فشار مجامع جهانی در دوره نتانیاهو تا کجا پیش خواهد رفت؟

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: سازمان ملل درخواست فلسطین برای صدور حکمی قانونی از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری درباره ماهیت حقوقی اشغالگری اسرائیل در سرزمین فلسطین را با اکثریت آرا تصویب کرد.

به گزارش خبرگزاری «معا» فلسطین، مجمع عمومی سازمان ملل بامداد دیروز (شنبه) با اکثریت آرا پیش‌نویس فلسطینی درخواست برای صدور حکمی قانونی از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری درباره ماهیت حقوقی اشغالگری اسرائیل در سرزمین فلسطین از جمله قدس اشغالی را تصویب کرد.

خبرگزاری معا گزارش داد، ۸۷ کشور عضو به این پیش‌نویس رای موافق داده و در مقابل 26 عضو با آن مخالفت کرده و ۵۳ کشور نیز در رای‌گیری شرکت نکردند.

ریاض منصور، نماینده دائم فلسطین در سازمان ملل نیز از هیئت‌هایی که از این پیش‌نویس حمایت کرده و به آن رای موافق دادند، تشکر کرد.

منصور گفت: «سازمان ملل با این رای‌گیری خواستار صدور حکمی از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری درباره نقض حق ملت فلسطین در تعیین سرنوشت و نیز اشغالگری، شهرک‌سازی و الحاق اراضی فلسطینی به اراضی اشغالی است و این رای‌گیری تنها یک روز پس از تشکیل کابینه اسرائیل انجام شد که توسعه شهرک‌سازی‌ها را در راس برنامه‌های خود قرار داده است.»

نماینده دائم فلسطین در سازمان ملل در ادامه نیز تاکید کرد: «ما اطمینان داریم شما اگر به مشروعیت بین‌المللی و قوانین بین‌المللی باور داشته باشید، حکم دادگاه را زمانی که صادر کند، تایید خواهید کرد.»

واکنش ها

تشکیلات خودگردان فلسطین دیروز (شنبه) از اقدام مجمع عمومی سازمان ملل در تصویب پیش‌نویس قانونی فلسطینی جهت درخواست از دیوان بین‌المللی دادگستری برای اعلام حکم خود درباره ماهیت اشغالگری اسرائیل در سرزمین فلسطین استقبال کرد.

نبیل ابو ردینه، سخنگوی تشکیلات خودگردان فلسطین در بیانیه‌ای اظهار کرد: «این رای‌گیری و تصویب نشان‌دهنده حمایت همه جهان از مردم ما و حقوق تاریخی و غیرقابل تصرف آنها است.»

ابو ردینه در ادامه به نقل از محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین از تمامی کشورهایی که از حق فلسطین حمایت کرده و نیز برای صدور چنین حکمی تلاش کردند، تشکر کرد. 

سخنگوی تشکیلات خودگردان فلسطین افزود: «زمان آن رسیده که اسرائیل یک دولت تحت قانون باشد و بابت جنایات مستمرش در حق مردم ما محاکمه شود و جهان باید مسؤولیت خود را در این زمینه بپذیرد و قطعنامه‌های بین‌المللی را اجرا کرده و از سیاست یک بام و دو هوا دست بردارد.»

وزارت خارجه فلسطین نیز در بیانیه‌ای از اتفاق نظر بین‌المللی و رای موافق کشورهای عضو سازمان ملل درباره حکم اقدامات اسرائیل در نقض حقوق بشر فلسطینی‌ها در اراضی اشغالی از جمله قدس شرقی استقبال کرد.

این وزارتخانه در ادامه نیز بر اهمیت این قطعنامه که شامل درخواست فلسطین از دیوان بین‌المللی دادگستری برای صدور حکم و رای خود درباره ماهیت این اشغالگری استعماری، غیرقانونی و بلند مدت است و نیز لزوم تعیین مسؤولیت‌ها و وظایف جامعه جهانی، طرف سوم و سازمان ملل در توقف این اشغالگری و جرائمش تاکید کرد.

سلسله قطعنامه ها

پیش از اقدام سازمان ملل برای تصویب درخواست فلسطین به منظور صدور حکمی قانونی از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری درباره ماهیت حقوقی اشغالگری اسرائیل در سرزمین فلسطین، کمیته چهارم مجمع عمومی سازمان ملل ماه نوامبر بنا به پیشنهاد فلسطین با صدور حکمی، از دیوان بین‌المللی دادگستری خواست استفساریه خود را درباره «ماهیت حقوقی اشغالگری استعماری اسرائیل» در سرزمین فلسطین از جمله قدس اشغالی اعلام کند.

البته 16 آذر / 7 دسامبر 2022 هم مجمع عمومی سازمان ملل با صدور قطعنامه‌ای از رژیم صهیونیستی خواسته تا از تسلیحات هسته‌ای دست بردارد. به گزارش جروزالیم پست، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه مذکور از تل آویو خواست تا تسلیحات هسته ای خود را کنار گذارد.

این قطعنامه با ۱۴۹ رای موافق در برابر ۶ رای مخالف در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد. پیشتر نیز نسخه قبلی همین قطعنامه در کمیته پنجم سازمان ملل در ماه اکتبر با ۱۵۲ رای موافق تصویب شده بود.

