اروپا نباید وارد تحریم ایران شود

الدار ممدوف

دیپلماسی ایرانی: در پایان ماه نوامبر، هیئتی از قانونگذاران ارشد اروپایی از ایران بازدید کردند. این دیدار در تهران صورت گرفت و دیدار این نمایندگان با افراد تراز بالای ایران مانند جواد ظریف و عبدالرضا رحمانی فضلی، به ترتیب وزرای امور خارجه و کشور، و همچنین علی لاریجانی، رئیس مجلس نشان دهنده علاقه هر دو طرف به تقویت روابط بود.

هیئت پارلمان اروپا، اعلام کرد که ایران درک فزاینده ای در خصوص ماهیت چند جانبه سیاست خارجی اتحادیه اروپا دارد. ایران به وضوح از تلاش های سازمانی پارلمان اروپا و به ویژه فدریکا موگرینی، نماینده عالی آن در سیاست خارجی و امنیتی، برای حفظ قرارداد هسته ای ایران قدردانی کرد. در عین حال، نگرشی انتقادی نسبت به نقش سه کشور فرانسه، انگلستان و آلمان در اتحادیه اروپا وجود داشت.

به طور خاص، پیشنهاد امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسوی مبنی بر اینکه برنامه موشکی بالستیک ایران، باید مورد مذاکره قرار گیرد، نارضایتی های زیادی را به وجود آورد. این حرکت به طور گسترده ای به عنوان هزینه ای که باید برای متعهد نگاه داشتن آمریکا به برجام پرداخت کرد، تعبیر شد. اما در زمان به امضا رسیدن برجام، تنها تحریم های هسته ای تعلیق شد و دیگر موارد مانند آن دسته از تحریم هایی که مربوط به حمایت از تروریسم و ​​نقض حقوق بشر از سوی ایران بود، دست نخورده باقی ماند. همچنین تحریم تسلیحاتی ایران همچنان برقرار است. در حقیقت ایران خواستار برداشته شدن این تحریم ها نیست بلکه تنها از تمام طرف های قرارداد می خواهد که کاملا به قرارداد پایبند بمانند.

یکی دیگر از دلایل اصلی برای آماده نبودن ایران برای مذاکره کردن در خصوص برنامه موشکی خود، آن است که ایران برنامه موشکی را عاملی مهم در دفاع از کشور قلمداد می کند. آیت الله خامنه ای، رهبر ایران، حداکثر برد موشک ها را تا 2000 کیلومتر تعیین کرده است؛ یعنی تا جایی که رقبای ایران از جمله پایگاه های ایالات متحده قرار گرفته اند. برد این موشک ها به اروپا و خود آمریکا نمی رسد. ایران، اروپا را تهدیدی برای خود به حساب نمی آورد.

با این حال، اوضاع در حال تحول منطقه، می تواند این فرضیه ها را به چالش بکشد.

نخست، جدیداً عربستان سعودی تمایل شدیدی برای به چالش کشیدن ایران دارد.

دوم، اتحاد بین عربستان و امارات متحده عربی این تهدید را افزایش می دهد. ریاض و ابوظبی در مورد نقش ایران در منطقه هم عقیده هستند. برخی از تحلیلگران دفاعی ایران نگران سطح همکاری نظامی این دو کشور هستند.

سوم، تصور موجود آن است که دولت ترامپ، با عمل نکردن به صحبت های مشاوران با تجربه خود که البته از موافقان ایران نیستند، باعث تحریک عربستان و امارات به اعمال "سیاست های بی پروایانه" شده و خطر "آتش افروزی در منطقه" را بالا برده است.

این در حالی است که ایران نه تنها تمایلی به دادن امتیاز به آمریکا در خصوص موشک های خود ندارد، بلکه احساس می کند غرب، از جمله اتحادیه اروپا، از طریق فروش گسترده سلاح به عربستان سعودی و امارات، امنیت ایران را به خطر می اندازد. اگر چه تجارت اسلحه مدت هاست وجود دارد، اما تاکنون ایران در این خصوص واکنش تندی نشان نداده بود چرا که عربستان سعودی و امارات متحده را تهدید نظامی مستقیم در نظر نمی گرفت.

الیته یکی از گزینه های موجود که مکرون به آن اشاره کرده، وادار کردن ایران به مذاکره طریق تحریم های بیشتر است. اما اگر از برجام درسی گرفته باشیم، آن است که ایران، با این تحریم ها از پا در نمی آید، بلکه به احتمال زیاد، روند فنی موشک های خود را افزایش می دهند تا جایی که در نهایت بتوانند از موضع قدرتمندتری پای میز مذاکره بنشینند.

گرچه چنین گامی احتمالا موجب بحرانی تازه بین اتحادیه اروپا و ایران می شود، اما نیاز به برقراری روابط خوب با اروپا، ایران را از گرفتن تصمیم هایی که برای دفاع از خود حیاتی می داند، منحرف نمی کند.

با این وجود، راهی برای جلوگیری از وقوع بحران وجود دارد. پارلمان اروپا از موگرینی درخواست کرده است برای توقف از فروش سلاح به عربستان سعودی، ابتکار عمل را به دست بگیرد. اولین محرک در این زمینه، نقض قوانین حقوق بشر بین المللی از سوی این کشور در یمن بود.

اتحادیه اروپا می تواند از روابط خود با تمام بازیگران منطقه استفاده کرده و به کم کردن تنش ها در منطقه کمک کند. از آنجایی که اعتبار ایالات متحده تا حدود زیادی از بین رفته است، اکنون اروپا می تواند نقش بزرگتری ایفا کند. از این دیدگاه، دیدار هیئت نمایندگان، گامی مفید برای درک موضع ایران و اروپا بود.

منبع : لوبلاگ / ترجمه دیپلمماسی ایرانی / 33