چالش‌های بایدن برای احیای برجام

نویسنده: الی سنت

دیپلماسی ایرانی: با گذشت زمان و برطرف شدن چالش های موجود بر سر راه بازیابی توافق هسته ای ایران، دولت جو بایدن، درمورد بازیابی برجام خوشبین تر از گذشته است، اما برای بازیابی توافق هسته ای، کاخ سفید باید موانع و چالش های ایجاد شده از سوی کنگره را نیز مدیریت کند.

جاناتان لرد، کارشناس ارشد و مدیر برنامه امنیت خاورمیانه در مرکز مطالعات امنیت آمریکای جدید گفت: در صورت بازیابی توافق هسته ای در گفت وگوهای وین، مخالفت کنگره با این توافق از نظر فنی امکان پذیر اما بسیار بعید است. اما این مسئله به معنای عدم شکل گیری موانع و چالش ها و رقابت های بین حزبی در درون کنگره نیست و احتمالا این جدال بین سیاستمداران آمریکایی به مسئله ای مخرب در چشم انداز انتخابات میان دوره ای ماه نوامبر تبدیل خواهد شد. 

در پی امضای توافق هسته ای در سال 2015 دولت باراک اوباما قانونی را به تصویب رساند که براساس آن کنگره این فرصت را یافت که ظرف 30 روز این توافق را بررسی و نظر خود را به دولت ابلاغ کند. عنوان این قانون، بازنگری در توافق هسته ای ایران است.  

توانایی این قانون برای بررسی شرایط بازیابی برجام به علت جدید بودن موافقتنامه احتمالی وین، نامعلوم است. در ماه مه، راب مالی، مذاکره کننده ارشد هیئت آمریکایی در وین، فرستادن توافق احتمالی به کنگره و بررسی آن در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا را تایید کرد و گفت: «هر گونه موافقتنامه احتمالی برای بازیابی برجام، برای بازنگری 30 روزه در راستای قانون فوق، به کنگره فرستاده می شود.» این دوره 30 روزه بازنگری می تواند به مخالفت کنگره با شرایط توافق جدید بیانجامد.

جمهوری خواهان با سخنرانی های خود در مورد رابطه نامناسب دولت جو بایدن با کنگره در هفته های اخیر نیز، به پررنگ تر شدن احتمال مخالفت کنگره با شرایط بازیابی برجام مبادرت کرده اند. مایک مک کال، جمهوری خواه ارشد و سرشناس کمیته روابط  خارجه مجلس نمایندگان آمریکا در نامه ماه گذشته خود نوشت: امید دولت جو بایدن برای کسب موافقت سریع کنگره با هرگونه توافق احتمالی در دوره بازنگری 30 روزه و نزدیک شدن گفت وگوهای وین به مرحله پایانی خود؛ بدون داشتن رابطه ای نزدیک و سازنده با کنگره، کاملا غیر منطقی و واهی است.

جاناتان لرد در ادامه گفت: دولت جو بایدن برای جلب حمایت کنگره از اهداف سیاسی خود بدون ارائه اطلاعات گسترده درباره توافق هسته ای در وضعیت شکننده ای قرار دارد چون در صورت مطلع ساختن اعضای کنگره از جزئیات توافق هسته ای، روند گفت وگوها با چالش های گسترده ای روبه رو خواهد شد. 

وی در ادامه مصاحبه خود با نشریه نشنال گفت: دولت بایدن می تواند با ایجاد حمایت گسترده تر داخلی، از مخالفت های سیاسی شدید پیشگیری و تفاهم گسترده تری درباره توافق هسته ای و سیاست های واشنگتن در قبال ایران فراهم آورد.

وی در ادامه گفت: هر سناتوری می تواند قطعنامه مشترک مخالفت با برجام را ارائه دهد. اما برای تصویب چنین قطعنامه ای در مجلس سنای آمریکا، به 60 رای موافق نیاز است. 60 رای، رقمی چالش برانگیز اما دست یافتنی است.

ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران نیز در نشست خبری کم سابقه روز دوشنبه هفته گذشته خود، هشدار داد و گفت: هر گونه راهکار و مسیر برای بازیابی توافق هسته ای، نیازمند پایان یافتن تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد ذرات اورانیوم کشف شده در تاسیسات از پیش اعلام نشده ایران است. 

البته، جمهوری اسلامی از خواسته خود برای برداشته شدن عنوان سپاه پاسداران از فهرست سازمان های تروریستی آمریکا چشم پوشی کرده است.

منبع: نشنال / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11