اختلاف بر سر تایید برجام در درون دولت ترامپ

دیپلماسی ایرانی: با وجود حمله بی هوایش به توافق هسته ای با ایران که از زمان دوران انتخابات ریاست جمهوری اش، آغاز شده است، و با وجود اعلام زودهنگامش مبنی بر عزمش برای لغو توافق هسته ای که آن را مضر برای ایالات متحده می بیند، رئیس جمهوری امریکا، دونالد ترامپ، با وجود فرصتی که برایش پیش آمده، نتوانسته است توافق هسته ای را لغو کند. او کار را به کنگره ای سپرده که بر سر دولت خود او دچاره دو دستگی است! ترامپ از کنگره نمی خواهد که تحریم ها علیه ایران را به دلیل آن چه مبنی بر عدم پایبندی ایران به برخی بندهای توافق هسته ای می داند، برگرداند در حالی که آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبندی ایران به تعهداتش را تایید کرده است، آژانس می گوید ایران به همه بندهای توافق پایبند بوده و مطابق با مراقبت های بازرسان بین المللی ایران به همه بندهای توافق در هر لحظه و ساعت مطابق با پیشرفته ترین متدها پایبند بوده است، اما رئیس جمهور ترامپ از کنگره می خواهد که در بعضی از بندهای توافق بازنگری کند تا توافق قدرت بیشتری برای ممانعت از ایران برای ساخت سلاح هسته ای در زمان طولانی تر داشته باشد. او می خواهد شرایط جدیدی به توافق اضافه شود که مانع از حمایت تهران از برخی گروه ها در خاورمیانه که آنها را تروریستی می داند، بشود. در راس آنها حزب الله و حماس قرار دارد. ترامپ حتی مدعی است که ایران از القاعده و طالبان حمایت می کند. همچنین می خواهد جلوی آزمایش های موشکی ایران را بگیرد آن هم بعد از این که ایران موفق شد موشک هایی را آزمایش کند که بُرد آنها به دو هزار مایل می رسد، رئیس جمهور ترامپ تهدید کرده است که اگر تهران به همه این شرایط تن ندهد و به میز مذاکره بازنگردد توافق را لغو خواهد کرد!

ظن غالب بر این است که تهران مذاکره مجدد را رد می کند، برای این که مذاکره مجدد خواسته یک جانبه ای از سوی امریکاست که هیچ کدام از اعضایی که توافق را امضا کرده اند با آن موافقت نمی کنند، یعنی هر پنج عضو دائمی شورای امنیت به استثنای واشنگتن، به علاوه آلمان. نکته ویژه این است که کشورهای غربی متحد ایالات متحده همگی مخالف مذاکره دوباره بر سر بندهای توافق هستند. انگلیس و آلمان و فرانسه بر ضرورت ابقای توافق هسته ای با ایران تاکید دارند، برای این که آن را گامی مهم در تحقق امنیت و صلح بین المللی می دانند، و رقابت تسلیحات هسته ای در خاورمیانه را متوقف کرده است، علاوه بر آن توافق به تنش میان تهران با جامعه جهانی پایان داده و راه را برای همکاری و سرمایه گذاری در ایران فراهم کرده و برای غرب فرصت روابط تجاری با ایران در ظرفیت های جدیدی که شاهد سرمایه گذاری های عظیم در ایران هستیم را فراهم کرده است.

با وجود این که سخنرانی ترامپ در روز جمعه گذشته بر محکومیت ایران بر سر آن چه حمایت ایران از تروریسم و کار برای تخریب ثبات در خاورمیانه می نامید، متمرکز بود و اتهامات متعددی را از حمله به سفارت امریکا در تهران در سال 1979 گرفته تا رابطه ایران با کره شمالی را به ایران زد، وی ادعا کرد که ایران به روح برجام پایبند نبوده است.

بسیاری بر این اعتقادند که یکی از دلایل حمله ترامپ به توافق هسته ای این است که این توافق یکی از مهمترین دستاوردهای رئیس جمهوری سابق، باراک اوباماست برای همین است می خواهد آن را لغو کند! اما مشکل ترامپ این است که فضای اکثریت داخل مجلس سنا را هم ندارد تا بتواند هر آن چه می خواهد را به تاییدشان برساند، او نیاز به رای 8 تن از سناتورهای دموکرات مجلس سنا دارد! بر کسی پوشیده نیست که خود دولت ترامپ بر سر توافق به دو دسه تقسیم شده است. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه و جیمز متیس، وزیر دفاع بر این باورند که توافق منافع امریکا را تامین می کند و ایران به تعهداتش پایبند بوده است، برای همین معاونان و مشاوران ترامپ می گویند که باید رئیس جمهوری توافق را تایید کند و بدون این که آن را لغو کند راه را برای دخالت کنگره به امید این که بعضی از بندهای آن را اصلاح کند، بگشاید. شاید به همین دلیل دولت امریکا نیاز داشته باشد فشار بیشتری به ایران وارد کند. تهدید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران که در خارج از ایران به خصوص در سوریه فعالیت دارد، به امید تضعیف مواضع ایران صورت می گیرد. اما توافق آن طور که وزیر امور خارجه اتحادیه اروپا می گوید همچنان با وجود مخالفت ترامپ کار می کند، و همچنان اروپایی ها از آن حمایت می کنند، و راه را برای روابط اقتصادی بهتر اروپایی ها با تهران می گشاید با وجود این که ایالات متحده از این رابطه عصبانی است، سوالی که مطرح می شود این است که کشورهای اروپایی فرانسه و بریتانیا و آلمان تا کجا در برابر فشارهای ایالات متحده مقاومت می کنند و به حمایت از توافق ادامه خواهند داد؟!

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11