بقایی: ما ارزش بسیاری برای روابطمان با ترکیه قائل هستیم

دیپلماسی ایرانی: اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران شرکت کرد و به پرسش‌های آنان پاسخ داد.

وی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره اختلافاتی که اخیرا میان ایران و ترکیه به وجود آمده است و اظهاراتی که طرف ترکیه علیه ایران بیان داشته و پاسخی که ایران به آن داشته، و اینکه آیا قرار است روابط ایران و ترکیه رو به منفی بگراید، گفت: «قطعا چنین چیزی مورد نظر جمهوری اسلامی ایران نیست. ما ارزش بسیاری برای روابطمان با ترکیه قائل هستیم. روابط ما با کشور همسایه، مسلمان و برادر، ترکیه، همواره برای ما مهم بوده است. میان ما و ترکیه در موضوعات مختلف اختلاف نظرهایی وجود داشته اما همیشه هنر هر دو طرف این بوده که با رویکردی خردمندانه و با رفتاری بسیار منطقی توانسته اند اختلاف نظرها و اختلاف دیدگاه ها را مدیریت کنند بدون اینکه خدشه ای به روابط دو کشور وارد شود. ما همچنان به این رفتار پایبندیم و می خواهیم همین شیوه ادامه یابد. اما در عین حال صحبت هایی که از طرف ترک شنیدیم صحبت های غیرسازنده ای بود و نیازمند این بود تا مواضع جمهوری اسلامی ایران خیلی قاطع نظرات و مواضع خود را بیان کند. ما از دولت ترکیه انتظار داریم که آنچه در منطقه طی سه چهار ماه اخیر اتفاق افتاده است را به شکل نمایان تر و روشنتری بیند و ارزیابی کند. ما در پی تحولات اخیر رفتارهای رژیم صهیونیستی را در منطقه، به‌طور مشخص در سوریه، بی‌پرواتر و نمایان‌تر می بینیم. شاید بهتر باشد دوستان ترکیه ما نسبت به سیاست هایی که از جانب آنها عارض شده است بیشتر بیندیشند و عواقب آن را درک کنند. ما باید بتوانیم منطقه ای امن و به دور از تفرقه و اختلاف ایجاد بکنیم که به خیر و صلاح منطقه باشد. بر این باور هستیم که ترکیه نیز بر اساس حسن همجواری بر ارتقای روابط دو جانبه اهتمام دارد و امیدواریم که این مسیر را بتوانیم ادامه دهیم و اگر اختلاف نظری هم هست از طریق گفت وگو حل کنیم.»

وی در پاسخ به پرسشی درباره تنش در مذاکرات رئیس جمهوری اوکراین در دیدار با رئیس جمهوری امریکا در نشست مشترکشان در برابر خبرنگاران در کاخ سفید نیز گفت: «اظهارات و رفتارهای مقامات امریکایی با رئیس جمهوری اوکراین را دیدیم. این اتفاق یک درس مهم برای کشورهای منطقه ما داشت. آنچه مهم است این است که امنیت امرزی درون زاست و در این زمینه نمی توان به هیچ طرف ثالثی نگاه امید و اتکایی داشت. این سیاستی است که همیشه جمهوری اسلامی ایران به آن توجه داشته و معتقد بوده است که امنیت کالایی نیست که بتوان آن را از خارج وارد کرد. این اتفاق همچنین زنگ هشداری برای روابط بین‌الملل بود مبنی بر اینکه آیا سیاست بین‌الملل قرار است به قرن نوزدهم بازگردد؟! زمانی که فقط ارعاب و فشار اصل روابط میان کشورها بود؟! آنچه اکنون از روابط بین‌الملل یاد می کنیم حاصل تجربیات سخت مثل جنگ‌های جهانی اول و دوم و تبعات سخت آن بوده است.»

