اهداف عیان و نهان ساخت بزرگترین کنسولگری امریکا در کردستان

نویسنده: صلاح الدین خدیو، کارشناس مسائل سیاسی

دیپلماسی ایرانی: آمریکا به زودی بزرگترین کنسولگری خود در جهان را در اربیل، پایتخت اقلیم کردستان بنا می کند. بزرگترین سفارت آمریکا در جهان هم با مساحت چهل و دو هکتار در بغداد قرار دارد.

در اینجا این پرسش خود را می نمایاند با وجود این مجتمع عظیم کنسولی در چند صد کیلومتری اربیل چه نیازی به یک نمایندگی بزرگ بیست هکتاری دیگر هست؟

این سوال را به گونه ای کلی تر هم می توان مطرح کرد؛ عراق برای آمریکا جایگاه متحدان استراتژیکی چون ژاپن در شرق آسیا و بریتانیا در غرب اروپا را ندارد، پس چرا این گونه مطمح نظر واشنگتن واقع شده است؟

پیام اصلی این است که آمریکا در جاهایی که دست به مداخله زده نه تنها به حضور دائمی و پایدار می اندیشد، بلکه نوعی قیمومیت و سیادت خاموش و بی سروصدا را هم در سر می پروراند.

چند سال قبل هم قرار بود که آمریکا بزرگترین سفارتخانه خود را در کابل بنا کند که با ادامه و تشدید ناآرامی ها در افغانستان این برنامه تا مدتی نامعلوم به تعویق افتاد.

سفارت چهل هکتاری در بغداد و کنسولگری بیست هکتاری در اربیل البته حامل پیام ظریف دیگری هم هست. آمریکا در نگاهش به عراق و اقلیم کردستان کماکان به حفظ توازن استراتژیک میان آن دو پایبند است: کردستان نیرومند در چارچوب عراق متحد! این فرمول مورد علاقه آمریکایی هاست و طبیعتا با نگاه برخی کردها که مایلند کردستان را مستقل ببینند و برخی جناح های عراقی که "نگاهی استانی" به اقلیم دارند یکسان نیست، اما شباهت هایی به تعهد آمریکا به سیاست چین واحد در عین حفظ اتحاد سیاسی و نظامی دیرینه اش با تایوان دارد.

با این وصف اربیل مانند تایپه در شمار پایتخت هایی  قرار می گیرد که از شناسایی دیپلماتیک برخوردار نیستند، اما  اهمیتی راهبردی دارند.

ساخت بزرگترین کنسولگری جهان در اقلیم کردستان برای کردهای سوریه هم که در همکاری نزدیک با آمریکا قرار دارند، می تواند پیامی دلگرم کننده باشد.

وقتی آمریکا به حضور و فعالیت بلندمدت سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی در کردستان عراق می اندیشد، چرا برای حوزه کردنشین سوریه چنین نباشد؟

البته آمریکا  برای طی کردن راه اربیل در قامیشلو برای راضی کردن ترکیه کار سختی در پیش دارد. پس از چند سال سرگردانی میان نیاز به همکاری با کردها و برانگیختن خشم ترک ها، استراتژیست های آمریکایی چاره کار را در ترغیب کردهای سوری به فاصله گرفتن بیشتر از پ.ک.ک یافته اند. چرا که گزینه دیگری در سوریه غیر از همکاری با کردها ندارند و هم زمان نمی توانند دغدغه های مهمترین متحد مسلمان خود یعنی ترکیه را هم نادیده بگیرند.

با این وصف باید در انتظار روزی بود که قامیشلو هم مانند اربیل به پایتخت های دوفاکتوی متحد آمریکا در منطقه تبدیل شود.