علت انتقاد روسیه از حملات هوایی اسرائیل به سوریه

دیپلماسی ایرانی: روسیه با انتشار بیانیه ای اعلام کرد حمله هوایی اخیر اسرائیل به دمشق یک هواپیمای مسافربری را به شدت به خطر انداخت و این هواپیما ناگزیر شد مسیر خود را به سمت پایگاه هوایی حمیمیم روسیه تغییر دهد. این بیانیه دولت روسیه بیش از بیانیه های پیشین مسکو درباره حملات هوایی اسرائیل به سوریه توجه بر انگیز بوده است. 

سفارت روسیه در تلآویو نیز در صفحه توئیتر خود نوشت: اسرائیل یک هواپیمای مسافربری را به شدت به خطر انداخت. بیانیه را ارتش سوریه و وزارت دفاع این کشور منتشر کرده اند، اما توئیت را وزارت امور خارجه انجام داده است.

در بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده است حمله هوایی اسرائیل باعث شد تا هواپیمای ایرباس خطوط هوایی ایران مسیر خود را تغییر دهد و در پایگاه هوایی حمیمیم  روسیه در خاک سوریه فرود اضطراری انجام دهد. در این بیانیه تصریح شده است که اسرائیل تلاش کرد تا حمله موشکی خود به دمشق را همزمان با حضور این هواپیمایی مسافربری بر فراز دمشق انجام دهد تا پوششی برای عملیات خود ایجاد کند. از بیانیه دولت روسیه چنین بر می آید که اسرائیل همواره از چنین ترفندی استفاده می کند.

شاید هدف روسیه از بیان چنین مطالبی تشبیه این ماجرا به سرنگون ساختن هواپیمای مسافربری اوکراین توسط پدافند هوایی ایران باشد. در این بیانیه از واژه تبادل آتش استفاده شده است یعنی همان بهانه ای که ایران برای سرنگون ساختن هواپیمای روسی عنوان کرد.

روسیه این مطالب را با شبکه خبری بی بی سی در میان گذاشت و از عبارت "نزدیک بود که هواپیمای مسافربری هدف قرار گیرد" استفاده کرد. البته باید گفت که هیچ دلیل و مدرکی برای اثبات چنین ادعایی وجود ندارد.

خلبان هواپیمای ایرانی از به خطر افتادن خود سخنی به میان نیاورده و معلوم نیست که چرا هواپیما تغییر مسیر داده و به سمت لاذقیه رفته است در صورتی که می توانست در فرودگاه دیگر به زمین بنشیند.

بیانیه دولت روسیه لحن انتقادی بی سابقه ای علیه اسرائیل دارد و در حالی این انتقاد صورت گرفته است که رابطه مسکو با ترکیه نیز به علت درگیری های ارتش ترکیه با نیروهای دولتی سوریه در استان ادلب چندان رضایت بخش نیست. روسیه و اسرائیل از زمان حضور نظامی روسیه در سوریه در ارتباط نزدیک بوده اند و در ضمن نیروی هوایی روسیه در شمال سوریه مستقر است که با منطقه حملات هوایی اسرائیل به سوریه فاصله دارد.

البته اسرائیل در سپتامبر 2018 یک هواپیمای نظامی روسیه را سرنگون کرد که با انتقاد شدید مسکو از تلآویو همراه شد. مقامات روسیه حملات اسرائیل به سوریه را اقدامی تحریک آمیز و نقض حاکمیت اسرائیل توصیف کرده و با این گونه ادبیات خواسته اند حمایت خود را از حکومت بشار اسد اعلام کنند.

افشارگری های روسیه درباره حملات هوایی اسرائیل به سوریه می تواند به تنش میان اسرائیل و ایران دامن بزند اما در مجموع روسیه تلاش نکرده است مانع حملات هوایی اسرائیل به سوریه شود.

برخی بر این باورند که علت عدم مخالفت صریح روسیه با حملات اسرائیل به سوریه اختلاف منافع مسکو با تهران در سوریه است و روسیه با باز گذاشتن دست اسرائیل در حمله به سوریه می خواهد موضع ایران در این کشور را تضعیف و دمشق را بطور کامل به مسکو وابسته کند. در ضمن این احتمال نیز وجود دارد که روسیه اقدامات ایران در سوریه را مانع ایجاد ثبات در این کشور می داند.

موضع گیری های روسیه نشان می دهد که مسکو آنچه را که بین ایران و اسرائیل می گذرد به دقت زیر نظر دارد. ادعاهای عنوان شده از سوی روسیه درباره به خطر افتادن هواپیمای مسافربری می تواند هشدار به اسرائیل باشد. شاید روسیه با واکنش تازه خود به حمله هوایی اسرائیل می خواهد حریم هوایی سوریه را روی هواپیماهای جنگی  کشورهای دیگر از جمله آمریکا و ترکیه که هر زمان که اراده می کنند به نقض آن مبادرت می ورزند، ببندد.

منبع: جروزالم پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی