القصه؛ وِنزوئلا، اَبَر تورم، نفت و «بازار رای در برابر گرسنگی»

نویسنده: محمد طبیبیان، استاد سابق دانشگاه صنعتی اصفهان و موسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه

دیپلماسی ایرانی: اگر بخواهیم فهرست شوربخت ترین مردم جهان در سال های اخیر را تعیین کنیم شاید مردم ونزوئلا جائی در صدر فهرست باشند. این کشور بزرگترین معادن نفت جهان را در اختیار دارد، مردم آن از  فقیرترین و درمانده ترین مردم جهان هستند. اکثراً به کشورهای اطراف متواری شده اند و در فقر و بی نوایی زندگی می کنند. این کشور اخیراً از تورم حدود دوهزار و هفتصد درصد برخوردار است. نرخ تورم در سال ۲۰۱۳ زیر شصت در صد بود طی دو سال به دویست درصد رسید و همچنان شتابان از مرز دو هزار درصد در سال فراتر می رود.

این کشور نفت خیز یک شریک تجاری بزرگ دارد، یعنی حکومتگران یک شریک دارند، و آن هم روسیه است. شرکت نفت روسی رُزنِفت کنترل تولید نفت ونزوئلا و صادرات آن را به دست داشت. این کنترل را نیز از طریق تامین وام های کلان به دولت ونزوئلا کسب کرده بود. می توان تصور کرد که پول بی ارزش ونزوئلا که با سرعت نجومی بی ارزش تر می شود نمی تواند کفاف هزینه ژنرال ها و مقامات را بدهد. رُزنِفت به کمک آمده و در خبرها بود که حقوق زیر میزی این بزرگان را با یورو و دلار تامین می کند، از روی رفاقت! برخی اقلام معیشتی را هم برای سایرین. 

سال گذشته که تحریم های آمریکا شدیدتر شد، برای ایجاد اطمینان قلبی، رزنفت تمام دارایی های خود در ونزوئلا را به یک شرکت گمنام روسی دیگر فروخت که صد درصد متعلق به دولت روسیه است. رسماً دولت روسیه صاحب اختیار منابع نفتی ونزوئلا شده است. در مقابل خدمات امنیتی ناقابل دوستانه ای هم ارائه می کند. 

در سال ۲۰۲۰ که برخی ژنرال ها اقدام به کودتا علیه رئیس جمهور مادورا کردند، دولت روسیه یک جمبوجت کماندو ارسال کرد و ژنرال های کودتاچی را بر سر جایشان نشاند و رفیق مادورا، رئیس جمهوری فاجعه زا، علی الحساب از مقام خود خیالش راحت است.

البته مادورا با انتخابات در سال ۲۰۱۸ برای شش سال دوم انتخاب شد. رقیب اصلی در زندان بود و البته کسی مجبور نبود به مادورا رای بدهد. اما هر کس رای می داد به طور خودکار در کارت ملی او یک "بسته حمایتی" ثبت می شد که می توانست با ارائه آن کارت، سبد را از فروشگاه های دولتی دریافت کند و در صورت لزوم در بازار آزاد به چند برابر قیمت رسمی بفروشد. این کارت ملی به نام کارت "سرزمینِ خانه" در واقع یک ابزار کنترل اجتماعی است که در سال ۲۰۱۶ معرفی شد، هم اطلاعات شخصی را در بر دارد هم مثل یک کارت بانکی سهمیه کوپنی کالاهای معیشتی به آن واریز می شود. از این کارت در انتخابات محلی و انتخاب رئیس جمهوری بهره برداری شده است. رای بده سهمیه الکترونیکی غذا دریافت کن. مردم به این کارت و انتخابات می گویند "بازار رای در برابر گرسنگی."