پیوندهای فرهنگی ایران و چین

نویسنده: لی جیانان، رئیس دفتر شبکه CMG

دیپلماسی ایرانی: با پدیدار شدن ماه در فاصله 21 ژانویه تا 20 فوریه میلادی نخستین روز سال نوی چینی آغاز می شود که بیانگر پایان زمستان و آغاز بهار است. از روزهای قبل از تحویل سال شور و شوقی وصف ناپذیر در کشور اژدهای سرخ برای برپا داشتن این عید باستانی برپاست. اهمیت این عید برای مردم چین مانند اهمیت نوروز برای ایرانیان است. همزمان رادیو و تلویزیون چین CMG خود را برای پربیننده ترین برنامه شب نشینی عید بهاره که به اصطلاح به آن گالا گفته می شود آماده می کند. برنامه ای که بیش از یک میلیارد چینی را پای تلویزیون میخکوب می کند. این برنامه تلویزیون بخش جدایی ناپذیر از جشن های سال نو چینی است و اهمیت آن به قدری است که تمرینات و آماده سازی این برنامه در صدر اخبار چین قرار می گیرد.

به گزارش بخش خاورمیانه رادیو و تلویزیون چین، این برنامه از نخستین پخش آن در سال 1983 به یک سنت سالانه تبدیل شده است و مردم چین در این کشور و در سراسر دنیا را در کنار خانواده هایشان برای جشن سال نو گرد هم می آورد. طبق آمار رادیو و تلویزیون چین CMG در سال گذشته، تعداد کل کاربران پخش زنده برنامه شب‌نشینی عید بهار 679 میلیون نفر بود؛ همچنین تعداد پخش زنده به 1.5میلیارد نفر رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 12.69 درصد افزایش داشت.

 برنامه شب نشینی عید بهاره چین به عنوان پر بیننده ترین برنامه تلویزیونی جهان در گینس ثبت شده و  یک نمایش متنوع است که اغلب شامل اجرای موسیقی، رقص، کمدی و نمایش است. تماشای این نمایش در شب سال نو چینی برای بسیاری از خانواده های چینی، از جمله چینی های خارج از کشور، به یک مراسم تبدیل شده است. هم اکنون در تهیه این برنامه رادیو و تلویزیون چین CMG  از فن آوری های نوین در تهیه این برنامه استفاده می کند و طبق گفته رییس این مجموعه امسال این برنامه به 82 زبان دنیا در تمامی شبکه های و کانال های این گروه رسانه ایی پوشش داده خواهد شد .

مردم چین همانند مردم ایران بهار را آغاز زایش حیات می بینند و فرصتی برای بپایی جشن ها و مراسم های سنتی که قدمت آن ها به چهار هزار سال پیش باز می گردد زمانی که  کشاورزان چینی تعطیلات خود را هم زمان با این جشن آغاز کرده و به اعتقادشان این مراسم نشان دهنده ی آخر زمستان و آغاز بهار بوده است.

در آستانه سال نو چینی، مردم چین همچون ما ایرانی ها منزل خود را تمیز می کنند و کاملا خودشان را برای شروع سال جدید آماده می کنند. آن ها هدیه هایی را برای عزیزان خود آماده کرده و برایشان در پاکت قرمز می گذارند. البته این رنگ قرمز تنها مختص به پاکت های هدیه ی آن ها نمی شود بلکه تمامی شهرهای چین با استفاده از چراغ های فانوسی، وسایل تزئین و آذین بندی و عروسک های اژدها به رنگ قرمز در می آیند.

چینی ها رسم دارند تا در هنگام تحویل سال در کنار هم جمع شوند و غذاهای چینی مخصوص این شب را همچون برنج ژلاتینی، پیراشکی دامپلینگ و ماهی بخارپز که نمادی از ثروت و برکت است در کنار هم میل کنند.

در عید بهاره که هم اکنون میراث ناملموس بشری ثبت شده در یونسکو است مردم چین مانند ایرانیان بسیار به شعرخوانی می پردازند. بر سر در خانه ها فانوس سرخ و یا نوشته ای با واژه «فو» به معنای ثروت آویزان می کنند. مردم عود می سوزانند و شب زنده داری می کنند. هر سال بر اساس نام ۱۲ حیوان، نام گذاری می‌شوند، هر ۱۲ سال دوباره این چرخه تکرار می‌شود.

چینی ها براین باور بودند که شخصیت هر فردی، بسته به این که در چه سالی متولد شده باشد، دارای ویژگی‌های مربوط به حیوانی است که سال به نام او نام گذاری شده است. نامیدن هر سال بر اساس یک حیوان در تقویم چین وارد فرهنگ ایرانی نیز شده است و مردم ایران همواره حیوان هر سال را به تبعیت از تقویم چینی مورد توجه قرار می دهند.

در طول بیش از ۲۰۰۰ سال، دو ملت متمدن ایران و چین  بسیاری از آداب و رسوم فرهنگی یکسان یا مشابه را شکل داده اند، به این سبب اشتراکات فرهنگی قلب مردم دو ملت چین و ایران را به یکدیگر پیوند زده و به توسعه مشترک دو کشور یاری رسانده.

عید بهاره چین در کنار نوروز پارسی تجلی تمدن و فرهنگ با شکوه شرق از دوره باستان تاکنون و مصداق جامعه بشری با سرنوشت مشترک است. این اشتراکات در آینده هم به تحکیم مناسبات، روابط و دوستی این دو ملت خواهد افزود. صلح، عشق، دوستی و برکت از آرزوهای مشترک دو ملت در این دو میراث ناملموس بشری است و آرزوی تحقق آن آرزوی هر دو ملت در کنار هم است.