کمپین اعمال فشار حداکثری آمریکا را به دردسر می اندازد

نویسنده: بانی کریستین

دیپلماسی ایرانی: ژنرال کنت اف. مک کنزی، رئیس سنتکام (فرماندهی مرکزی ایالات متحده)  اخیرا در مصاحبه ای با «نیویورک تایمز» از سیاست تحریم های تنبیهی دولت دونالد ترامپ موسوم به کمپین اعمال فشار حداکثری گفت: «ایران تحت فشار شدیدی قرار دارد. پیش بینی من این است که آنها دوباره حمله خواهند کرد. (اشاره او به حمله ماه سپتامبر به تاسیسات نفتی سعودی است که آمریکا و عربستان ایران را در آن مقصر می دانند، اما ایران هر گونه دست داشتن در آن را رد کرده است.) این مسیری است که آنها در آن قرار دارند.» 

در همین حال، لس آنجلس تایمز از شدت عمل نیروهای ایرانی در برخورد با آشوبگران داخلی و سرعت عمل در واکنش به ناآرامی ها نوشت. ناظران این تغییر و تحولات را نشانه ای از به حاشیه رانده شدن میانه رو ها از جمله حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، و قدرت گرفتن اصولگرایان مخالف آمریکا در نتیجه تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده به ترک توافق هسته ای حاصل شده توسط جناح روحانی می دانند. آرین طباطبایی از موسسه رند اینطور توضیح می دهد: «پس از آنکه ترامپ از توافق هسته ای عقب کشید، روحانی سرمایه سیاسی زیادی از دست داد. به همین دلیل هم بود که دولت در استفاده از نیروهای امنیتی و یک سری دستگیری ها سریع تر و موثرتر عمل کرد.»

این دو داستان روی هم رفته کارایی کمپین اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ را زیر سوال می برند و این سیاست گذاری را محکوم می کنند. این استراتژی خطرناک و مضر است و باعث می شود تهران در خانه شدت عمل بیشتری نشان دهد و در خارج، گزینه های واشنگتن را به درگیری محدود کند. زمان آن رسیده که ایالات متحده یک روند متفاوت را آغاز کند و روابط با ایران را در مسیر دیپلماسی واقع گرایانه و صبورانه پیش ببرد. و این به معنای انتظار یک سری عقب نشینی ها، یک جدول زمانی آهسته و امتیازدهی واقعی از هر دو طرف است.

هدف اعمال فشار حداکثری همانطور که مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در مصاحبه ای در ماه اوت توضیح داده، در وهله اول محروم کردن نظام ایران از پولی است که برای حمایت از فعالیت های منطقه ای به آن نیاز دارد و در وهله دوم، آمریکا می خواهد ایران را به بازگشت به میز مذاکره برای توافقی جامع و ماندگار وادار کند. معامله ای که نه تنها برنامه هسته ای ایران را شامل می شود، بلکه مسائلی همچون فعالیت های ایران در توسعه و گسترش موشک های بالستیک، پشتیبانی آن از گروه های نیابتی و منطقه ای، و بازگشت زندانی های آمریکایی را نیز در بر بگیرد.

این، برنامه جالب توجهی است، اما هیچ دلیلی وجود ندارد که نشان دهد اعمال فشار حداکثری به تحقق آن کمکی می کند. به علاوه، ادعای پومپئو مبنی بر اینکه اعمال فشار حداکثری به عقب نشینی ایران از فعالیت های منطقه ای آن انجامیده نیز با توجه به تشدید تنش ها در روابط این کشور با ایالات متحده و سایر قدرت های خاورمیانه پس از خروج ترامپ از توافق هسته ای، کاملا اشتباه است. پومپوئو خود حدود یک ماه پس از این ادعا احتمالا به طور ناخواسته به این مساله اعتراف کرد و گفت که رفتارهای ناخوشایند ایران «نتیجه مستقیم» سیاست دولت ترامپ است. جایی برای تحسین کمپین اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ وجود ندارد چرا که ایالات متحده را از یک معامله سودده خارج کرده و هیچ موفقیتی در ترغیب ایران به صمیمیت بیشتر نداشته است.

ترامپ اواخر نوامبر در یک برنامه کمپین انتخابات ریاست جمهوری 2020 در ایالت فلوریدا گفت: «رهبران گذشته کشورهای دوردست را به مناطق جنگی غرق در خون تبدیل کردند.» او از پیروزی خود به عنوان درمانی برای این سیاست خارجی مخرب و پرهزینه که سراسر منطقه را بی ثبات کرده و در عین حال هیچ فایده ای برای امنیت آمریکا نداشته است، یاد کرد. اما در رابطه با ایران، دولت ترامپ خود کمپین اعمال فشار حداکثری را به اجرا گذاشته و این کشور را با آغاز یک درگیری خونین دیگر تهدید می کند که این دقیقا ادامه راه همه کسانی است که او پیشتر محکومشان می کرد.

رویکرد تند از سوی واشنگتن با رویکردی تند از سوی تهران مواجه شده است، چرا که ایران نومیدانه می خواهد نشان دهد در برابر خواسته های ایالات متحده تسلیم نمی شود. تشدید تنش با تشدید تنش مواجه شده است. اعمال فشار حداکثری علیه ایران ایالات متحده را به سمت جنگ سوق می دهد، نه به سمت یک توافق دیپلماتیک قابل قبول و قطعا نه به سمت صلح.

منبع: هیل / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34