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره موضوع بلوکه شدن پول های کشورمان در کشورهای دیگر که روز گذشته رئیس جمهوری نیز به آن اشاره کرد و گفت کشورهای عراق، قطر و ترکیه پول‌های مطالباتی ما را نمی‌دهند، گفت: «به صورت کلی موضوع ایجاد محدودیت بر منابع ارزی جمهوری اسلامی ایران یکی از تبعات تحریم های ظالمانه امریکاست که از سال ها قبل وجود داشته و وزارت امور خارجه با همکاری وزارت دارایی همواره تلاش کرده است تا این مشکل را با کشورهای ذی‌ربط حل کند. البته کشورها با همدیگر متفاوت هستند و وضعیت به یک شکل نیست. وزارت دارایی و بانک مرکزی بهتر در این زمینه می توانند اظهار نظر کنند. اما پیگیری آزادسازی پول های بلوکه شده ما در کشورهای دیگر همواره موضوعی بوده که وزارت امور خارجه دنبال کرده و در دیدارهای دوجانبه با کشورها درباره آن گفت وگو و باجدیت پیگیری کرده است.»

بقایی درباره اظهاراتی که از سوی مقامات ارشد لبنانی در دیدار با مقامات ایرانی بیان شده و از آنها اختلاف نظر با تهران استنباط شده است نیز گفت: «رابطه ما با لبنان بر قواعد شناخته شده بین المللی مبتنی است و همواره روابط بسیار خوب و نزدیکی با دولت لبنان داشته ایم. در عین حال ما روابط بسیار نزدیکی با مقاومت لبنان داشته‌ایم و همیشه اعتقاد داشته ایم که مقاومت لبنان بخش لاینفک و کمک کننده و قوام بخش به قدرت و تمامیت لبنان بوده است. روابط ما با لبنان بسیار خوب بوده و اگر چیزی شنیده می شود که بیانگر اختلاف نظر باشد، دو طرف همواره سعی کرده اند با یکدیگر گفت وگو کنند و اختلاف نظرها را حل کنند. دیدارهایی که با مقامات ارشد لبنان از سوی مقامات کشورمان در سفر به بیروت برای شرکت در  انجام شد نیز بسیار خوب بود. مهم این است که اگر اختلاف نظری هست بر اساس روابط منطقی و گفت وگو حل و فصل شوند و روابط دو کشور همچنان رو به ارتقا باشد.»

وی درباره اظهارات مدیرکل آژانس که گفته است ایران تنها چند روز با سخت بمب اتم فاصله دارد، گفت: «انتظار ما از مدیرکل آژانس انرژی اتمی این است که مطابق با حدود اختیارات خود طبق اساسنامه آژانس عمل کند. گمانه‌زنی و بیان اظهارات سیاسی به نفع هیچ کس نیست و فقط فضا را تنش آمیز می کند. صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران بارها ثابت شده و مشخص شده طبق پادمان و طبق کنوانسیون منع اشاعه هسته ای در حال انجام است. آژانس امکانات خود برای نظارت کافی بر فعالیت های هسته ای ما را دارد و اظهارات و تحرکاتی که زده می شود هیچ مبنایی ندارد. در عین حال متوجه هستیم که این اظهارات در چارچوب خواسته کشورهای اروپایی برای ارائه گزارش آژانس در نشست پیش روی شورای حکام است. ما منتظر  میمانیم ببینیم که گزارش آژانس چه خواهد بود تا طبق آن موضع گیری کنیم.»

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تحولات رخ داده در بوسنی و هرزگوین گفت: «موضع ما در رابطه با تحولات بالکان موضع ثابتی است که از مدت ها قبل بیان کردیم. ما همواره ثبات و امنیت در حوزه بالکان را خواستار بوده ایم. تحولاتی که در بوسنی و هرزگوین اتفاق افتاده را نیز بر همین اساس ارزیابی می کنیم و امیدواریم حکمرانان بوسنی و هرزگوین از بلوغ و آگاهی کافی برخوردار باشند و بتوانند اختلافات خود را از طریق گفت وگو حل و فصل کنند تا ثبات موجود در این کشور حفظ شود و انشاء الله بتوانند از این مشکلات به خوبی عبور کنند.»