اوکراین در کمیته پنجم علیه اسرائیل رای داده بود، اما این بار پس از انتقادات رژیم اسرائیل، در روند رای گیری این قطعنامه در مجمع عمومی غایب بود. کانادا، رژیم صهیونیستی، میکرونزی، پالائو و ایالات متحده و لیبریا به قطعنامه مذکور رای منفی دادند.

همچنین ۲۶ کشور دیگر از جمله هند و بسیاری از کشورهای اروپایی در رای گیری غایب بودند. رژیم صهیونیستی تنها عضو سازمان ملل است که این تعداد قطعنامه را علیه خود در مجمع عمومی دریافت کرده است.

این قطعنامه از تل آویو می‌خواهد که بدنبال «توسعه، تولید، آزمایش یا دستیابی به تسلیحات هسته‌ای نباشد» و «از در اختیار داشتن سلاح‌های هسته‌ای صرف نظر کند.» این قطعنامه همچنین از رژیم صهیونیستی خواسته است که به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بپیوندد و «تمام تأسیسات هسته‌ای خود را تحت پادمان‌های جامع انرژی اتمی بین‌المللی قرار دهد.»

تل آویو به همراه هند، پاکستان و سودان جنوبی معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضا نکرده اند.این قطعنامه توسط تشکیلات خودگردان فلسطین و ۲۰ کشور دیگر در خاورمیانه مانند مصر، اردن، بحرین، مراکش، سودان و امارات متحده عربی ارائه شده بود.

قطعنامه مذکور همچنین درست در زمانی به رای گذاشته شد که «گیلاد اردان»، سفیر رژیم صهیونیستی در سازمان ملل و همتای اماراتی وی در حال تدارکات یک ماموریت دیپلماتیک مشترک بودند.

به اعتقاد کارشناسان، رژیم صهیونیستی با دارا بودن ۸۰ الی ۹۰ کلاهک هسته‌ای(حتی بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ هم ذکر شده) باعث آغاز مسابقه تسلیحاتی در غرب آسیا شده است. همچنین رژیم صهیونیستی به دلیل بهره‌مندی از حمایت آمریکا، هیچگاه در برابر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخگو نبوده و همواره از عضویت در پیمان عدم اشاعه هسته‌ای موسوم به ان پی تی خودداری کرده است.

هم چنین مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک 25 آذر/ 16 دسامبر 2022 با اکثریت قطعنامه حق ملت فلسطین در تعیین سرنوشت خود را تصویب کرد. ریاض المالکی، وزیر خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کرد که 168 کشور به نفع این قطعنامه رای دادند. رژیم صهیونیستی، چاد، جزایر مارشال، مکرونیزیا، ناورو، آمریکا به این قطعنامه رای منفی و 9 کشور هم به آن رای ممتنع دادند.

لازم به ذکر است که مجمع عمومی سازمان ملل در ماه پایانی سال گذشته میلادی (2022) پنج قطعنامه درباره فلسطین را تصویب کرد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد پیش از این قطعنامه‌ای را با موافقت اکثریت اعضا تصویب کرد که بر حاکمیت همیشگی مردم فلسطین بر منابع طبیعی این کشور تاکید می‌کند.

این قطعنامه نیز با 159 رای موافق، 8 رای مخالف و 10 رای ممتنع به تصویب رسید. رژیم صهیونیستی و کشورهای آمریکا، کانادا، چاد، مارشال، میکرونزی، نائورو و پالو با تصویب این قطعنامه مخالفت کردند.

این قطعنامه تنها یک ماه پس از قطعنامه پیشین سازمان ملل متحد به نفع فلسطین به تصویب رسیده که 98 کشور حاضر در نشست کمیته مسائل ویژه سیاسی و پایان دادن به استعمار در 77 امین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به آن رای موافق داده و 17 کشور با آن مخالفت و 52 کشور از تصویب آن امتناع ورزیدند.

در این قطعنامه خواستار رسیدگی به تجاوز مکرر رژیم صهیونیستی به حق مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت در دادگاه‌های بین المللی و اشغال طولانی مدت اراضی فلسطینی و شهرک سازی شده است.

مضافا 141 کشور عضو سازمان ملل متحد به قطعنامه مربوط به شهرک‌های اسرائیلی در اراضی فلسطین اشغالی از جمله قدس رای موافق داده و تنها 7 کشور با آن مخالفت نموده و 21 کشور از تصویب آن امتناع کردند. از سوی قطعنامه ارائه کمک به آوارگان فلسطینی به تصویب 157 کشور رسیده و 10 کشور دیگر به آن رای ممتنع دادند و در این میان تنها رژیم صهیونیستی به آن تصویب آن مخالفت کرد.

با در نظر گرفتن صدور سلسله قطعنامه های جهانی و حساسیت بین المللی نسبت به اقدامات و عملکرد صهیونیست ها به نظر می رسد که دولت تندرو نتانیاهو به معنای واقعی کلمه در ابعاد مختلف سیاسی، دیپلماتیک، حقوق بشری و حتی امنیتی خود را در گسل با جامعه جهانی خواهد دید. هر چند که صهیونیست ها به واسطه حمایت سیاسی امریکا تا کنون توجهی به این قطعنامه ها نداشته اند، اما روی کار آمدن یک دولت رادیکال سبب می شود که حمایت دائمی از آنها در مجامع بین المللی برای واشنگتن هم هزینه بسیاری را به دنبال داشته باشد.  /ایران