چرخش اوربان از دفاع از دموکراسی تا استبدادگرایی (بخش سوم)

نویسنده: پائول لندوای

دیپلماسی ایرانی: حزب فیدس ویکتور اوربان در انتخابات سال 2010 توانست 57 درصد آرا و 263 کرسی در پارلمان به دست آورد. این اولین مرتبه در تاریخ مجارستان دموکراتیک بود که یک حزب سیاسی اکثریت دو سومی را در پارلمان به دست آورد. در نزدیک به دو دهه ای که از آن زمان گذشته، اوربان از همین اکثریت برای تغییر و تحول در قانون اساسی، نهادها و جامعه مجارستان استفاده کرده است.

کشور مافیایی

اوربان پس از آنچه «انقلاب در صندوق های رای» می پنداشت، یک دولت جدید تشکیل نداد بلکه در صدد تغییر رژیم برآمد. او در کمپین های انتخاباتی حتی یک کلمه درباره اصلاحات قانون اساسی سخن نگفته بود، اما در سال 2011 با افتخار از پیش نویس قانون اساسی جدید موسوم به «قانون اساسی مجارستان» خبر داد. قانون اساسی جدید بی هیچ وقفه ای و بدون اینکه مفاد آن به اطلاع عمومی برسد، به پارلمان ارائه شد. همه پرسی در کار نبود. قربانی اصلی این قانون اساسی جدید دستگاه قضایی مجارستان و به ویژه دادگاه قانون اساسی بود که قضات آن دیگر همانند گذشته توسط یک کمیته متشکل از همه احزاب انتخاب نمی شدند و مستقیما توسط پارلمان تعیین می شدند و با توجه به اینکه حزب فیدس اکثریت در پارلمان را در اختیار داشت، اوربان می توانست دادگاه را با قضات مورد اعتماد خود پر کند. او همچنین قدرت و اختیارات خود را افزایش داد. پارلمان تحت سلطه حزب فیدس در سال 2013 به لغو قدرت دادگاه قانون اساسی در بازنگری قوانین مربوط به مسائل مالی کشور رای داد و یک سری قوانین تحت حمایت حزب فیدس را که پیشتر از سوی دادگاه قانون اساسی رد شده بودند، وارد قانون اساسی کرد.

اوربان رسانه ها را نیز تحت نظر داشت. او رسانه هایی که با بودجه دولتی فعالیت می کردند را در شکست انتخاباتی حزب خود در سال 2002 مقصر می دانست و از همان زمان به دنبال سرکوب آنها بود. او با حمایت پارلمان همه شبکه های تلویزیونی و رادیویی فعال با بودجه دولتی را تحت سرپرستی حامیان حزب فیدس قرار داد و یک نهاد متمرکز رسانه ای برای نظارت بر این سازمان تاسیس کرد و مقامات مورد اعتماد فیدس را در دوره ای 9 ساله به عنوان مسئولان آن تعیین کرد. نتیجه این شد که شبکه های عمومی در مجارستان امروزه در قیاس با دوره آخر رژیم کمونیستی تحت نظارت بیشتری قرار دارند. موقعیت مجارستان در شاخص آزادی مطبوعات جهانی که توسط گزارشگران بدون مرز تعیین می شود، از بیست و سوم در 2010 که فیدس به قدرت رسید، امسال به هشتاد و هفتم سقوط کرده است.

بخش دیگری از استراتژی اوربان ایجاد یک نخبه اجتماعی اقتصادی بوده که روابط خود با فیدس را پنهان می کرده است. تحت نظر اوربان روند اعطای قراردادهای دولتی فاسد و به میزان حیرت آوری به نفع تجارت های مرتبط با فیدس بوده است. شفافیت بین المللی گزارش داده است که در سال 2018 حدود 40 درصد از تدارکات دولتی در مجارستان تنها یک تهیه کننده داشتند. بالین مَگیار، جامعه شناس و عضو موسس حزب دموکرات های آزاد، مجارستان تحت کنترل اوربان را «یک کشور مافیایی پسا کمونیستی» توصیف کرده که «توسط یک حزب نه، بلکه توسط قبیله سیاسی-اقتصادی نخست وزیر ویکتور اوربان» رهبری می شود.