وی درباره گفت وگوهای ایران و اروپا در جریان سفر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان به ژنو و آیا این گفت وگوها در آینده ادامه خواهند یافت نیز گفت: «چنانچه گفت وگو با حسن نیت انجام شود بیانگر این است که مذاکره کنندگان تمایل دارند که به نتیجه منجر شود. ما با حسن نیت وارد گفت وگو شده ایم و می خواهیم به نتیجه منجر شود. در سفر آقای عراقچی به ژنو فرصتی پیش آمد تا دور دیگری از گفت وگوها انجام شود. طبیعتا این گفت وگوها ادامه همان روند قبلی بود و درباره آخرین تحولات بحث شد و توافق شد که این گفت وگوها استمرار یابد. اینکه دور بعدی چه زمانی خواهد بود با طرف های اروپایی در حال رایزنی هستیم. هر دو طرف، یعنی ما و کشورهای اروپایی، قائل هستند که گفت وگوها هم لازم است و هم این که باید به شکل شفاف مبتنی بر خواسته ها و مواضع دو طرف ادامه پیدا کند.»

اسماعیل بقایی درباره سفر وزیر امور خارجه روسیه به تهران نیز گفت: «سفر آقای لاوروف به تهران در چارچوب مشورت های برنامه ریزی شده ایران و روسیه انجام گرفت. در جریان سفر ایشان موضوعات متنوعی گفت وگو شد. در جمع کنفرانس مطبوعاتی شاهد بودید که او خیلی مفصل مواضع خود را بیان کرد. ما هم مواضع خود را به روشنی بیان کردیم. اینکه موضوع هسته ای ایران، سوریه، غزه، مباحث مربوط به روابط بین‌الملل در دستورکار دو طرف باشد امر خیلی معمول و عادی است. درباره پرونده هسته ای آخرین مباحث را مرور کردیم. روسیه بخش مهمی از برجام و عضو شورای امنیت است. آیا در این رابطه با امریکا در این زمینه گفت وگو شده طبیعتا میان ما و طرف روس گفت وگو شده است. ما با طرف روس همواره در ارتباط بوده ایم و اگر اتفاق تازه ای بیفتد طرف روس حتما ما را در جریان خواهد گذاشت.»

وی درباره سفر مجید تخت روانچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان به امارات متحده عربی نیز گفت: «این سفر در چارچوب نشست چگونگی گسترش روابط دوجانبه انجام شد. گفت وگوهایی که آقای روانچی با مقامات ارشد امارات داشتند گفت وگوهای خوب و مفیدی بود و به نتایج خوبی منجر شد.»

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روابط ایران با قاره آفریقا نیز گفت: «برای ما آفریقا بسیار مهم است. قاره آفریقا مملو از ظرفیت های اقتصادی، فرهنگی و دیپلماتیک است. اگر به خاطر داشته باشید در دولت سیزدهم مرحوم شهید رئیسی سفر مهمی به آفریقا داشتند که نقطه عطفی در روابط ایران با کشورهای آفریقایی بود. ما این روند را با جدیت دنبال خواهیم کرد. اخیرا نشستی در تهران برگزار شد و درباره تواتمندی های قاره آفریقا تبادل نظر شد. معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه نگاهی ویژه به آفریقا دارد. در سطح سیاسی نیز ما روابط بسیار خوبی تقریبا با همه کشورهای آفریقایی داریم و امیدواریم بتوانیم این روابط را گسترش دهیم و با برگزاری نشست های دو و چند جانبه روابط خود را با آنها ارتقا دهیم.»

وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اقدامات رژیم صهیونیستی از دروزی های سوریه در چارچوب تجزیه سوریه نیز گفت: «تمامیت ارضی سوریه برای ما بسیار مهم است و رفتارهای رژیم صهیونیستی کاملا محکوم است و از کشورهای منطقه انتظار داریم چارچوبی را برای محکومیت رفتارهای رژیم صهیونیستی تدارک ببینند و اجازه ندهند که رژیم صهیونیستی مقاصد شوم خود را در منطقه پیش ببرد.»