دستاوردهای ایران از اتحاد با روسیه و چین حتی در صورت توافق در وین

نویسنده: درغام راغده

دیپلماسی ایرانی: برخی معتقدند توافق هسته ای مورد انتظار میان ایران و قدرت های غربی، روسیه و چین، نفوذ منطقه ای تهران را کاهش خواهد داد، ولی آنها  پیامدهای عظیم روابط سه جانبه تهران، مسکو و پکن را نادیده می گیرند. در واقع، همیشه این احتمال وجود دارد که هرگونه رفع  تحریم‌ها علیه ایران به  درآمد بادآورده منجر و تقویت طرح های بلند پروازانه ایران در خاورمیانه شود .

روابط نزدیک ایران، وسیه و چین – شامل همکاری‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی – می‌تواند ایران را به یک قدرت برتر منطقه‌ای، مصمم‌تر و خشن تر در تلاش برای تحمیل نظام عقیدتی خود در خارج از مرزها به‌ویژه در عراق، سوریه و لبنان  تبدیل کند.

مقامات ایران نیز به نوبه خود در میدان قدرت نمایی می کنند. تماس تلفنی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران حاوی این پیام عامدانه بود که دو کشور در حال مذاکره برای امضای توافقنامه ای مشابه پیمان ۲۵ ساله با چین و تکمیل ائتلاف سه جانبه راهبردی چین، روسیه و ایران هستند. اگرچه شاید توافق ایران و روسیه در اندازه توافق چین و ایران نباشد، ولی پیامدهای جالبی برای مثال در سوریه دارد. ایران از این توافق سود زیادی خواهد برد. در واقع، نفوذ ایران در سوریه مستلزم همکاری عمیق با مسکو است. در سوریه، کرملین نفوذ بر رهبری سوریه را در اختیار دارد، در حالی که ایران کلیدهای کنترل بر قلمرو سوریه را در اختیار دارد. هم ایران و هم روسیه با یک تحول در سوریه روبه رو هستند که طی آن سیاست امریکا در قبال سوریه در حال تغییر است. 

کشورهای عرب با بازگرداندن سوریه به جمع خود به دوهدف می رسند. آنها می توانند با نفوذ گسترده ایران در سوریه مقابله و هویت عربی سوریه را حفظ کنند و همچنین از ناتوانی ایران در تامین مالی بازسازی سوریه، برای سرمایه گذاری در آن وارد شوند.

روسیه شاید به کاستن از نفوذ ایران در سوریه فکر نکند. اولویت اصلی آن پیمودن هر راهی است که موقعیت و نفوذ بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را هرچه بیشتر تضمین کند.

 پیام‌های دولت جو بایدن در منامه احتمالاً برای اطمینان دادن به شرکای خود در خلیج فارس است، ولی طرف امریکایی در وین برای طرح موضوع فعالیت‌های منطقه‌ای ایران با دشواری مواجه خواهد شد. ایران مخالف بحث دراین مورد است و روسیه و چین از آن حمایت می‌کنند. اکنون مشخص شده است که بایدن نه تشدید تنش و نه رویارویی با ایران را می خواهد. هر چه ایران اتحاد با روسیه و چین را تقویت کند، احتمال تداوم این رویکرد بایدن بیشتر می شود.

منبع: نشنال / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11