روسیه، ایران و چین در مسیر حذف دلار

نویسنده: تایلر دوردن

دیپلماسی ایرانی: اقتصاددان ارشد سابق بانک جهانی می خواهد که دلار آمریکا با یک ارز تک نرخی سوپر قدرتمند جهانی جایگزین شود. از نظر او چنین مساله ای ثبات بیشتری در سیستم مالی جهانی ایجاد می کند. او در گفتگو با بروگل یک اتاق فکر سیاسی در بروکسل گفت: «سلطه دلار آمریکا علت ریشه ای بحران های مالی و اقتصادی جهانی است. راه حل این است که ارز ملی با ارزی جهانی جایگزین شود.» ادامه وضعیت فعلی نوشتن روی دیوار آمریکا و ادامه هژمونی دلار است. همان طور که رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین در اجلاس بریکس دو ماه پیش گفت: «روسیه نگرانی کشورهای بریکس درباره بی عدالتی جهانی مالی و معماری اقتصادی را بیان می کند که توجهی به اقتصادهای روبه رشد ندارد. ما آماده ایم با یکدیگر کار کنیم و با شرکایمان اصلاحاتی در سازوکار مالی جهان ایجاد کنیم تا بر هژمونی و سلطه گرایی موجود غلبه کرده و محدودیتی که توسط چند ارز ایجاد شده را از بین ببریم.»

همان طور که پپه اسکوبار به تازگی اشاره کرده است برای غلبه بر تسلط بیش از حد تعداد محدودی ارز، راه حل سیاسی همان چیزی است که بریکس آغاز کرده است. آنها در تلاش برای دور زدن دلار و در عین حال در حال مبارزه با دلارهای نفتی هستند. پکن آماده است تا بازی را آغاز کند. مطابق گزارش آرتی، چین به زودی آغاز معاملات نفت خام با یوان را آغاز می کند. تهران و پکن به دنبال راهی هستند تا استفاده از دلار آمریکا را کنار بگذارند و ارز دیگری را جایگزین کنند. روزنامه اقتصادی انگلیسی زبان تهران با نام فایننشال تریبون هم روی این مساله تاکید کرده است.

مساله جایگزین کردن دلار در دیدار میان مقامات سیاسی و رهبران چینی و ایرانی نیز مطرح شد. ولی الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران می گوید: «توافق دوجانبه پولی ریال ـ یوان می تواند نقش قابل توجهی در افزایش حجم تجارت بین دو کشور ایفا کند. یک سری مذاکرات میان روسای بانک های ایرانی و چینی در این زمینه انجام شده است.» تهران هدف حذف دلار در تجارت هایش را دنبال می کند و تلاش دارد تا توافقات دوجانبه ارزی را با برخی از کشورها به راه بیندازد.

چن، از مقامات بانکی چین گفت که ایران و چین باید معاملات و روابط بانکی خود را گسترش دهند و همچنین روی مساله ناعادلانه بودن سیستم مالی موجود تاکید می کند. او معتقد است که این سیستم به سود کشورهایی محدود است و چنانچه این سیستم ناعادلانه کنار گذاشته شود کشورهای بیشتری بهره مند خواهند شد. او به روزنامه ایران گفت: «ما می توانیم از تجربیات کشورهای اروپایی در ایجاد یورو به عنوان ارز مشترک بهره ببریم. یورو ارزی است که توسط یک کشور اداره نمی شود. اما تا آن زمان لازم است که ظرفیت های موجود را گسترش دهیم و روابط بانکی خود را بهبود ببخشیم.»

همانطور که فدریکو پیراچینی گفته است تا چند دهه قبل هر گونه ایده ای درباره دورماندن از دلار نفتی به عنوان تهدید مستقیم هژمونی جهانی ایالات متحده دیده می شد که می توانست با پاسخ نظامی مواجه شود. در سال 2017 و با کاهش اعتبار ایالات متحده و جنگ هایی که این کشور علیه کشورهای کوچک تر به راه انداخته در کنار افزایش قدرت نظامی و اقتصادی کشورهایی مانند روسیه، چین و ایران و رکود اقتصادی سیستم مبنتی بر دلار، صحبت از کنار گذاشتن دلار تبدیل به امری عادی شده است. در سال های اخیر برای بسیاری از کشورها روشن شده که مقابله با آمریکا تنها راه جل موجود برای در امان ماندن از سقوط امپراطوری آمریکا است. به این ترتیب باید سیاست هایی را در نظر گرفت که به تدریج دلار آمریکا کنار گذاشته شود. این مساله همچنین به محدود کردن ظرفیت های نظامی ایالات متحده منجر شده و به ایجاد ابزارهای جایگزین در عرصه اقتصادی و مالی منجر خواهد شد که در نهایت تسلط واشنگتن را از بین خواهد برد. این اساس استراتژی روسی ـ چینی ـ ایرانی است تا ایالات متحده را در اوراسیا تبدیل به موجودیتی بی ربط کند.

حذف دلار برای پکن، مسکو و تهران تبدیل به اولویتی استراتژیک شده است. حذف دلار به معنای محدود کردن امپریالیست ایالات متحده و کاهش عوامل بی ثبات کننده جهانی خواهد بود. بدون قدرت نظامی ایالات متحده و قدرت تحمیلی دلار آمریکا، چین، روسیه و ایران قدمی مهم برای تغییرات در نظم جهانی برخواهند داشت. ایالات متحده با سیاست هایی همچون حذف ایران از سیستم سوئیف و ایجاد تحریم علیه کشورهایی همچون روسیه، ایران و ونزوئلا در واقع به پای خودش شلیک کرده است. این مسائیل همچنین باعث می شود که همکاری روسیه و چین بیشتر شده و تلاش آنها برای استخراج، خرید و ذخیره سازی طلا بیشتر شود تا سیستمی در برابر سیستم دلار ایالات متحده به پا کنند. در حالی که این شایعات شنیده می شود که بانک فدرال ایالات متحده دیگر طلای بیشتری ذخیره نمی کند. دیگر این یک راز نیست که مسکو و پکن از طلا به عنوان پشتوانه ای در برابر دلار استفاده می کنند و به این وسیله به دنبال سقوط دلار هستند. به همه این ها باید کشورهای سرکش دیگری را اضافه کرد که به دنبال ایجاد یک محیط غیردلاری برای جایگزینی سیستم های مالی موجود هستند. برای کشورهایی مانند چین، ایران و روسیه از بین بردن سیستم دلار به اولویت اول تبدیل شده است.

منبع: زیرو ادج/ مترجم: روزبه آرش

انتشار اویه: شنبه 25 آذر 1396 / انتشار مجدد: شنبه 9 دی 1396