اوربان ادعا می کند که به نفع اقتصاد مجارستان کار کرده است. این ادعای او تا اندازه ای درست است چرا که شماری از مجارستانی ها تحت دولت او به شرایط خیلی خوبی دست یافته اند: طبق برآوردهای یانوس کورنای، کارشناس اقتصادی، ده ها هزار نفر از مجارستانی ها با ایجاد و بهره برداری از روابط مستقیم یا غیرمستقیم با رژیم اوربان پول خوبی به جیب زده اند. کاهش نرخ بیکاری که دولت اوربان بسیار به آن می بالد نیز تا اندازه ای نتیجه فریبی ماهرانه است: 100 هزار نفر از افراد بیکار در سه ماهه اول سال 2019 از مقامات محلی یا کشوری حدود نصف حداقل دستمزد را برای انجام خدمات اجتماعی دریافت کردند؛ این افراد در نرخ بیکاری محاسبه نشدند! یکی دیگر از عوامل کاهش نرخ بیکاری هم این واقعیت بوده که از سال 2015 حدود 500 هزار مجارستانی در خارج از کشور و عمدتا در اتریش، آلمان و بریتانیا کار پیدا کرده اند. نهایتا این که ایستوان سیالِج، کارشناس اقتصادی، توضیح داده که به رغم ادعاهای اوربان درباره احیای اقتصاد مجارستان، اقتصاد این کشور بدون بودجه دریافتی از اتحادیه اروپا که رقمی بین 2.5 تا 5 میلیارد یورو در سال (معادل 2.5 تا 5 درصد از تولید ناخالص داخلی) است، دچار فروپاشی می شد. مساله کنایه آمیز این است که اوربان در حالی برای بروکسل خط و نشان می کشد که کشورش به بودجه اتحادیه اروپا وابسته است.

«ملت، خانواده و مسیحیت»

خساراتی که اوربان به مجارستان وارد کرده به نهادهای دولتی و اقتصاد محدود نمی شود. او همچنین شکل هایی از بیگانه هراسی، نژادپرستی و ملی گرایی را وارد فرهنگ سیاسی کشور کرده که زمانی تنها در حاشیه جامعه قابل مشاهده بود. اوربان از مدت ها پیش با این مضامین درگیر بود از زمان بحران پناهجویان در سال 2015، آنها به بخش های اصلی هویت سیاسی او تبدیل شدند. در آن سال، در حالی که موج هایی از پناهجویان از افغانستان، سوریه و دیگر مناطق جنگ زده در حال ورود به اروپا بودند، اوربان به دولتش دستور داد تا بیش از 150 کیلومتر سیم خاردار در مرزها نصب کنند تا مانع از ورود پناهجویان که آنها را تهدیدی برای ارزش های مجارستان و مسیحی های اروپا می خواند، شوند. اوربان در سرمقاله ای که همان سال در یک روزنامه آلمانی منتشر شد، نوشت: «نباید از یاد ببریم که افرادی که می آیند در مذهب متفاوتی رشد کرده اند و فرهنگ کاملا متفاوتی دارند. بیشتر آنها مسیحی نیستند؛ مسلمان هستند.» در همان بازه زمانی او در یک مصاحبه رادیویی هشدار داد: «اکنون موضوع صحبت ما صدها هزار پناهجوست، اما سال آینده درباره میلیون ها نفر صحبت خواهیم کرد و این شرایط انتها ندارد. ناگهان درخواهیم یافت که در قاره خودمان به اقلیت تبدیل شده ایم.» 

(این مطلب ادامه دارد.)

منبع: فارن افرز / مترجم: طلا تسلیمی