتادن دور چهارم گفت وگوهای غیرمستقیم ایران و امریکا را به تحولات رخ داده در درون دولت امریکا نسبت دادند. گفته می شود یکی از دلایل احتمالی این توقف، برکناری مایک والتز از سمت مشاور امنیت ملی امریکا بوده است. دلایل این برکناری مشخص نیست، اما گمانه‌زنی‌ها، اشتباه در افزودن یک خبرنگار به گروه چت محرمانه در شبکه اجتماعی سیگنال و همکاری احتمالی با مقامات اسرائیلی در برنامه‌ریزی برای حمله به برنامه هسته‌ای ایران حدس زده می شود. گفته شده است که مایک والتز بدون اطلاع دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل برای حمله نظامی به ایران توافقاتی داشته است. منابع آگاه می گویند که والتز فردی جنگ طلب است که بر توقف مذاکرات امریکا با ایران تاکید دارد و به حمله نظامی به ایران پافشاری می کند.
با این حال اکنون مارکو روبیو، وزیر امور خارجه امریکا و یکی از منتقدان سرسخت ایران، با حفظ سمت به‌عنوان جانشین والتز منصوب شده است. این انتصاب ممکن است نشان‌دهندهٔ تغییر رویکرد دولت ترامپ به سمت موضعی سخت‌گیرانه‌تر نسبت به ایران باشد، اما در عین حال همچنان می توان گفت که استفاده از ابزار فشار نظامی فعلا از صحنه دور مانده است.
از سوی دیگر ترامپ با فشار داخلی و انتقادات گسترده از سوی همراهان هم‌حزبی خود در حزب جمهوری‌خواه مواجه است. منتقادان داخلی ترامپ می گویند که او بیش از حد در قبال ایران نرمش نشان داده و در این رابطه او را متهم می کنند. برای همین این احتمال وجود دارد که این انتقادات سبب شود او به اتخاذ مواضع سخت‌گیرانه‌تر علیه ایران واداشته شود، از جمله تغییر در لحن او که هدف از گفت‌وگوها با ایران را از جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای به «برچیدن» برنامهٔ هسته‌ای این کشور اعلام کرده است.
در این میان گفته می شود که دیدارهای مقامات اسرائیلی از امریکا و دیدارشان با مقامات ارشد دولت ترامپ بر تغییر مواضع واشینگتن و دولت ترامپ تاثیر داشته است. مقامات بلندپایهٔ اسرائیلی، از جمله دیوید بارنیا، رئیس موساد و یووال استاینیتز وزیر امور راهبردی، با مقامات آمریکایی دیدار کرده‌اند تا آن‌ها را به اتخاذ مواضع سخت‌گیرانه‌تر در مذاکرات ترغیب کنند. این دیدارها ممکن است در تغییر رویکرد دولت ترامپ مؤثر بوده باشد.
با وجود توقف فعلی، انتظار می‌رود دور چهارم مذاکرات در آیندهٔ نزدیک برگزار شود. این توقف ممکن است به‌عنوان یک تعدیل تاکتیکی برای تقویت موضع مذاکره‌کنندگان آمریکا در نظر گرفته شود. استیو ویتکاف خبر داده است که اگر اتفاق خاصی نیفتد دور چهارم گفت وگوهای ایران و امریکا أواخر همین هفته برگزار می شود. شاید این بار مواضع امریکا در مذاکرات نسبت به دور قبل تغییر کرده باشد.
منبع: ژروزالیم پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱
نظر شما :