درباره دیدار السودانی با احمد الشرع در قطر

نویسنده: دکتر هیثم الخزعلی، دکترای اقتصاد و پژوهشگر و متخصص أمور سیاسی، اقتصادی و جئوپلتیکی

دیپلماسی ایرانی: رسانه‌ها گزارش داده‌اند که محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، از طریق امیر تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر با احمد الشرع، رئیس دولت سوریه در دوحه دیدار کرده است. خبر انتشار این ملاقات در رسانه‌ها غوغایی به پا کرده است. اینجا بود که به یاد جمله‌ی کیسینجر افتادم: «دولت‌ها هیچ احساسی ندارند.» دولت‌ها بر اساس منافع خود عمل می‌کنند، نه احساسات. بله، «احمد الشرع» خون عراقی‌ها را ریخت، همان‌طور که پیش از او بشار اسد این کار را کرد و بسیاری از کشورهای منطقه نیز چنین کردند. اما دولت‌های عراق روابط خود را با اسد از سر گرفتند و حتی از او حمایت کردند، و عراقی‌ها از حکومت او به خاطر منافع والاتری (مرتبط با امنیت ملی عراق و تهدید مشترک) دفاع کردند.

منافع سوریه در عراق چیست و عراق از سوریه چه می‌خواهد؟ 

سوریه، پس از سقوط اسد، تنها ۲۰۰ میلیون دلار و دارایی‌های طلا به ارزش 2.5 میلیارد دلار در خزانه خود داشت. بعد از سقوط بشار اسد، صادرات نفت ایران و عراق به سوریه قطع شد و صادرات گندم روسیه هم متوقف شد.

با ادامه تحریم‌های اقتصادی، هیچ کشوری نمی‌تواند در بازسازی سوریه سرمایه‌گذاری کند. وضعیت سوریه به گونه‌ای است که هیچ یک از همسایگان سوریه، به استثنای عراق، نمی‌توانند از نظر اقتصادی از آن حمایت کنند. ترکیه از بحران اقتصادی داخلی رنج می‌برد، اردن به کمک‌های خارجی وابسته است و لبنان از بحران مالی خفه‌کننده‌ای رنج می‌برد. برای همین برای سوریه چیزی جز تنها آغوش واقعی عرب (عراق) باقی نمانده است. عراقی که از مردم فلسطین، مردم لبنان و پیش از آنها از مردم سوریه حمایت کرد. عراق می‌تواند تجارت با سوریه را از سر بگیرد. عراق می‌تواند گردشگری مذهبی در سوریه را رونق ببخشد و به زودی هم می‌تواند خط لوله نفت بانیاس را از طریق بنادر سوریه عملیاتی کند.

عراق از سوریه چه می‌خواهد؟

۱- عراق نگران گسترش نفوذ صهیونیست‌ها در خاک سوریه و تلاش آنها برای تکمیل پروژه «راه داوود» برای کشاندن رژیم صهیونیستی به مرزهای عراق در التنف است.

۲- مبارزه با داعش در خاک سوریه که در حال گسترش به نزدیکی مرز عراق است و احتمال اینکه این سازمان تروریستی توسط صهیونیست‌ها برای بی‌ثبات کردن امنیت عراق مورد استفاده قرار گیرد.

۳- حفاظت از حرم‌های مقدس و زمینه‌سازی برای تبادل دیدارها و رونق گردشگری مذهبی بین دو کشور.

۴- حمایت از اقلیت‌ها، از جمله شیعیان، علویان، دروزی‌ها، مسیحیان و دیگران، و جلوگیری از تلاش رژیم صهیونیستی برای حمایت از این اقلیت‌ها به منظور تجزیه سوریه و الحاق برخی از سرزمین‌های آن به حاکمیت خود.

۵- آغاز یک روند سیاسی که حقوق همه اجزا و وحدت سرزمینی سوریه را حفظ و پروژه تجزیه سوریه را خنثی کند.

آقای محمد شیاع السودانی همه این مسائل را با احمد الشرع، رئیس دولت سوریه، مطرح کرد و او تأکید کرد که عراق منتظر گام‌های عملی از سوی دولت سوریه در این راستاست. وقتی این گام‌ها مسیر خود را آغاز کنند، روابط عراق و سوریه به موازات این مسیرها بهبود خواهد یافت.

من معتقدم که این با رویکرد آقای السودانی (دیپلماسی سازنده) سازگار است و منافع ملت‌های سوریه و عراق را محقق می‌کند.

ما، گذشته از همه اینها، دو کشور برادر هستیم و خواهان یک سوریه متحد و قوی هستیم که به تمام امت عربی و اسلامی در مقابله با تجاوز صهیونیستی بپیوندد. و فرمان، چه پیش از آن و چه پس از آن، از آنِ خداست.