پس از انتخابات آمریکا چه چیز در انتظار خلیج فارس خواهد بود؟

نویسنده: ماجد الانصاری

دیپلماسی ایرانی: همه در انتظار نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و رفتن کابوس دونالد ترامپ اند که با عبور جنون آمیزش از همه چراغ قرمزهای سیاست، نه تنها کشورش بلکه همه جهان را در آستانه پرتگاه قرار داده است.

همه این امید را دارند که با انتخاب بایدن آب ها به آسیاب برگردد و جهان تک قطبی مفهوم سنتی خود را بازیابد. اما کشورهای عربی خلیج (فارس) چه انتظاری از پیروزی هر یک از نامزدهای مطرح ریاست جمهوری آمریکا دارند؟ و آیا با پیروزی بایدن، تغییر واقعی در سیاست خارجی آمریکا رخ خواهد داد؟

بی شک اگر ترامپ در انتخابات آتی پیروز شود هیچ تغییر جدی در سیاست خارجی آمریکا رخ نخواهد داد. وی به سیاست فشار حداکثری خود علیه ایران ادامه خواهد داد و شبح جنگ همچنان بر منطقه سایه خواهد افکند.

در همین حال ترامپ با فارغ شدن از دغدغه انتخابات، شرایط را برای معامله جدید با ایرانی ها مناسب خواهد دید، اما چه بسا شروط ترامپ در مذاکره مورد موافقت اصولی ایران قرار نگیرد  که در چنین شرایطی بعید نیست نظام ایران رهبری رویارویی سخت با واشنگتن را به رئیس جمهوری محافظه کار واگذار کند و اینگونه اقدامات تحریک آمیز دو طرف ادامه خواهد داشت. 

اما در خصوص روابط با کشورهای شش گانه شورای همکاری پیش بینی می شود ترامپ همچنان به فشارهای خود برای عادی سازی روابط با تل آویو ادامه دهد. اما با وجود پیشرفت قابل توجه روابط (واشنگتن) با ابوظبی پس از عادی سازی روابط (با تل آویو) اما بی ثبات بودن سیاست آمریکا از یکسو واعمال فشار برای برداشتن محاصره هوایی علیه قطر و تاخیر در تصویب توافق خرید هواپیماهای F35 از دیگر سو، می تواند به تنش روابط فیمابین بینجامد.

اما در خصوص قطر باید گفت که سیاست های این کشور در قبال ترامپ تا کنون به گونه ای بوده که در عین تعامل با نیازهای آمریکا، منافع عالی دوحه را نیز تامین کرده از همین رو موضع آمریکا در قبال این کشور همواره مثبت بوده است. البته رفتار ترامپ و حکومت او هرگز قابل اعتماد نیست واز همین رو هرگونه بی ثباتی در سیاست های آمریکا می تواند بر قطر و همچنین همسایگان این کشور تاثیر منفی بگذارد. اما در صورت پیروزی بایدن، پیش بینی می شود وی راه مذاکره با ایران را در پیش بگیرد و در عین حال بر ضرورت مسئولیت پذیری ریاض در قبال جامعه بین الملل تاکید کند.

چه بسا بایدن از سیاست های شهرک سازی اسرائیل انتقاد کم رنگی داشته باشد اما از مواضع تل آویو در قبال تهران وعادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل استقبال خواهد کرد. هرچند پیش بینی نمی شود بایدن علیه کشورهای عربی برای عادی سازی  فشار وارد کند اما در هر حال از هر گونه اقدامی در این راستا استقبال خواهد کرد. در مقایسه با دوران ترامپ، پیش بینی می شود در دوران بایدن روابط ریاض و ابوظبی با واشنگتن در خصوص پرونده های حقوق بشر و نحوه تعامل با پرونده ایران، متشنج تر شود. همچنین انتظار نمی رود بایدن برای پایان دادن به بحران خلیج (فارس) یا مجازات کشورهای محاصره کننده به خاطر نقض قانون بین المللی، گام های جدی بردارد ولی در هر حال محور ابوظبی – ریاض نباید از او در خصوص پرونده های منطقه ای و اختلافات موجود، انتظار حمایت داشته باشد. 

اما در خصوص قطر، باید گفت که روابط دو کشور در زمان ریاست جمهوری بایدن شاهد گشایش بیشتری خواهد شد بویژه که قطر می تواند نقش میانجی مورد انتظار بایدن را ایفا کند. تیم کنونی بایدن متشکل از کسانی است که همگی موضع مثبتی در قبال قطر دارند. سفیر سابق آمریکا در دوحه یکی از اعضای این تیم است. با این حال پیش بینی می شود روابط حکومت بایدن با آنکارا با توجه به مواضع انتقاد آمیز وی از ترکیه، رو به تشنج رود. هرچند این پرونده ممکن است برای قطر کمی مشکل ساز باشد اما با این حال تاثیر چندانی بر روابط مستقیم دوحه و واشنگتن نخواهد گذاشت. با وجود اینکه موازنه قوا در منطقه شاهد تحولات بزرگی شده است اما با این حال واشنگتن بر مواضع مثبت ومنفی منطقه، تاثیر مستقیم دارد. نتیجه انتخابات هرچه باشد، پرونده های پرالتهاب منطقه تحت تاثیر مستقیم ماهیت حکومت آتی آمریکا قرار خواهد گرفت.

منبع: الشرق / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11