مشکلات اقتصادی ترکیه، فرصتی برای پوتین برای جذب اردوغان

نویسنده: مون آو آلاباما

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که خود را به نوعی به مثابه سلطان های قدیمی کشورش می داند، به بانک مرکزی دستور داده ارزش لیر ترکیه را در برابر دلار یالات متحده حفظ کند و مانع از کاهش بیشتر آن شود. همچنین به بانک مرکزی گفته شده که اجازه افزایش نرخ بهره را ندارد. اقتصاد باید به رشد خود ادامه دهد!

بدین ترتیب، بانک مرکزی ترکیه تنها یک گزینه پیش رو دارد. مجبور است همه ذخایر ارز خارجی خود را برای خرید لیر موجود در بازار آزاد صرف کند و اینگونه مانع کاهش بیشتر ارزش آن شود. اما متاسفانه این ذخایر محدود هستند. 

سرعت از بین رفتن منابع ارز خارجی بانک مرکزی ترکیه در واکنش به کاهش ارزش لیر این کشور، بالا رفته است. کارشناسان اقتصادی در بانک سرمایه گذاری و تامین کننده خدمات مالی کانادایی «تی دی سکیوریتیز» برآورد کرده اند که بانک مرکزی جمهوری ترکیه این هفته بخش اعظم منابع بین المللی خالص (دارایی ها در تراز پرداخت ها یا همان دارایی های خارجی که تحت کنترل مقامات پولی کشور هستند) را خرج کرده: «با توجه به روند فعلی، برآورد ما این است که کل ذخایر خارجی کشور حداکثر تا سومین هفته ماه سپتامبر دوام آورد؛ اما این احتمال هم وجود دارد که هفته سوم ماه ژوئیه دیگر چیزی از این ذخایر باقی نمانده باشد. فکر می کنیم بانک مرکزی جمهوری ترکیه نرخ ها را پیش از آنکه همه حائل ها از بین بروند، به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد و احتمالا تدابیر سختگیرانه کنترل سرمایه را به اجرا خواهد گذاشت. در صورت تحقق این سناریو، همچنین این احتمال وجود دارد که ترکیه درصدد کسب حمایت چندجانبه برآید.»

اقتصاد ترکیه در دوران ریاست جمهوری اردوغان بدهی زیادی بالا آورده که بیشتر آن به دلار آمریکا است و باید با ارز خارجی بازپرداخت شود. کاهش ارزش لیر ترکیه به معنای دشوارتر شدن بازپرداخت وام های خارجی است. نرخ بهره بالاتر نیز بدهی را برای مصرف کنندگان داخلی گران تر می کند و به کاهش تقاضای داخلی می ‌انجامد. رونق اقتصادی که اردوغان در چند سال گذشته از طریق وام و بدهی مهندسی کرده است، اکنون سقوط و بحران را در پی خواهد داشت.

این شرایط احتمالا تمایل اردوغان را به ماجراجویی ‌های بیشتر در سوریه و لیبی کاهش خواهد داد. قطر که شریک اصلی اردوغان در این جرائم به شمار می رود، اخیرا مشکلات خاص خود را به دلیل کاهش قابل توجه قیمت نفت در بازارهای جهانی داشته است. آخرین مرتبه که لیر ترکیه تا این اندازه تحت فشار بود، اردوغان از قطر وام گرفت، اما اکنون قطر خود برای حفظ شرایط موجود اقتصادی مجبور است میلیارد‌ها دلار وام بگیرد.

این بدان معناست که صندوق بین المللی پول تنها جایی است که اردوغان می تواند از آن وام بگیرد؛ اما وام های صندوق بین المللی پول با شرایط دشواری اعطا می شوند و عمدتا این ایالات متحده است که حرف آخر را درباره آنها می زند. هیچ شکی نیست که دولت دونالد ترامپ شرایطی را برای اردوغان تعیین خواهد کرد که اصلا مطلوب او نخواهد بود. 

همه این اتفاقات به معنای فرصتی برای روسیه هستند. این احتمال وجود دارد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، دست یاری خود را به سوی اردوغان دراز کند و برای تحت کنترل درآوردن سلطان ترک، چندین میلیارد دلار از ذخایر گسترده خارجی روسیه به ترکیه وام دهد. 

همه اینها تحولاتی جالب توجه در آینده نه چندان دور را رقم خواهند زد!

منبع: راشا اینسایدر / مترجم: طلا تسلیمی