پایان خطرناک بازی تازه بایدن در اوکراین؛ بازی بدون پایان

نویسنده: مایکل هیرش

دیپلماسی ایرانی: جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده و متحدانش در ناتو سیاستشان را از 'کمک به اوکراین برای دفاع در برابر تجاوز روسیه' به 'تضعیف قدرت و نفوذ روسیه' تغییر داده اند. این چرخش می تواند دو نتیجه به همراه داشته باشد: تسلیم روسیه یا مقاومت و تشدید کارزار نظامی اش که ممکن است احتمال گسترش جنگ را به فراتر از اوکراین افزایش دهد.

اخیرا بایدن از کنگره درخواست کرد تا 33 میلیارد دلار کمک نظامی، اقتصادی و بشردوستانه اضافی برای اوکراین در نظر بگیرد. بیش از دو برابر مقدار قبلی. او پیامی واضح به پوتین فرستاد: "شما هرگز در تسلط بر اوکراین موفق نخواهید شد." بایدن در سخنانی در کاخ سفید گفت: سیاست تازه براساس "تنبیه تجاوز روسیه و کاهش خطر درگیری‌های آینده" است. لوید آستین وزیر دفاع آمریکا نیز در توقف کوتاهی که در لهستان داشت، گفت: ما می خواهیم روسیه را تا حدی ضعیف ببینیم که قدرت انجام کارهایی که اکنون در اوکراین انجام داده را در آینده نداشته باشد.

لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، قبلا در همین راستا ایالات متحده و غرب را متهم به اجرای یک جنگ نیابتی علیه روسیه کرده بود که ممکن است جنگ جهانی دیگری را رقم بزند و هسته ای شود. پوتین هنوز هم خطر استفاده از سلاح هسته ای علیه اروپا را منتفی ندانسته و گفته است که اگر لازم باشد از آن استفاده خواهد کرد. 

 آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل پیشین ناتو در مصاحبه ای گفت: در نظر پوتین به هر حال غرب در حال تضعیف روسیه است. پس چرا آشکارا راجع به آن صحبت نکنیم؟ اشتباه ما این بود که جاه طلبی ها و وحشیگری های پوتین را دست کم و قدرت ارتش روسیه را دست بالا می گرفتیم. 

راهبرد تازه ایالات متحده و ناتو تا حدودی بر موفقیت مستمر اوکراین در میدان نبرد متکی است که پوتین را مجبور کرده تا جاه طلبی هایش را از تسلط کامل بر اوکراین به تصرف بخش های شرقی و جنوبی کاهش دهد. متحدان ناتو، مانند آلمان، که تا به حال در مورد ارسال سلاح به اوکراین تردید داشتند حالا در این باره مصمم هستند.

با این حال، دیگر کارشناسان حوزه روسیه ابراز نگرانی کرده اند که آمریکا و متحدان غربی اش در واقع از خطوط قرمزی عبور می کنند که تاکنون از آنها پرهیز می کردند. برخی ناظران نگرانند که با کمک‌های اضافی و تحریم‌های اقتصادی سخت‌تر، رئیس‌جمهور آمریکا پوتین را به گوشه‌ای بکشاند که در آنجا فقط می‌تواند بجنگد یا تسلیم شود. گزینه دوم به معنای دست کشیدن از هدف طولانی مدت پوتین برای تقویت روسیه در برابر غرب است. با این حال پوتین که مدت‌ها گفته هدف غرب تضعیف یا مهار روسیه است، در طول یک و نیم دهه اقدامات تهاجمی خود علیه کشورهای همسایه، به ویژه اوکراین و گرجستان، هرگز تسلیم نشده است.

جورج بیبی، رئیس سابق بخش تحلیل روسیه در سی آی ای، گفت که دولت بایدن ممکن است این موضوع را به کلی نادیده گرفته باشد که مهم ترین منفعت ملی ایالات متحده اجتناب از درگیری هسته ای با روسیه است. وی افزود: روس‌ها این توانایی را دارند تا تو را مطمئن کنند که در صورت باخت، بقیه هم شکست خواهند خورد. شاید نگران کننده ترین نقطه این چرخش آنجا باشد که دیگر هیچ راهی برای خروج از جنگ به غیر از جنگ وجود نخواهد داشت. 

در همین حال، فنلاند و سوئد اعلام کرده‌اند که علاقه‌مند به پیوستن به ائتلاف ناتو می باشند و از سیاست دیرینه خود مبنی بر عدم تعهد دوری می کنند و خواهان ایجاد یک منطقه تازه در امتداد مرز شمالی روسیه هستند. این ضربه ویرانگری به پوتین خواهد بود که اغلب از گسترش ناتو به سمت شرق به عنوان عاملی برای تهاجم تمام عیار خود به اوکراین یاد می کند.

بایدن در مورد واکنش ایالات متحده در صورت استقرار تسلیحات هسته ای روسیه توضیحی نداده است. تحت سیاست کرملین موسوم به افزایش تنش برای کاهش تنش، پوتین سال به سال سلاح های هسته ای را در محاسبات جنگی خود وارد کرده است. او در طول دو دهه زمامداری خود، مجوز ساخت موشک‌های کروز هسته‌ای، اژدرهای مجهز به سلاح هسته‌ای فرا اقیانوسی، خودروهای پرسرعت مافوق صوت و سلاح‌های هسته‌ای کم‌بازده را در قاره اروپا صادر کرده است.

با این حال پوتین هرگز تا این حد به تهدید استفاده از سلاح هسته ای نزدیک نشده بود و همچنین روشن نکرده که چگونه ممکن است این کار را انجام دهد. تا قبل از بحران اوکراین، استراتژیست های ایالات متحده استقرار آنها را یک تهدید معتبر نمی دانستند. آنها معتقد بودند پوتین ابتدا از گذر حملات سایبری یا سایر قابلیت‌های غیرهسته‌ای  اقدام خواهد کرد.

بسیاری از کارشناسان می گویند که رهبر روسیه از استفاده از سلاح هسته ای در داخل اوکراین سود زیادی به دست نمی آورد. او به اندازه کافی یک بازیگر منطقی در نظر گرفته می شود که هرگز به پرتاب موشک های قاره پیما با سلاح هسته ای به سمت ایالات متحده فکر نمی کند. با این حال، پوتین قبلاً اشاره کرده بود که نمی‌تواند جدایی اوکراین از کنترل روسیه را بپذیرد و در مقاله جولای 2021 گفته است که اوکراینِ مستقل از نظر پیامدهایی که دارد با استفاده از سلاح‌ کشتار جمعی علیه ما قابل مقایسه است.

اگر آنگونه که لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا این هفته اشاره کرد، قرار باشد که غرب و ناتو که اکنون تهاجمی تر شده اند، دایره مانور خود را فراتر از اروپا، آسیای مرکزی و خاورمیانه به هند و اقیانوس آرام گسترش دهند، اوضاع ممکن است پیچیده تر شود. تراس گفت: "ناتو باید دیدگاهی جهانی داشته و آماده مقابله با تهدیدات جهانی باشد. ما باید از تهدیدات در اقیانوس هند و اقیانوس آرام جلوگیری و با متحدان خود مانند ژاپن و استرالیا همکاری کنیم تا اطمینان حاصل شود که اقیانوس آرام محافظت می شود. ما باید اطمینان حاصل کنیم که دموکراسی هایی مانند تایوان قادر به دفاع از خود هستند." این رویکرد به نوبه خود چشم انداز یک جنگ سرد جهانی طولانی را نه تنها با روسیه بلکه با چین نیز افزایش می دهد.

منبع: فارین پالیسی