استراتژی ضدایرانی ترامپ با واقعیت های بازار نفت مغایر است

رابرت جانستون، مدیر اجرایی منابع طبیعی و انرژی جهانی و تحلیلگر ایران در گروه اوراسیا و پژوهشگر ارشد مرکز انرژی جهانی شورای آتلانتیک

دیپلماسی ایرانی: دولت ترامپ باید در مورد تداوم صادرات نفت خام ایران تصمیم بگیرد، تصمیمی که برای استراتژی واشنگتن در مورد ایران و بازار نفت با پیامدهای عظیمی همراه خواهد بود.

تصویر بزرگ: ایالات متحده آمریکا از زمان خروج از توافق هسته ای در ماه مه سال گذشته، به طور پیوسته فشارهای اقتصادی و سیاسی علیه ایران را افزایش داده است. مولفه اصلی استراتژی «فشار حداکثری» دولت ترامپ کاهش صادرات نفت ایران است که حدود یک سوم درآمد این کشور را تامین می کند.

پیش زمینه: تحریم های ایالات متحده آمریکا نیازمند این است که تمامی خریداران نفتی ایران، خریدهای نفتی خود را هر شش ماه «به طور قابل توجهی» کاهش دهند تا به یک هدف مشخص که همان به صفر رساندن صادرات نفت ایران است دست یابند. اما در ماه نوامبر، دولت ایالات متحده آمریکا در قالب صدور معافیت هایی به هشت کشور چین، هند، ترکیه، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، یونان و ایتالیا اجازه داد تا به واردات نفت خام از ایران ادامه دهند. قبل از خروج آمریکا از توافق هسته ای، ایران حدود 2.3 میلیون بشکه نفت خام هر روز صادر می کرد ولی در سال 2019 صادرات نفت خام ایران به حدود 1.3 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است.

اما دولت ترامپ قادر نخواهد بود تا ماه مه صادرات نفت خام ایران را به صفر برساند: 

•  ایالات متحده آمریکا قادر نخواهد بود تا تمامی واردکنندگان نفتی را به توقف خرید نفت از ایران متقاعد کند. چین و هند بزرگترین خریداران نفتی، دارای روابط استراتژیکی با ایران هستند و به منابع انرژی این کشور وابسته اند. بنابراین آمریکا غیرممکن است که پالایشگاه های نفت چین و هند را به تحمیل تحریم ها تهدید کند. 

•  کاهش بشکه های نفت خام ایران منجر به افزایش قابل توجه قیمت های جهانی نفت می شود. در حالی که قیمت نفت در بازار جهانی به دلیل تحریم های آمریکا علیه ونزوئلا، نگرانی ها در مورد تولیدات نفت لیبی و الجزایر و تصمیم عربستان سعودی برای کاهش تولید، افزایش یافته است. علاوه بر این پرزیدنت ترامپ نسبت به پیامدهای سیاسی قیمت بالای نفت با حساسیت همراه بوده است (همانطور که در توئیت های وی نمایان است).

محور اصلی: کمپین « حداکثرسازی فشار» علیه ایران با آنچه دولت ترامپ خواهانش است از ضعف های گسترده ای برخوردار است. تیم ترامپ در قیاس با ایران دارای اولویت های بالاتری مانند دستیابی به توافق تجاری با چین، تقویت روابط با هند و مدیریت قیمت بنزین در داخل است.

منبع: اکسیوس/ ترجمه: علیرضا علیپور، دانشجوی دکترای روابط بین الملل